Nên ăn gì sau mổ thoát vị đĩa đệm, cột sống?

Sau mổ thoát vị đĩa đệm, người bệnh có thể đối diện với nguy cơ gặp phải các biến chứng như nhiễm trùng, tái phát, thoái hóa cột sống, tổn thương dây thần kinh,... Một chế độ ăn uống khoa học đóng vai trò quan trọng đối với quá trình phục hồi chức năng sau mổ thoát vị đĩa đệm, cột sống.

Ăn gì sau khi mổ cột sống, đĩa đệm? Đây là câu hỏi chung của nhiều bệnh nhân và người nhà bệnh nhân. Chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng đối với quá trình hồi phục của người bệnh sau phẫu thuật. Để xây dựng bữa ăn cân bằng dinh dưỡng và lành mạnh cho bệnh nhân sau mổ thoát vị đĩa đệm, cần lưu ý bổ sung những thực phẩm sau:

1.1 Thực phẩm giàu protein

Protein là một trong những thành phần quan trọng hình thành nên các tế bào của cơ thể. Chúng đóng vai trò thúc đẩy sự hình thành các mô mới (cơ, xương) và rút ngắn thời gian làm lành vết mổ. Bởi vậy, bệnh nhân sau mổ thoát vị đĩa đệm, cột sống nên ăn những thực phẩm giàu protein, đặc biệt là nhóm protein lành mạnh và dễ tiêu hóa như các loại đậu, cá, trứng, nấm, sữa,...

Người bệnh lưu ý nên hạn chế ăn thịt đỏ, vì nó chứa nhiều chất béo bão hòa và có nồng độ acid uric cao, khiến cơ thể tăng phản ứng viêm và gây đau xương khớp hơn.

1.2 Thực phẩm có hàm lượng canxi và photpho cao

Canxi và photpho là 2 khoáng chất thiết yếu, đảm bảo duy trì mật độ xương. Cần đảm bảo tỷ lệ cân đối giữa 2 loại khoáng chất này khi bổ sung cho cơ thể sau phẫu thuật thoát vị đĩa đệm, cột sống. Nguyên nhân vì nếu cung cấp quá nhiều photpho thì sẽ làm mất cân bằng, khiến cơ thể phải huy động canxi từ xương vào máu để điều hòa và từ đó làm giảm lượng canxi trong xương. Những loại thực phẩm mà bệnh nhân nên bổ sung vào chế độ ăn hằng ngày của mình gồm: Sữa, chế phẩm từ sữa, rau lá xanh, hải sản có vỏ, cải thìa, củ cải, bắp cải, bông cải xanh, hạt điều, nước hầm xương,...

1.3 Thực phẩm giàu vitamin

Các thực phẩm giàu vitamin nhóm B bổ sung cho người bệnh mổ thoát vị đĩa đệm như sau:

• Vitamin nhóm B: Có nhiều trong các loại ngũ cốc nguyên hạt, nấm, bơ, thịt nạc, bông cải xanh,... Vitamin B9, B12 tham gia vào quá trình tạo máu, vitamin B1 cải thiện khả năng tuần hoàn máu, vitamin B2 tăng cường miễn dịch, đưa các dưỡng chất và yếu tố chống viêm tới tái tạo vết thương. Không chỉ vậy, vitamin nhóm B còn giúp giảm đau dây thần kinh để người bệnh cảm thấy thoải mái và dễ chịu hơn sau phẫu thuật;
• Vitamin C: Có tác dụng chống oxy hóa và tăng sức đề kháng rất tốt, hỗ trợ làm lành tổn thương tại xương khớp và đĩa đệm, tăng cường sự dẻo dai của hệ thống dây chằng. Bên cạnh đó, vitamin C còn làm tăng hấp thu sắt - thành phần quan trọng trong quá trình tạo máu, giúp nhanh làm liền miệng vết mổ. Các thực phẩm giàu vitamin C mà người bệnh mổ thoát vị đĩa đệm nên bổ sung vào chế độ ăn là cam, quýt, chanh, ổi, ớt chuông, dâu tây, bông cải xanh, khoai lang, kiwi,...;
• Vitamin D: Có chức năng hỗ trợ quá trình chuyển hóa và hấp thu photpho và canxi của cơ thể. Vitamin D có nhiều trong cá, tôm, trứng, nấm, gan bò, ngũ cốc nguyên hạt,...;
• Vitamin K: Đóng vai trò hỗ trợ tổng hợp các loại protein cho cơ thể. Vitamin K có nhiều trong gan động vật, thịt lợn, măng tây, các chế phẩm từ sữa,...;
• Vitamin E: Làm nhiệm vụ củng cố hệ thống miễn dịch và giảm viêm đau. Vitamin E có nhiều trong đu đủ, cà rốt, dầu oliu, cà chua,...

1.4 Thực phẩm có chứa Glucosamine và chondroitin

Glucosamine và chondroitin là 2 hợp chất có tác dụng kích thích sản sinh chất nhầy, làm liền bao xơ, đồng thời ức chế các enzyme gây thoái hóa sụn và tăng cường khả năng đàn hồi, vận động của cột sống. Người bệnh sau mổ cột sống, thoát vị đĩa đệm nên ăn những thức ăn nhiều glucosamine và chondroitin như hạt lạc, hạnh nhân, nước hầm xương, sụn động vật, cá,...

1.5 Nhóm thực phẩm khác

• Thực phẩm giàu Omega - 3: Omega - 3 có khả năng kích thích cơ thể tổng hợp collagen để phục hồi tổn thương, tăng sức bền cho bao xơ đĩa đệm. Bệnh nhân sau mổ thoát vị đĩa đệm nên ăn những thực phẩm giàu Omega - 3 như cá hồi, hạt óc chó, bí ngô, súp lơ trắng,...;
• Thực phẩm giàu chất xơ: Chất xơ giúp hệ tiêu hóa hoạt động ổn định, kiểm soát cân nặng và giảm áp lực lên cột sống. Đồng thời, bổ sung chất xơ giúp ngăn chặn chứng táo bón do ít vận động sau phẫu thuật. Chất xơ có nhiều trong các loại rau củ, trái cây tươi;
• Thực phẩm giàu magie: Magie là loại khoáng chất giúp duy trì mật độ canxi trong xương, từ đó củng cố cấu trúc xương. Người bệnh sau mổ thoát vị đĩa đệm nên ăn nhiều sữa chua, các loại đậu, rau lá xanh, bơ,... để bổ sung magie cho cơ thể.

Ngoài những loại thực phẩm nên ăn, bệnh nhân sau mổ thoát vị đĩa đệm nên kiêng các nhóm thực phẩm sau:

• Thực phẩm chứa fructose và purin: Đây là 2 chất làm tăng phản ứng viêm và khiến cơn đau nhức dữ dội hơn. Do đó, bệnh nhân nên tránh những thực phẩm có chứa fructose và purin như nội tạng động vật, dưa muối chua, cá trích,...;
• Thực phẩm giàu Omega - 6: Nếu bệnh nhân thoát vị đĩa đệm bổ sung quá nhiều loại thực phẩm này thì sẽ khiến cơ thể bị giữ nước, cản trở quá trình lưu thông máu trong cơ thể;
• Thực phẩm cay nóng, quá mặn hoặc quá ngọt: Nhóm thực phẩm này có thể làm cản trở quá trình hấp thụ canxi và khoáng chất, làm gia tăng phản ứng viêm và khiến cơn đau trở nên dữ dội hơn;
• Thực phẩm nhiều dầu mỡ: Loại thực phẩm này làm giảm mật độ canxi trong xương và làm tăng nguy cơ loãng xương;
• Đồ uống có cồn, chất kích thích: Nhóm đồ uống này khiến cơ thể giảm hấp thụ canxi và các khoáng chất quan trọng khác, dẫn tới xương không được bổ sung canxi. Bên cạnh đó, rượu, bia, cà phê, thuốc lá,... còn gây ra những trạng thái tâm lý không ổn định ở bệnh nhân, làm mạch máu co giãn thất thường, khiến vết mổ lâu lành;
• Thực phẩm khác: Để giảm viêm sưng ở vết mổ, người bệnh nên kiêng đồ lên men, đóng hộp, đông lạnh, đồ nếp (xôi, bánh chưng), trứng, hải sản, thịt đỏ), rau nhiều nhựa (rau muống, rau lang).

Sau mổ thoát vị đĩa đệm, cột sống, người bệnh cần có một chế độ chăm sóc đặc biệt với thực đơn dinh dưỡng phù hợp để vết mổ nhanh lành và sớm hồi phục khả năng vận động. Ngoài chế độ dinh dưỡng, việc tập luyện sau khi mổ thoát vị đĩa đệm cũng rất quan trọng. Vì thế, sau khi thực hiện mổ thoát vị đĩa đệm người bệnh cần tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ hoặc thăm khám sức khỏe định kỳ, kết hợp với việc tập phục hồi chức năng để cải thiện tình trạng bệnh hiệu quả. Tuy nhiên, để quá trình thăm khám và phục hồi sức khỏe nhanh chóng, người bệnh nên chọn các cơ sở y tế uy tín, có cơ sở vật chất hiện đại, đội ngũ y bác sĩ giàu chuyên môn kinh nghiệm.