Nguyên nhân và biểu hiện sa tử cung

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: Bác sĩ Nguyễn Chí Quang, Bác sĩ Sản phụ, Bệnh viện ĐKQT Vinmec Central Park. Bác sĩ có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sản phụ khoa.

Sa tử cung là hiện tượng phổ biến đối với phụ nữ sau sinh, gây ra đau, tiểu khó, sưng phù tử cung. Nguyên nhân sa tử cung có thể là do thai phụ bị chấn thương, lao động nặng, thai nhi quá to.

Sa tử cung (hay còn gọi là sa sinh dục, sa dạ con, sa thành âm đạo) là hiện tượng thường xảy ra ở phụ nữ sau sinh, khi thành tử cung tụt xuống vào trong ống âm đạo, thậm chí có trường hợp tử cung lộ ra ngoài âm đạo. Nguyên nhân sa tử cung là do cơ sàn chậu và dây chằng căng ra quá mức, dẫn đến không thể nâng đỡ tử cung. Bên cạnh đó, hẹp khung xương chậu là một trong những bất thường về khung xương dẫn tới hiện tượng sa thành tử cung.

Biểu hiện sa tử cung được chia ra thành nhiều cấp độ khác nhau. Biểu hiện nhẹ là khi tử cung sa xuống nhưng vẫn nằm bên trong ống âm đạo. Mức độ nặng nhất là toàn bộ tử cung tụt xuống và sa hẳn ra ngoài cửa âm đạo.

Sa thành tử cung có thể gặp ở bất cứ phụ nữ nào, tuy nhiên căn bệnh này thường xảy ra hơn đối với những đối tượng sau:

• Phụ nữ sau sinh, đặc biệt là những thai phụ sinh con qua đường âm đạo, thai nhi quá lớn hoặc thời gian chuyển dạ quá lâu.
• Phụ nữ thường xuyên vận động, mang vác nặng sau khi sinh thay vì phải nghỉ ngơi, kiêng cử. Điều này khiến cho vùng đáy bụng phải co bóp nhiều, gây ra tổn thương và dẫn đến sa tử cung.
• Phụ nữ tiền mãn kinh, phụ nữ lớn tuổi, cơ và dây chằng trở nên suy yếu, lão hóa.

Ngoài ra, những yếu tố sau đây làm tăng nguy cơ xảy ra sa tử cung sau sinh ở sản phụ:

• Mang thai đôi hoặc đa thai
• Tuổi cao
• Thai nhi quá lớn
• Thai phụ đã mang thai nhiều lần
• Sinh khó, dẫn đến co thắt tử cung quá lâu
• Bất thường ở nhau thai
• Trải qua phẫu thuật tử cung

Sa tử cung có thể bắt nguồn từ những nguyên nhân cơ bản sau đây:

• Chấn thương tại vùng cơ đáy xương chậu, các mô giúp nâng đỡ tử cung hoặc cổ tử cung trong khi sinh, đặc biệt là khi thai phụ sinh con quá to hoặc thời gian chuyển dạ lâu.
• Thai phụ lao động quá sức sau khi sinh, khiến cho các cơ, dây chằng nâng đỡ tử cung bị tổn thương, trong khi các cơ quan này chưa phục hồi hoàn toàn sau khi sinh, dẫn tới thành tử cung bị sa xuống.
• Dị tật bẩm sinh ở tử cung cũng có thể là nguyên nhân sa tử cung, chẳng hạn như tử cung 2 buồng, kích thước cổ và eo tử cung bất thường,...
• Phụ nữ sau sinh bị táo bón hoặc rối loạn đại tiện, dẫn đến tăng áp lực trong ổ bụng và gây ra bệnh.
• Can thiệp y khoa trong khi sinh: bao gồm phẫu thuật nội soi, sinh mổ, bỏ nhau thai bằng tay hoặc sử dụng thuốc oxytocin.

Sa tử cung biểu hiện qua những cơn đau bụng lâm râm ở vùng tử cung, kèm theo dấu hiệu xuất huyết trong ổ bụng, nhất là trong thời kỳ mang thai. Tuy nhiên, biểu hiện đau tử cung có thể không đủ hoặc không cụ thể để bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh chính xác. Vì trên thực tế cơ thể thai phụ thường sẽ bị đau ở một vài vị trí để thích ứng với thời kỳ mang thai.

Những triệu chứng khác của sa tử cung bao gồm:

• Tim đập nhanh
• Huyết áp thấp (mức độ nhẹ gây ra choáng, mạnh có thể dẫn đến sốc tim)
• Làm ngừng cơn co tử cung
• Đau tử cung dữ dội
• Mất cảm giác với thai nhi trong bụng

Tình trạng sa tử cung sau sinh ngày càng được quan tâm hơn vì những bất tiện và ảnh hưởng của bệnh đối với cuộc sống người phụ nữ. Tuy nhiên, vì lý do tế nhị nên phụ nữ thường ngại đi khám, âm thầm chịu đựng. Trong khi đó, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, sa tử cung có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Hiện nay điều trị sa sinh dục có nhiều phương pháp phẫu thuật điều trị hiệu quả khác nhau. Tùy vào mức độ mà bác sĩ thăm khám sẽ chỉ định nội khoa hoặc can thiệp phẫu thuật. Tại bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang áp dụng phẫu thuật nội soi bằng robot là phương pháp tối ưu đối với sa sinh dục nào. Với phương pháp này người bệnh sẽ có được những ưu điểm như bệnh không tái phát, bảo tồn tử cung và giải quyết được những triệu chứng tiểu kèm theo của bệnh.

Robot Da Vinci sản xuất tại Hoa Kỳ là robot tân tiến, cấu trúc tinh vi, hiện đại, có 4 cánh tay mô phỏng gần như hoàn hảo các động tác bàn tay con người, đáp ứng nhu cầu phẫu thuật với các yêu cầu cao nhất. Nhờ đặc tính này, robot phẫu thuật có thể xâm nhập những vị trí hẹp, sâu và khó tiếp cận, giải quyết được những hạn chế của phẫu thuật mổ hở và nội soi cổ điển. Với các ưu thế vượt trội: An toàn, giảm thiểu tối đa các nguy cơ biến chứng và nhiễm trùng phẫu thuật, giảm đau, ít mất máu, hồi phục nhanh, đảm bảo thẩm mỹ, robot có thể sử dụng cho hầu hết các trường hợp phải điều trị bằng phương pháp nội soi đặc biệt trong điều trị ung thư.