Công dụng thuốc Yescarta

Thuốc Yescarta còn có tên gọi là Axicabtagene Ciloleucel. Đây là một phương pháp điều trị ung thư bằng liệu pháp miễn dịch tế bào T tự thân được biến đổi gen CD19. Tế bào T - một thành phần của hệ thống miễn dịch - được lấy ra khỏi cơ thể người bệnh thông qua đường truyền tình mạch, hay còn gọi là quá trình gọi là điện di bạch cầu. Trong phòng thí nghiệm, các chuyên gia sẽ thêm một thụ thể kháng nguyên Chimeric (CAR) vào tế bào T của bệnh nhân sau đó các tế bào T này được truyền trở lại cơ thể của người bệnh. CAR sẽ cung cấp cho các tế bào T tự thân này khả năng xác định, tấn công và tiêu diệt các tế bào ung thư.

Yescarta được chỉ định trong điều trị U lympho dòng tế bào B lớn (Large B-cell lymphoma) ở người trưởng thành tái phát hoặc kháng trị sau ít nhất 2 liệu pháp trước đó.

Axicabtagene ciloleucel được truyền qua đường truyền tĩnh mạch (IV) và liều lượng được cá nhân hóa cho từng bệnh nhân cụ thể. Người bệnh có thể được hóa trị trong những ngày trước khi truyền dịch để chuẩn bị cơ thể sẵn sàng điều trị với Axicabtagene ciloleucel.

Trước khi truyền Axicabtagene ciloleucel, bệnh nhân sẽ được dùng trước các loại thuốc bao gồm: Acetaminophen (Tylenol) và thuốc kháng Histamin H1 như Diphenhydramine (Benadryl). Người bệnh sẽ cần được theo dõi chặt chẽ sau khi nhận thuốc Yescarta và có thể bị hạn chế ở lại cơ sở điều trị đã truyền thuốc trong vài tuần sau khi truyền thuốc Yescarta.

Vi rút trong cơ thể bệnh nhân có thể kích hoạt trở lại sau khi điều trị bằng phương pháp trung gian này. Tiêu chuẩn để tiến hành điều trị thuốc Yescarta là xét nghiệm viêm gan B, viêm gan C và HIV trước khi truyền Axicabtagene ciloleucel. Cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi quyết định tiêm bất kỳ loại vắc xin nào.

Người bệnh không nên lái xe hoặc vận hành máy móc nặng ít nhất 8 tuần sau khi dùng thuốc Yescarta. Thuốc Yescarta có thể gây ra các tác dụng phụ có thể ảnh hưởng đến khả năng thực hiện những công việc này.

Bệnh nhân không nên hiến máu, mô, tế bào hoặc cơ quan sau khi nhận thuốc Yescarta.

Bác sĩ có thể áp dụng một số biện pháp khác nhau để kiểm soát các tác dụng phụ của Yescarta cho từng người bệnh cụ thể. Sau đây là một số tác dụng phụ phổ biến hoặc quan trọng nhất của Yescarta:

3.1. Hội chứng giải phóng cytokine

Sau khi nhận Axicabtagene ciloleucel, một số lượng lớn các tế bào bạch cầu được kích hoạt và giải phóng các cytokine gây viêm, dẫn đến hội chứng giải phóng cytokine, đôi khi các trường hợp nghiêm trọng còn được gọi là cơn bão cytokine. Các dấu hiệu của tác dụng phụ Yescarta bao gồm:

Các vấn đề về tim như nhịp bất thường (cảm giác như tim đang bỏ nhịp hoặc đánh trống ngực);

• Đau ngực;
• Suy tim;
• Sưng các chi;
• Sốt cao;
• Huyết áp thấp hơn bình thường;
• Khó thở;
• Buồn nôn và nôn mửa nghiêm trọng;
• Tiêu chảy;
• Ớn lạnh / run rẩy;
• Đau cơ và khớp dữ dội;
• Chảy máu.

Tác dụng phụ nghiêm trọng có thể xảy ra cho đến 4 tuần sau khi truyền Yescarta. Người bệnh nên gọi ngay cho bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào của hội chứng giải phóng cytokine để sớm đưa ra phương pháp điều trị thích hợp.

3.2. Độc tính thần kinh

Axicabtagene ciloleucel có thể gây ra các vấn đề thần kinh nghiêm trọng. Các tác dụng phụ này thường thấy trong vòng 8 tuần đầu sau khi tiêm truyền Yescarta và có thể bao gồm: nhức đầu, co giật, bệnh não, thay đổi tính cách, lo lắng, khó nói, mất phương hướng, lú lẫn, kích động và run.

3.3. Nhiễm trùng, giảm số lượng tế bào bạch cầu

Yescarta có thể gây nhiễm trùng đe dọa tính mạng, có hoặc không làm giảm số lượng bạch cầu. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để ngăn ngừa một số bệnh nhiễm trùng phát triển liên quan đến phương pháp điều trị Yescarta. Tế bào bạch cầu có vai trò chống lại các tác nhân gây nhiễm trùng cho cơ thể, trong quá trình điều trị bằng Yescarta, số lượng bạch cầu có thể giảm dẫn đến tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng. Người sử dụng Yescarta hãy thông báo cho bác sĩ hoặc y tá ngay lập tức nếu có dấu hiệu của nhiễm trùng như: sốt >38 độ, đau họng, cảm lạnh, khó thở, ho, tiểu gắt, vết loét chậm lành.

Một số khuyến cáo của bác sĩ để hạn chế nhiễm trùng trong thời gian dùng Yescarta:

• Rửa tay thường xuyên;
• Hạn chế đến những nơi đông người hoặc tiếp xúc với người nhiễm các bệnh lây nhiễm;
• Không xử lý chất thải vật nuôi khi đang điều trị Yescarta ;
• Giữ vệ sinh tại các thương hở;
• Tắm rửa, vệ sinh răng miệng thường xuyên;
• Không lấy khóe, cắt móng tay, cắt móng chân mọc ngược;
• Trao đổi với bác sĩ ung thư trước khi thực hiện thủ thuật nha khoa;
• Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi chủng ngừa bất kỳ loại vắc-xin nào khi đang truyền Yescarta.

3.4. Giảm hồng cầu làm tăng nguy cơ thiếu máu cho bệnh nhân

Hồng cầu đóng vai trò mang oxy trong máu đến các mô trong cơ thể, khi số lượng tế bào hồng cầu giảm thấp sẽ khiến các cơ quan bên trong cơ thể bị thiếu oxy để hoạt động dẫn đến bệnh nhân mệt mỏi hoặc không có sức. Bệnh nhân nên thông báo cho bác sĩ nếu có các biểu hiện thiếu máu như khó thở hoặc đau ngực... trong quá trình điều trị Yescarta. Một số trường hợp số lượng hồng cầu quá thấp do Yescarta có thể cần truyền máu.

3.5. Giảm số lượng tiểu cầu khi trị liệu Yescarta

Tiểu cầu là một phần của quá trình đông máu, khi số lượng tiểu cầu giảm dẫn đến nguy cơ chảy máu. Bệnh nhân đang dùng Yescarta cần cho bác sĩ biết nếu xuất hiện các vết bầm tím hoặc tình trạng chảy máu bất thường (chảy máu mũi hay chân răng, tiêu tiểu ra máu...). Truyền tiểu cầu là biện pháp xử trí cần thiết nếu số lượng tiểu cầu của bệnh nhân quá thấp khi dùng Yescarta. Bên cạnh đó, người bệnh cũng nên tránh một số hoạt động có khả năng gây chảy máu trong quá trình điều trị với thuốc Yescarta như sau:

• Hạn chế hoặc tránh dùng dao cạo;
• Tránh chơi môn thể thao tiếp xúc mạnh, có khả năng gây thương tích, chảy máu;
• Không dùng đồng thời Yescarta với Aspirin hoặc các thuốc chống viêm không steroid (NSAID);
• Không dùng chỉ nha khoa, tăm xỉa răng;
• Không chải răng bằng bàn chải có lông quá cứng.

3.6. Vấn đề về tim - Huyết áp thấp

Yescarta có thể gây ra huyết áp thấp và làm thay đổi nhịp tim. Huyết áp và nhịp tim sẽ được theo dõi thường xuyên, nếu bệnh nhân có các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, cảm giác tim đập nhanh, lệch nhịp, rung rinh... hãy gọi ngay cho đội chăm sóc của bạn.

3.7. Mệt mỏi cả khi nghỉ ngơi

Mệt mỏi là cảm giác rất phổ biến trong quá trình điều trị ung thư với Yescarta, người dùng Yescarta thường xuyên cảm thấy kiệt sức và không thuyên giảm khi nghỉ ngơi. Do đó trong khi điều trị ung thư với Yescarta và trong một thời gian sau đó, bệnh nhân cần điều chỉnh lịch sinh hoạt để kiểm soát tình trạng mệt mỏi. Bên cạnh đó, việc tập thể dục hợp lý cũng có thể giúp bệnh nhân chống lại sự mệt mỏi do Yescarta gây ra.

3.8. Bệnh nhân bị giảm cảm giác thèm ăn

Dinh dưỡng là một phần quan trọng trong việc chăm sóc bệnh nhân ung thư do việc sử dụng các thuốc điều trị ung thư như Yescarta có thể ảnh hưởng đến cảm giác thèm ăn của bệnh nhân, trong một số trường hợp Yescarta có thể gây khó khăn cho việc ăn uống. Người bệnh giảm cảm giác thèm ăn khi dùng thuốc Yescarta có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Chia nhỏ 3 bữa ăn chính thành 5 hoặc 6 bữa nhỏ/ngày;
• Người bệnh ăn không đủ có thể bổ sung thêm sản phẩm dinh dưỡng;
• Cảm thấy vị kim loại hoặc thấy thức ăn không có mùi vị gì trong quá trình dùng Yescarta, các triệu chứng này có thể kéo dài vài tháng hoặc lâu hơn.
• Tránh thực phẩm nào có mùi hoặc vị không ngon; tăng thêm hương vị cho thịt hoặc cá bằng cách ướp các loại gia vị...

3.9. Tiêu chảy

Tiêu chảy là một tác dụng phụ có thể xảy ra do Yescarta do nguy cơ dẫn đến mất nước, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc để kiểm soát tình trạng này, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp như:

• Hạn chế thực phẩm nhiều chất xơ, nên ăn nhạt như cơm trắng, gà luộc;
• Tránh trái cây tươi, rau sống, bánh mì nguyên hạt, ngũ cốc và các loại hạt;
• Sử dụng các loại thực phẩm có chất xơ hòa tan như nước sốt táo, chuối chín, khoai tây luộc, khoai tây chiên, sản phẩm làm từ bột mì trắng hay bột yến mạch;

Uống đủ nước, hạn chế đồ cuồn có cồn hay caffeine để ngăn mất nước.

3.10. Buồn nôn, nôn mửa

Khi điều trị Yescarta có thể sử dụng thêm các thuốc giúp kiểm soát buồn nôn và nôn cùng với việc thay đổi chế độ ăn uống, tránh những thứ có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng nôn như thức ăn thức ăn quá đặc hoặc nhiều dầu mỡ/chất béo, gia vị hoặc axit (chanh, cà chua, cam).

3.11. Táo bón

Bệnh nhân có thể ngăn ngừa hoặc giảm táo bón do Xospata bằng cách sau:

• Bổ sung chất xơ;
• Uống 8-10 ly nước mỗi ngày;
• Duy trì hoạt động;
• Sử dụng thuốc làm mềm phân 1 hoặc 2 lần một ngày để ngăn ngừa táo bón;
• Nếu bệnh nhân không đi tiêu trong 2-3 ngày nên liên hệ với bác sĩ để được gợi ý phương pháp giúp giảm táo bón .

3.11. Các tác dụng phụ ít phổ biến hơn nhưng quan trọng

• Phản ứng dị ứng: Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể có phản ứng dị ứng với thuốc Yescarta với các dấu hiệu: thở gấp hoặc khó thở, đau ngực, phát ban, đỏ bừng hoặc ngứa, giảm huyết áp.
• Hạ đường huyết: Thuốc Yescarta có thể làm giảm nồng độ globulin miễn dịch. Mức độ và immunoglobulin sẽ được sử dụng khi cần thiết, mức độ thấp có nhiều nguy cơ bị nhiễm trùng.
• Ung thư thứ phát: Là bệnh phát triển sau quá trình điều trị cho một bệnh lý ung thư khác. Điều này là khá hiếm nhưng bệnh nhân vẫn nên đề phòng rủi ro. Trong hầu hết các trường hợp, ung thư thứ phát liên quan đến hóa trị là ung thư máu (bệnh bạch cầu, ung thư hạch) và điều này có thể xảy ra nhiều năm sau khi kết thúc điều trị, thường liên quan đến việc điều trị lặp đi lặp lại hoặc dùng liều cao.

• Việc cho thai nhi tiếp xúc với Yescarta có thể gây dị tật bẩm sinh, vì vậy không nên mang thai hoặc làm bố khi đang dùng Yescarta;
• Kiểm soát sinh sản hiệu quả là cần thiết trong quá trình điều trị Yescarta. Ngay cả khi chu kỳ kinh nguyệt ngừng lại;
• Nên tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ trước khi cho con bú trong khi dùng Yescarta.

Thuốc Yescarta còn có tên gọi là Axicabtagene Ciloleucel. Đây là một phương pháp điều trị ung thư bằng liệu pháp miễn dịch tế bào T tự thân được biến đổi gen CD19. Để đảm bảo hiệu quả điều trị và tránh được tác dụng phụ, người dùng cần tuân thủ theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ, nhân viên y tế.

Theo dõi website Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để nắm thêm nhiều thông tin sức khỏe, dinh dưỡng, làm đẹp để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người thân yêu trong gia đình.

Nguồn tham khảo: oncolink.org