Điều trị vật lý trị liệu cho bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Bài viết bởi Bác sĩ Trần Thị Thu Hương - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là bệnh lý khá phổ biến hiện nay. Đây là tình trạng đĩa đệm bị thoái hóa, tổn thương, giảm khả năng đàn hồi và phồng lồi bất thường. Theo thời gian, bao xơ đĩa đệm có thể bị nứt rách hoàn toàn khiến nhân keo thoát ra bên ngoài gây chèn ép dây thần kinh, mạch máu và các cơ quan xung quanh.

1. Nguyên nhân thoát vị đĩa đệm

Thoát vị đĩa đệm là hệ quả của quá trình thoái hóa sinh học (ảnh hưởng của tuổi tác) và thoái hóa bệnh lý (chấn thương, rối loạn chuyển hóa, thói quen sinh hoạt,...) Khi nhân nhày bị thoái hóa kèm theo vòng sụn xơ bị thay đổi sẽ làm đĩa đệm mất đàn hồi , dưới tác động cơ học làm đĩa đệm thoát ra ngoài gây thoát vị đĩa đệm

1.1. Tuổi tác

Tuổi càng cao đĩa đệm càng suy yếu và thoái hóa dần . Lúc này, đĩa đệm có xu hướng giảm độ đàn hồi, kém dẻo dai nên dễ bị tổn thương khi có tác động cơ học (mang vác nặng, chấn thương,...).

1.2. Chấn thương

Đĩa đệm là cơ quan phân tán lực và nâng đỡ trọng lượng cơ thể. Khi có tác động cơ học mạnh, bao xơ có thể bị nứt, rách khiến nhân nhầy thoát ra bên ngoài.Các chấn Thương thường gặp như mang vác nặng, té ngã, có lực tác động mạnh lên cột sống. Chấn thương có thể khiến đĩa đệm bị tổn thương, suy yếu và gây nứt rách bao xơ.

1.3. Thói quen sinh hoạt, làm việc

Thoát vị đĩa đệm cũng có thể do thói quen sinh hoạt và làm việc vận động thiếu khoa học. Những động tác sai tư thế trong sinh hoạt hàng ngày. Các thói quen này đều làm tăng áp lực lên cột sống khiến đĩa đệm bị đè nén, xơ hóa và giảm dần độ đàn hồi gây thoát vị đĩa đệm và các bệnh lý cột sống khác.


Những động tác sai tư thế trong sinh hoạt hàng ngày có thể gây tình trạng thoát vị đĩa đệm
Những động tác sai tư thế trong sinh hoạt hàng ngày có thể gây tình trạng thoát vị đĩa đệm

1.4. Các bệnh xương khớp

Một số bệnh lý như: Viêm khớp dạng thấp, lao cột sống, thoái hóa cột sống, tiểu đường, gút, gai đôi cột sống, loãng xương,...cũng tác động làm thoái hóa đĩa đệm và gây thoát vị đĩa đệm. Các bệnh lý này có thể khiến cấu trúc cột sống mất cân bằng, làm tăng áp lực lên đĩa đệm khi vận động và gây hư tổn, thoái hóa cơ quan này..

1.5. Một số nguyên nhân khác :

  • Cấu trúc cột sống bất thường
  • Thừa cân béo phì
  • Thói quen ít vận động
  • Thiếu hụt vi chất dinh dưỡng – đặc biệt là canxi, vitamin D và Omega 3
  • Uống quá nhiều rượu bia, hút thuốc lá

2. Triệu chứng thoát vị đĩa đệm

Các triệu chứng thường gặp của bệnh thoát vị đĩa đệm, bao gồm:

  • Xuất hiện cơn đau âm ỉ, dai dẳng ở đốt sống thắt lưng
  • Mức độ đau có xu hướng tăng lên xoay người, cúi gập, vận động mạnh, đi lại và ngồi nhiều
  • Nếu nghỉ ngơi, cơn đau có thể giảm đi đáng kể
  • Vùng thắt lưng có thể bị mỏi, tê bì, nóng ran và giảm trương lực
  • Xuất hiện hiện tượng cứng hoặc đau lưng sau khi ngủ dậy
  • Cơn đau ở lưng có xu hướng lan từ thắt lưng đến vùng hông, đùi và đầu gối và gót chân có thể kèm tê chân
  • Một số trường hợp nặng hơn có thể yếu chân

Cận Lâm sàng : Chủ yếu dựa vào X-quang và MRI cột sống thắt lưng


Chụp MRI giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác bệnh thoát vị đĩa đệm
Chụp MRI giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác bệnh thoát vị đĩa đệm

3. Điều trị thoát vị đĩa đệm

3.1 Nghỉ ngơi

Trong giai đoạn đau nhiều:

  • Nên nằm giường phẳng, kê gối thấp và nên nằm ngửa để tránh gây chèn ép lên đĩa đệm và dây thần kinh. Bên cạnh đó, biện pháp này còn giúp ổn định cấu trúc cột sống và hỗ trợ kiểm soát cơn đau.
  • Không nằm võng hoặc nằm trên ghế.
  • Tuyệt đối không mang vác nặng, ngồi xổm, lao động quá mức và cần thay đổi các tư thế sai lệch.
  • Có thể đi lại nhẹ nhàng để phục hồi và cải thiện chức năng vận động

3.2 Thuốc

  • Giảm đau, chống viêm, giảm đau thần kinh, giãn cơ, có thể dùng một số thuốc chống thoái hóa

3.3. Điều trị Vật lý trị liệu

  • Mang đai lưng: Người bệnh nên mang đai lưng ở giai đoạn đau nhiều hoặc khi ngồi lâu, đi đường xa

Mang đai lưng được lựa chọn trong điều trị vật lý trị liệu ở bệnh nhân thoát vị đĩa đệm thắt lưng
Mang đai lưng được lựa chọn trong điều trị vật lý trị liệu ở bệnh nhân thoát vị đĩa đệm thắt lưng

Các phương pháp vật lý trị liệu

  • Nhiệt: Nóng như: hồng ngoại, Paraffin, túi chườm giúp làm thư giãn cơ, làm tăng tuần hoàn và tăng chuyển hóa vùng đau, giúp giảm đau nhanh chóng. Nhiệt lạnh trong trường hợp đau cấp.
  • Chống viêm: siêu âm, điện xung, sóng ngắn: giúp chống viêm từ đó giúp giảm đau nhiều hơn.
  • Kéo cột sống bằng máy : Giúp kéo giãn cột sống thắt lưng nhằm giảm áp lực lên đĩa đệm bị thoát vị, đồng thời giảm chèn ép rễ thần kinh vùng thoát vị.

Thoát vị đĩa đệm là bệnh xương khớp mãn tính nên rất khó điều trị hoàn toàn. Vì vậy bên cạnh các phương pháp y tế, cần điều chỉnh chế độ sinh hoạt, ăn uống và thực hiện song song với các biện pháp hỗ trợ để tác động toàn diện đến tiến triển của bệnh.Vì vậy nên phối hợp với chế độ luyện tập, ăn uống và sinh hoạt khoa học để hỗ trợ quá trình điều trị

  • Bên cạnh sử dụng thuốc, nên chườm nóng/ chườm lạnh và xoa bóp để giảm đau nhức, tê bì, ê mỏi và hạn chế tình trạng lạm dụng thuốc.
  • Cần giảm cân nếu bị thừa cân – béo phì. Trọng lượng cơ thể cao có thể làm tăng áp lực lên cột sống, thúc đẩy tốc độ lão hóa và khiến bao xơ dễ bị nứt rách khi có tác động.
  • Có chế độ luyện tập thích hợp với tổn thương đang có, tập yoga và bơi lội có khả năng cải thiện cấu trúc cột sống, giảm đau nhức, tăng cường độ dẻo dai và hỗ trợ làm chậm quá trình thoái hóa. Tập mạnh các nhóm cơ bụng và cơ lưng giúp phòng ngừa đau và phòng tái phát
  • Thay đổi các thói quen xấu như hút thuốc, sử dụng rượu bia, mang vác nặng, lao động quá mức, ngồi xổm, tư thế nằm/ ngồi sai lệch,...
  • Thận trọng khi sinh hoạt, chơi thể thao, lao động và tham gia giao thông nhằm giảm thiểu nguy cơ chấn thương cột sống.

Tập luyện yoga đúng cách giúp cải thiện cấu trúc cột sống, giảm đau nhức
Tập luyện yoga đúng cách giúp cải thiện cấu trúc cột sống, giảm đau nhức

Thoát vị đĩa đệm là một trong những bệnh lý cột sống thường gặp. Mặc dù không đe dọa đến sức khỏe nhưng bệnh lý này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động, làm giảm hiệu suất làm việc, tác động tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ và cuộc sống. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là bệnh viện đa khoa có chức năng thăm khám và điều trị các bệnh lý cơ xương khớp như viêm khớp, thoái hóa, thoát vị, đau nhức xương khớp,.... Tại Vinmec cũng đã thực hiện chẩn đoán, điều trị bằng các phương pháp y học hiện đại với các bệnh lý cơ xương khớp, không chỉ đem lại hiệu quả cao mà còn hạn chế tối đa biến chứng bệnh tái phát. Có được thành công lớn là bởi Vinmec luôn trang bị đầy đủ cơ sở vật chất hiện đại, các quy trình thăm khám, điều trị được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ giàu chuyên môn, kinh nghiệm sẽ đem lại kết quả điều trị bệnh tối ưu cho Quý khách hàng.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Chia sẻ
Câu chuyện khách hàng Thông tin sức khỏe Sống khỏe