Làm gì khi bị viêm họng, ù tai, đau đầu?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS CKII Nguyễn Văn Thái - Khoa Tai Mũi Họng và Phẫu thuật đầu cổ, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ Thái đã có hơn 17 năm kinh nghiệm điều trị, đặc biệt trong lĩnh vực Phẫu thuật Đầu cổ.

Hiện tượng viêm họng gây ù tai, đau đầu không gây nguy hiểm quá nhiều cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu người bệnh không điều trị sớm có thể khiến tình trạng kéo dài, trở thành mãn tính, khó chữa hoặc biến chứng thành ung thư vòm họng nguy hiểm.

Viêm họng, ù tai, đau đầu có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Điển hình nhất là do một số bệnh như viêm họng, viêm tai giữa, viêm amidan, viêm xoang,... Thông thường bắt nguồn từ bệnh viêm họng cấp tính.

Viêm họng cấp hay gặp lúc thời tiết giao mùa, có thể do vi khuẩn, virus, nấm có hạt tấn công làm niêm mạc họng viêm. Viêm họng gây khó chịu, bất tiện cho người bệnh trong sinh hoạt, cuộc sống. Bệnh có những dấu hiệu như cổ họng đau rát, mệt mỏi, ho khan, sau vài ngày chuyển sang ho có đờm, sổ mũi, khi bệnh nặng hơn gây sốt kèm theo hạch nổi ở cổ. Một số trường hợp xuất hiện ù tai, đau đầu.

Tai - mũi - họng thường có liên hệ mật thiết với nhau. Khi bị viêm họng, các loại vi khuẩn, virus gây bệnh có thể di chuyển lên tai gây ra hiện tượng ù tai, ảnh hưởng các dây thần kinh và gây đau đầu.

Có thể khẳng định rằng hiện tượng ù tai, đau đầu khi bị viêm họng không gây nguy hiểm và không ảnh hưởng quá nhiều đến sức khỏe. Tuy nhiên, nếu chủ quan mà không điều trị sớm có thể khiến bệnh kéo dài, viêm họng trở thành mãn tính chữa khó khăn hơn. Đồng thời, cũng rất dễ dàng mắc bệnh viêm tai giữa và có thể khiến các bộ phận hô hấp khác ảnh hưởng, kéo theo một loạt bệnh lý về đường hô hấp khác.

Dù viêm họng gây ù tai hay viêm họng đau đầu không gây nguy hiểm nhưng không vì thế mà chủ quan. Khi bị viêm họng gây ù tai, đau đầu, nhất là tình trạng này đã kéo dài thì cần phải đi khám để phát hiện bất thường và điều trị đúng cách.

3.1. Giai đoạn 1: Viêm họng thông thường

• Đau cổ họng hoặc gặp khó khăn khi nuốt
• Sốt trên 38 độ C
• Đau đầu
• Phát ban
• Đau dạ dày
• Ăn không ngon, buồn nôn
• Đau cơ và cứng cơ
• Sưng hạch hầu và có những mảng trắng trong cổ họng hoặc những chấm đỏ nhỏ có thể xuất hiện trên vòm miệng

3.2. Giai đoạn 2: Viêm họng cấp

• Sưng cổ, xuất hiện hạch lớn ở cổ
• Ngạt mũi một bên, chảy nước mũi
• Ho dai dẳng
• Khàn tiếng, ù tai
• Khó nghe, cảm giác bị vọng tiếng
• Đau đầu, nhức nhối mỗi lúc lên cơn ho
• Có thể thấy tê bì vùng mặt, khó nuốt

3.3. Giai đoạn 3: Biến chứng của viêm họng

Hạch ở cổ do viêm họng khi biến chứng có thể diễn tiến thành bệnh ung thư vòm họng

• Ung thư mới bắt đầu: xuất hiện khối u còn nhỏ, chưa lây lan đến bạch huyết lân cận.
• Ung thư tiến triển: khối u phát triển lên 5-6cm, các tế bào ung thư dần gia tăng, khối u trong thanh quản vẫn có thể nằm yên to lên và chưa lây lan tế bào ra xung quanh
• Ung thư phát triển mạnh: khối u đã phát triển và tế bào ung thư lây lan vẫn có cơ hội khắc phục bằng phẫu thuật cắt bỏ.
• Ung thư lây lan: Thời điểm tế bào ung thư vòm họng đã lây lan đến môi miệng và phá huỷ các hạch bạch huyết thì cơ hội khắc phục gần như là vô cùng nhỏ.
• Ung thư vòm họng ở giai đoạn cuối di căn thì hạch ở cổ nổi to, gây đau họng khó nuốt. Hạch có thể di chuyển sang các vị trí khác nhau trên cơ thể. Kèm theo là tình trạng chảy mủ, chảy máu mũi, mất cảm giác ở họng, đau nhức đầu, khả năng nghe bị giảm...

• Các bệnh về hô hấp đau họng, viêm xoang,... không được điều trị kịp thời hoặc chữa không hiệu quả có thể là yếu tố viêm họng gây ù tai hay đau đầu.
• Những bệnh hô hấp trên đã tiến triển nặng biến chứng sang vùng họng, mũi, tai khác.
• Tai mũi họng không được vệ sinh sạch sẽ thường xuyên hoặc không đúng cách tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn, virus gây bệnh sinh sôi và phát triển.
• Không tìm ra được nguyên nhân gây ra viêm họng, ù tai, đau đầu khiến chữa trị không đúng thuốc, bệnh nặng hơn và tái phát nhiều lần.
• Môi trường sống ẩm thấp, ô nhiễm là yếu tố dẫn đến viêm họng gây ù tai.

5.1. Các mẹo dân gian

Mật ong: có khả năng kháng khuẩn giảm triệu chứng viêm, đau. Bên cạnh, còn cung cấp dưỡng chất, vitamin cần thiết cho cơ thể nâng cao sức đề kháng và hệ miễn dịch. Cách dùng rất đơn giản pha mật ong với nước, có thể cho thêm vài giọt nước cốt chanh, uống mỗi ngày.

Lá hẹ: trong lá hẹ chứa nhiều hoạt chất kháng sinh như allicin, sulit, odorin mạnh hơn cả penicillin, chống được nhiều loại vi khuẩn, virus gây bệnh, chữa đau họng ù tai hiệu quả. Cách sử dụng lá hẹ rửa sạch để ráo nước, cắt nhỏ, cho vào chén thủy tinh, thêm đường phèn rồi hấp cách thủy. Chắt lấy nước thuốc uống ngày 2 lần, mỗi lần 2 – 3 thìa.

5.2. Điều trị bằng thuốc

Loại thuốc thường được dùng để chữa viêm họng, ù tai, đau đầu là kháng sinh, kháng viêm, nếu bị sốt thì kèm theo thuốc hạ sốt như amoxicillin, aspirin, paracetamol, kháng viêm NSAID, corticosteroid,... Trong nhiều trường hợp, ù tai và đau đầu sẽ hết khi viêm họng chấm dứt. Tuy nhiên, nếu tình trạng ù tai và đau đầu kéo dài, bác sĩ sẽ kê thêm cho bạn các loại thuốc tăng cường tuần hoàn máu, các loại vitamin... để cải thiện tình hình sức khoẻ, hỗ trợ đề kháng...

5.3. Can thiệp phẫu thuật

Bạn cần được khám cụ thể và có chỉ định của bác sĩ trong trường hợp can thiệp phẫu thuật khi viêm họng. Viêm họng kéo dài có thể nguyên nhân gây viêm tai giữa. Khi tai giữa bị viêm không được điều trị sớm, có thể khiến tai bị ù, ảnh hưởng thần kinh gây đau đầu, thính lực kém. Trong nhiều trường hợp, viêm tai giữa không được điều trị dứt điểm sẽ gây viêm tai xương chũm. Người bị ù tai, đau đầu do viêm tai xương chũm thì bắt buộc phải cần phẫu thuật mới có thể loại bỏ hoàn toàn mầm mống của bệnh, ngăn chặn tái phát và biến chứng nặng nề về sau.

6.1. Chăm sóc cơ thể

Về chế độ dinh dưỡng

• Bổ sung các thực phẩm tốt cho họng và thính lực, như hoa quả rau xanh, thực phẩm giàu vitamin C,D, E, magie, kẽm,... bổ sung các loại rau trái màu đỏ, nhiều vitamin, bổ sung, hỗ trợ tuần hoàn máu, điều hoà thần kinh
• Không sử dụng rượu bia, thuốc lá, chất kích thích
• Có thể sử dụng các bài thuốc dân gian khi mới chớm viêm họng như: ngậm quất mật ong, húng chanh hấp đường phèn...
• Có chế độ dinh dưỡng đầy đủ, khoa học

Về chế độ sinh hoạt

• Luôn giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ mỗi ngày.
• Súc họng, miệng bằng nước muối sinh lý hoặc nước muối pha loãng ấm hàng ngày.
• Vệ sinh vùng mũi, tai và các bộ phận hô hấp khác thường xuyên.
• Giữ ấm cơ thể, tránh cảm lạnh và cảm cúm
• Thường xuyên kết hợp với tập luyện thể dục thể thao, sinh hoạt nghỉ ngơi khoa học.

6.2. Phòng ngừa viêm họng, ù tai, đau đầu tái diễn

• Rửa tay sạch sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn hoặc khi đã tiếp xúc đồ vật ở nơi công cộng
• Tránh dùng chung đồ ăn, cốc nước uống và đồ dùng cá nhân
• Tránh hút thuốc và khói thuốc: Thuốc lá sẽ chính là thủ phạm khiến bạn bị đau họng và nó càng làm cho tình trạng càng trở nên xấu hơn. Chính vì thế, khi bị viêm đau họng, việc tránh xa khói thuốc lá càng là điều rất cần thiết.
• Tránh các nguồn gây dị ứng.

Viêm họng gây nên hiện tượng ù tai, đau đầu không nguy hiểm, tuy nhiên người bệnh không được phép chủ quan, cần điều trị và chăm sóc bản thân theo chỉ định của bác sĩ để chấm dứt triệt để bệnh. Còn nếu để viêm họng kèm ù tai, đau đầu kéo dài có thể dẫn đến các biến chứng khôn lường, nguy hiểm nhất là dẫn đến ung thư vòm họng.

Chuyên khoa Tai Mũi Họng - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec chuyên khám và điều trị các bệnh lý tai mũi họng thông thường như: viêm đau họng, ù tai, viêm mũi không do dị ứng, ung thư cổ họng; các khối u vùng đầu mặt cổ, các dị tật bẩm sinh vùng tai mũi họng bằng các phương pháp ngoại khoa phổ biến. Không chỉ có hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, Vinmec còn là nơi quy tụ đội ngũ các y, bác sĩ giàu kinh nghiệm sẽ hỗ trợ phần nhiều trong việc chẩn đoán và phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường của cơ thể người bệnh. Đặc biệt, với không gian được thiết kế theo tiêu chuẩn hiện đại, Vinmec đảm bảo sẽ mang đến cho người bệnh sự thoải mái, thân thiện, yên tâm nhất trong quá trình thăm khám, điều trị tại Bệnh viện.