Cách chữa dị ứng khi ăn nhộng ong

☰ Mục lục

1. Giá trị dinh dưỡng của nhộng

Nhộng (như nhộng tằm, nhộng ong, nhộng kiến...) là món ăn độc lạ nhưng vô cùng bổ dưỡng, được nhiều người dân ưa chuộng, đặc biệt là ở miền Tây Nam Bộ. Theo nghiên cứu, mỗi 100g nhộng có thể cung cấp cho cơ thể chúng ta khoảng 206 calo, trong đó có 13g protid và 6,5g lipid cùng nhiều loại vitamin và khoáng chất khác như vitamin A, B, C, K, canxi, muối khoáng... Đặc biệt, lượng protein có trong nhộng còn nhiều hơn cả protein trong trứng gà và đây được xem là loại đạm rất dễ tiêu hóa. Trong y học cổ truyền, nhộng còn được sử làm vị thuốc với vị ngọt, hơi mặn, tính bình, giúp nhuận tràng và bồi bổ cơ thể.

Một ví dụ cụ thể là nhộng ong vò vẽ, nhộng của loài ong này gần giống như nhộng tằm nhưng kích thước nhỏ hơn, thường có màu trắng sữa, thân mềm, chứa rất nhiều loại acid amin, chất béo, vitamin, đường, muối khoáng khác nhau. Trong y học, nhộng ong vò vẽ được xem như một loại dược liệu quý hiếm có vị ngọt, tính mát. Trong đời sống ẩm thực, nhộng và ong non còn được dùng để chế biến nhiều món cháo ong vô cùng thơm ngon.

Mặc dù nhộng rất bổ dưỡng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe, tuy nhiên không phải ai cũng có thể ăn được nhộng, đặc biệt là nhộng ong. Trên thực tế, có không ít trường hợp bệnh nhân bị dị ứng sau khi ăn nhộng gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng. Hiện tượng dị ứng khi ăn nhộng ong xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng quá mức với các thành phần có trong loại thực phẩm này.

2. Nguyên nhân gây dị ứng khi ăn nhộng ong

Hiện tượng dị ứng khi ăn nhộng ong xảy ra khi hệ miễn dịch bị quá mẫn, đặc biệt là tình trạng quá mẫn với lượng lớn protein “lạ” có trong nhộng ong. Phản ứng dị ứng bùng phát mạnh mẽ khi hệ miễn dịch nhầm lẫn thành phần có trong nhộng ong là chất có hại cần phải chống lại bằng cách sản xuất thêm nhiều tế bào bạch cầu lympho B và kháng thể IgE. Quá trình này vô tình giải phóng ra nhiều histamin gây phản ứng dị ứng, viêm ngứa ngoài da nặng và đôi khi còn ảnh hưởng đến nhiều bộ phận khác trong cơ thể.

Bên cạnh đó, việc bảo quản và chế biến nhộng ong không đúng cách có thể làm sản sinh ra nhiều độc tố, điều này sẽ làm tăng nguy cơ khiến người dùng bị dị ứng với nhộng.

Bất cứ ai cũng có thể gặp phải tình trạng dị ứng với nhộng. Tuy nhiên những đối tượng sau đây là người có nguy cơ bị dị ứng khi ăn nhộng ong cao hơn so với những người khác:

• Trẻ sơ sinh, trẻ em;
• Người cao tuổi;
• Người có tiền sử dị ứng với thực phẩm giàu protein như hải sản, trứng, sữa...;
• Người có cơ địa dị ứng;
• Người mắc các bệnh lý mãn tính liên quan đến yếu tố cơ địa như bệnh hen phế quản, viêm mũi dị ứng, mề đay, viêm da dị ứng...

3. Dấu hiệu nhận biết bạn bị dị ứng khi ăn nhộng ong

Các dấu hiệu dị ứng khi ăn nhộng ong có thể xuất hiện ngay sau khi ăn, sau đó vài giờ hoặc thậm chí là vài ngày. Tùy thuộc vào số lượng nhộng ong mà người đó ăn vào và cơ địa mỗi người mà phản ứng dị ứng khi ăn nhộng ong sẽ xuất hiện nhanh hay chậm.

Tùy vào số lượng nhộng ong ăn vào và độ mẫn cảm của từng cá thể mà dẫn đến những phản ứng khác nhau. Thông thường, người bị dị ứng khi ăn nhộng ong có thể gặp phải các triệu chứng sau đây:

• Bệnh nhân xuất hiện các nốt sẩn hoặc nốt phát ban nổi rõ trên bề mặt da;
• Người bị dị ứng khi ăn nhộng ong thường ngứa gãi liên tục: một số trường hợp càng gãi lại càng cảm thấy ngứa ngáy dữ dội hơn;
• Viêm da ở một vùng nhất định trên cơ thể hoặc ở nhiều vị trí nếu dị ứng khi ăn nhộng ong nghiêm trọng;
• Đỏ bừng mặt;
• Hắt hơi, ngứa mũi, chảy mũi, nghẹt mũi..;
• Lên cơn hen suyễn hoặc tái phát tình trạng viêm mũi dị ứng nếu bệnh nhân đã mắc những căn bệnh này trước đây;
• Sưng môi, sưng lưỡi và cổ họng gây khó khăn trong việc ăn uống, nuốt thức ăn cũng là những dấu hiệu dị ứng khi ăn nhộng ong: đây là một trong những dấu hiệu nghiêm trọng của dị ứng;
• Thở khó, thở khò khè nếu dị ứng nhộng dẫn đến tình trạng viêm đường hô hấp;
• Ngứa ran bên trong miệng;
• Các dấu hiệu bất thường trong đường hô hấp: Buồn nôn, nôn ói, ăn chậm tiêu, tiêu chảy, đau quặn bụng;
• Mệt mỏi, chóng mặt, hoa mắt, ngất xỉu;
• Sốc phản vệ.

Việc thăm khám bác sĩ và tìm cách chữa dị ứng khi ăn nhộng ong là vô cùng cần thiết nếu bạn có những biểu hiện dị ứng nặng với nhộng như ngứa ngáy dữ dội trên diện rộng gây cản trở đến công việc cũng như giấc ngủ.

Hiếm khi một người bị dị ứng với nhộng nghiêm trọng đến mức bị sốc phản vệ, đây là một triệu chứng nguy hiểm vì có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Do đó nếu thấy cơ thể có biểu hiện bị sốc phản vệ sau khi ăn nhộng, bạn nên gọi cấp cứu 115 hoặc nhờ người nhà đưa tới bệnh viện ngay khi có:

• Khó thở;
• Mạch nhanh, yếu;
• Tụt huyết áp;
• Mất ý thức;
• Suy hô hấp;
• Ngất xỉu.

Lưu ý các triệu chứng dị ứng khi ăn nhộng ong có thể bị nhầm lẫn với chứng ngứa da thông thường hoặc các vấn đề y tế khác tương tự dị ứng. Vì vậy, bên cạnh việc thăm khám ngoài da, trao đổi về tiền sử dị ứng, khai thác triệu chứng đang gặp phải và chế độ ăn, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện thêm một số xét nghiệm để chẩn đoán chính xác hơn như:

• Xét nghiệm máu: đo lượng kháng thể IgE trong máu nếu hàm lượng IgE đặc hiệu tăng chứng tỏ tình trạng dị ứng đang diễn ra;
• Kiểm tra phản ứng da: cho kết quả trong vòng 15 – 30 phút, bác sĩ sử dụng một cái kim tiêm chích nhẹ vào da ở cẳng tay, sau đó nhỏ giọt dung dịch chứa chất nghi ngờ gây dị ứng trong nhộng vào, nếu vết đỏ xuất hiện tại khu vực tiếp xúc thì xét nghiệm dương tính, tức bạn bị dị ứng khi ăn nhộng ong.

4. Ăn nhộng ong bị dị ứng phải làm sao?

Khi có biểu hiện dị ứng khi ăn nhộng ong, trước hết người bệnh nên ngưng sử dụng thực phẩm này và loại bỏ hoàn toàn ra khỏi thực đơn của mình trong tương lai. Tiến hành sơ cứu tại chỗ và lựa chọn cách chữa dị ứng nhộng ong tùy theo mức độ dị ứng nặng hay nhẹ.

4.1. Sơ cứu tại chỗ khi dị ứng nhộng ong

Để ngăn không cho tình trạng dị ứng khi ăn nhộng ong trở nên nghiêm trọng, bệnh nhân hoặc người nhà có thể áp dụng những cách sau:

• Gây nôn: dùng tay hoặc 1 cái thìa nhỏ đè ngay phía cuống lưỡi để kích thích nôn, sau đó cố đẩy hết lượng thức ăn ra ngoài;
• Hòa 1 thìa bột vitamin C cùng với nước cho người bệnh uống do vitamin C có tác dụng ức chế phản ứng dị ứng, giúp thải độc, cải thiện khả năng miễn dịch và giúp tổng trạng cơ thể tỉnh táo hơn;
• Sau 15 phút, nếu triệu chứng dị ứng khi ăn nhộng ong không thuyên giảm thì cho bệnh nhân sử dụng các thuốc chống axit gồm Maalox hoặc kreamin-S;
• Nếu bệnh nhân có biểu hiện bị sốc phản vệ, người nhà nên gọi xe cấp cứu ngay, đặt bệnh nhân nằm trên giường, kê chân lên cao hơn so với đầu trong thời gian chờ đợi. Trường hợp người dị ứng khi ăn nhộng ong bị khó thở, người nhà cần xoa bóp bên ngoài lồng ngực kết hợp với hô hấp nhân tạo nếu cần thiết.

4.2. Cách chữa dị ứng nhộng ong bằng thuốc Tây

Trường hợp người bệnh bị dị ứng nhộng ở mức trung bình đến nặng, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng các thuốc dưới đây để cải thiện triệu chứng:

• Thuốc kháng histamin: có tác dụng chống dị ứng, giảm ngứa ngáy, giảm các dấu hiệu nổi mẩn trên da. Bệnh nhân có thể được đề nghị sử dụng thuốc kháng histamin dạng uống, thuốc nhỏ mắt hay thuốc bôi ngoài da tùy theo khu vực bị ảnh hưởng. Thông thường bác sĩ thường kê nhất là các thuốc sau:
• Clorpheniramin Maleat: Thuốc kháng histamin thế hệ 1 có tác dụng an thần, gây buồn ngủ, ngủ gật, kém tỉnh táo, mờ mắt, bệnh nhân không nên lái xe hay điều khiển máy móc sau khi uống thuốc;
• Loratadin và Cetirizine: Thuốc kháng histamin thế hệ 2, các thuốc này không gây buồn ngủ nên được ưu tiên lựa chọn. Tuy nhiên, Loratadin và Cetirizine có thể gây ra tác dụng phụ như đau đầu, khô miệng, đặc biệt là khi dùng liều cao kéo dài.
• Thuốc bôi chứa kẽm sulfat, menthol hay phenol: điều trị tại chỗ để giảm ngứa ngoài da;
• Thuốc Epinephrine: Chỉ được chỉ định điều trị cấp cứu sốc phản vệ do dị ứng nhộng, được tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch giúp bệnh nhân dễ thở, ngừa suy hô hấp, giảm sưng môi, miệng, đồng thời ức chế phản ứng dị ứng đang diễn ra;
• Cortisone: dùng theo đường tiêm phối hợp cùng thuốc kháng histamin giúp giảm viêm cấp tốc ở đường hô hấp, giúp đường dẫn khí thông thoáng, dễ thở.
• Thuốc đồng vận beta, thường dùng Albuterol có tác dụng làm giảm triệu chứng ở đường hô hấp, dùng cho các trường hợp bị dị ứng nhộng có biểu hiện sốc phản vệ.

5. Cách chữa dị ứng nhộng ong tại nhà

Một số mẹo tự nhiên có thể giúp cải thiện dị ứng khi ăn nhộng ong cho các trường hợp bị dị ứng nhẹ sau khi ăn nhộng.

• Chườm khăn lạnh: Dùng khăn lạnh nhúng vào nước đá, sau đó vớt ra vắt cho ráo bớt nước và đắp trực tiếp lên khu vực da bị ảnh hưởng để giảm sưng viêm, xoa dịu ngứa, khiến các vết phát ban trên da nhanh lành. Bệnh nhân có thể chườm lạnh, chườm lặp lại nhiều lần trong ngày mỗi khi lên cơn ngứa ngáy khó chịu.
• Dùng kinh giới: Hái ngọn và hoa đem sao nóng, bọc vào miếng vải sạch chườm lên khu vực bị ngứa, nổi sẩn 3 – 4 lần trong ngày, mỗi lần khoảng 10 phút.
• Nước chanh ấm pha mật ong giúp bổ sung nhiều vitamin C, E giúp chống dị ứng, thải độc, làm nhanh lành tổn thương trên da;
• Đắp nha đam: đặc tính sát trùng mạnh, giúp diệt khuẩn, giảm ngứa, ngừa nhiễm trùng;

Trong quá trình chữa dị ứng khi ăn nhộng ong tại nhà cần lưu ý:

• Không tiếp tục ăn nhộng dù chỉ là một ít;
• Khi mua các thực phẩm chế biến sẵn cần thận trọng đọc kỹ thông tin in trên bao bì, không mua sản phẩm có chứa thành phần liên quan đến nhộng;
• Vệ sinh da thường xuyên, giữ vùng da bị dị ứng luôn khô ráo, sạch sẽ;
• Tránh sử dụng sữa tắm, xà phòng chứa chất tẩy mạnh, chất tạo hương thơm;
• Cung cấp đủ nước cho cơ thể giúp hỗ trợ đào thải các chất dị nguyên gây dị ứng ra ngoài theo đường tiết niệu;
• Không mặc quần áo bó sát dễ cọ vào tổn thương, làm tăng cơn ngứa hoặc khiến tổn thương bị nhiễm trùng;
• Rửa tay nhiều lần trong ngày với xà phòng trước và sau khi chăm sóc, bôi thuốc/điều trị;
• Hạn chế gãi khi ngứa;
• Tăng lượng trái cây và rau xanh vào khẩu phần ăn để bổ sung dưỡng chất tự nhiên, giúp nuôi dưỡng, tái tạo da;
• Tránh ăn nhiều đường, ăn cay nóng, thực phẩm giàu protein.

6. Dị ứng nhộng ong bao lâu thì khỏi?

Không có câu trả lời chính xác cho vấn đề dị ứng khi ăn nhộng ong bao lâu khỏi, bởi khả năng phục hồi của mỗi cá nhân là khác nhau và chịu sự chi phối của nhiều yếu tố như:

• Mức độ dị ứng khi ăn nhộng ong ở từng ca bệnh
• Thể trạng, cơ địa mỗi người
• Thời điểm bắt đầu phát hiện dị ứng khi ăn nhộng ong và cách chữa dị ứng khi ăn nhộng ong.

Thông thường, nếu người bệnh chỉ bị dị ứng khi ăn nhộng ong nhẹ gây ngứa da, nổi mẩn thông thường thì triệu chứng có thể thuyên giảm và biến mất sau vài ngày. Trong trường hợp dị ứng khi ăn nhộng ong nặng với các triệu chứng phức tạp có thể kéo dài đến vài tuần. Điều quan trọng là bệnh nhân cần tích cực điều trị theo chỉ định của bác sĩ và có chế độ chăm sóc đúng giúp tình trạng dị ứng khi ăn nhộng ong sớm chấm dứt.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.