Trầm cảm sau sinh phải làm sao? Lời khuyên từ Bác sĩ

Bài viết được viết bởi ThS.Bác sĩ Nguyễn Thành Long - Chuyên gia tư vấn tâm lý, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Trầm cảm sau sinh là một chứng rất nguy hiểm cho cả mẹ và bé, lắng nghe lời khuyên từ bác sĩ để hiểu rõ hơn cũng như biết cách phòng ngừa và điều trị đúng cách.

Trầm cảm sau sinh là loại trầm cảm có thể mắc phải sau khi sinh con. Bệnh có thể bắt đầu bất cứ lúc nào trong năm đầu tiên của bé, nhưng phổ biến nhất là 3 tuần đầu sau khi sinh. Nếu mắc chứng trầm cảm sau sinh, bạn có thể cảm thấy buồn, vô vọng và cảm thấy tội lỗi vì bạn có thể không cảm thấy muốn gắn kết, hoặc chăm sóc em bé.

Bệnh trầm cảm sau sinh gây ảnh hưởng đến mẹ và bé:

Người mẹ bị mất ngủ và chán ăn khiến cho sức khỏe bị sa sút, tinh thần và trí tuệ kém minh mẫn ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống thường ngày.

Người mẹ có tâm trạng lo lắng, bi quan và suy nghĩ thiếu tích cực khiến cho họ không còn nhiệt tình trong công việc. Trong một số diễn biến xấu nhất, người mẹ có thể tự sát hoặc giết hại chính con mình.

Người mẹ không muốn gần gũi với con mình khiến cho đứa bé thiếu đi tình thương và sự chăm sóc của mẹ.

Khi bạn hay người thân của bạn có các dấu hiệu của bệnh trầm cảm sau sinh, hãy đối mặt với nó và đi khám ngay để có phương pháp điều trị kịp thời. Trong trường hợp bạn hay người thân có dấu hiệu rối loạn tâm thần sau sinh cần sự giúp đỡ của bác sĩ trị liệu tâm lý khi xuất hiện các đặc điểm sau:

• Không giảm đi sau hai tuần.
• Ngày càng tồi tệ hơn.
• Khiến cho bạn gặp khó khăn trong chăm sóc và yêu thương em bé.
• Gây ra khó khăn trong các hoạt động thường nhật.
• Xuất hiện các ý nghĩ gây hại cho bản thân và em bé.
• Muốn tự tử.

Trong trường hợp bạn muốn tự tử hay làm hại em bé:

• Hãy cố gắng trấn tĩnh và ngay lập tức gọi cho các số cấp cứu.
• Tìm người thân hoặc bạn bè để họ giúp đỡ, trò chuyện với họ
• Liên lạc, trò chuyện với những người mà bạn ngưỡng mộ, hay là người lãnh đạo tinh thần của bạn
• Tìm cách hòa mình, giúp đỡ người khác

Những người bị trầm cảm có thể không thể tự nhận biết là đã mắc bệnh. Nếu bạn nghi ngờ người thân bị trầm cảm sau khi sinh hoặc đang phát triển chứng rối loạn tinh thần hậu sản, hãy giúp họ tìm sự chăm sóc y tế.

4.1. Tạo sự gắn bó an toàn với em bé của bạn

Quá trình gắn kết tình cảm giữa mẹ và con, được gọi là sự gắn bó, là nhiệm vụ quan trọng nhất của thời thơ ấu. Thành công của mối quan hệ không lời này cho phép trẻ cảm thấy đủ an toàn để phát triển đầy đủ và ảnh hưởng đến cách trẻ sẽ tương tác, giao tiếp và hình thành các mối quan hệ trong suốt cuộc đời.

Khi bé khóc, bạn nhanh chóng xoa dịu bé. Nếu em bé của bạn cười hoặc cười, bạn trả lời bằng hiện vật. Về bản chất, bạn và con bạn đang đồng bộ. Bạn nhận ra và phản hồi tín hiệu cảm xúc của nhau. Trầm cảm sau sinh có thể làm gián đoạn liên kết này. Người mẹ bị trầm cảm có thể yêu thương và chú ý đến con, nhưng đôi khi có thể phản ứng tiêu cực hoặc không phản ứng gì cả. Các bà mẹ bị trầm cảm sau sinh có xu hướng tương tác ít hơn với em bé của họ, và ít có khả năng cho con bú, chơi và đọc cho con cái của họ. Họ cũng có thể không nhất quán trong cách họ chăm sóc trẻ sơ sinh.

Tuy nhiên, học cách gắn kết với em bé không chỉ mang lại lợi ích cho con bạn, nó còn có lợi cho bạn bằng cách giải phóng endorphin khiến bạn cảm thấy hạnh phúc và tự tin hơn khi làm mẹ.

4.2. Nhận sự giúp đỡ và hỗ trợ từ người khác

Tiếp xúc xã hội tích cực làm giảm căng thẳng nhanh hơn và hiệu quả hơn bất kỳ biện pháp giảm căng thẳng nào khác. Khi bạn cảm thấy chán nản và dễ bị tổn thương, việc kết nối với gia đình và bạn bè là điều quan trọng hơn bao giờ hết ngay cả khi bạn muốn ở một mình. Hãy cho những người thân yêu của bạn biết bạn cần gì và bạn muốn được hỗ trợ như thế nào.

Nói ra nỗi lòng của chính mình: Ngoài sự giúp đỡ thiết thực mà bạn bè và gia đình bạn cần chia sẻ những gì bạn đang trải nghiệm, những điều tốt, xấu với ít nhất một người khác, nhất là đối mặt. Không quan trọng bạn nói chuyện với ai, miễn là người đó sẵn sàng lắng nghe mà không phán xét và đưa ra sự trấn an và hỗ trợ.

Tham gia nhóm các bà mẹ mới sinh con: Thiếu giao tiếp với xã hội chính là một trong những yếu tố khiến bạn có nguy cơ bị bệnh trầm cảm. Hãy tham gia vào các hội nhóm của các bà mẹ mới sinh con để hiểu rằng không chỉ mình bạn đối mặt với áp lực, sự thay đổi từ khi có con. Chia sẻ và thấu hiểu với bạn bè và những người xung quanh sẽ giúp bạn giải tỏa sự căng thẳng.

4.3. Chăm sóc bản thân

Một trong những điều tốt bạn có thể làm để giảm bớt hoặc tránh trầm cảm sau sinh là chăm sóc bản thân. Bạn càng quan tâm đến sức khỏe tinh thần và thể chất của mình, bạn sẽ càng cảm thấy tốt hơn:

Đừng quá ôm đồm công việc - Bạn không nên nhận hết công việc và trách nhiệm về mình. Hãy san sẻ bớt các công việc vặt trong nhà. Cho phép bản thân tập trung vào bản thân như mua , điều này giúp bạn giảm bớt những căng thẳng và tìm thấy những niềm vui trong cuộc sống cho riêng mình.

Dành thời gian để tập thể dục nhẹ nhàng. Các nghiên cứu cho thấy tập thể dục có thể hiệu quả như dùng thuốc khi điều trị trầm cảm, vì vậy bạn càng tập thể dục sớm càng tốt. Không cần phải tập quá sức: chỉ cần 30 phút đi bộ mỗi ngày. Các bài tập kéo dài như yoga đã được chứng minh là đặc biệt hiệu quả.

Ngồi thiền. Nghiên cứu hỗ trợ hiệu quả của ngồi thiền giúp bạn cảm thấy bình tĩnh hơn và tràn đầy năng lượng hơn. Nó cũng có thể giúp bạn nhận thức rõ hơn về những gì bạn cần và những gì bạn cảm thấy.

Tranh thủ ngủ khi con ngủ. Một ngày tám tiếng có vẻ như là một sự xa xỉ không thể đạt được khi bạn phải chăm sóc một đứa trẻ sơ sinh, nhưng giấc ngủ kém làm cho trầm cảm tồi tệ hơn. Lời khuyên cho các bà mẹ là nên tranh thủ ngủ khi con ngủ, dù đó là ban ngày. Điều này đảm bảo cho người mẹ không rơi vào tình trạng thiếu ngủ.

Dành thời gian cho bản thân để thư giãn và nghỉ ngơi nhiều hơn. Tìm những cách nhỏ để nuông chiều bản thân, như ngâm mình trong nước ấm, thưởng thức một tách trà nóng hoặc thắp nến thơm và mát xa.

Làm cho bữa ăn thêm dinh dưỡng. Khi bạn bị trầm cảm, dinh dưỡng thường bị ảnh hưởng. Những gì bạn ăn có ảnh hưởng đến tâm trạng, cũng như chất lượng sữa mẹ, vì vậy hãy cố gắng hết sức để thiết lập thói quen ăn uống lành mạnh .

Ra ngoài nắng. Ánh sáng mặt trời nâng cao tâm trạng của bạn, vì vậy hãy cố gắng để có được ít nhất 10 đến 15 phút mặt trời mỗi ngày.

4.4. Dành thời gian cho mối quan hệ của bạn

Hơn một nửa số vụ ly hôn diễn ra sau khi sinh con. Đối với nhiều người đàn ông và phụ nữ, mối quan hệ với đối tác của họ là nguồn biểu lộ cảm xúc và kết nối xã hội chính của họ. Những đòi hỏi và nhu cầu của một em bé mới sinh có thể cản trở mối quan hệ này trừ khi các cặp vợ chồng dành thời gian, sức lực và suy nghĩ để giữ gìn mối quan hệ của họ .