Những cống hiến nổi bật của GS Nguyễn Thanh Liêm, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tế bào gốc và Công nghệ Gen Vinmec, trong lĩnh vực ngoại nhi khoa và nghiên cứu tế bào gốc đã được ghi nhận bằng Giải thưởng Nikkei châu Á năm 2018, do Hãng thông tấn Nhật Bản Nikkei trao tặng. Ông là vị giáo sư bác sĩ đầu tiên của Việt Nam được vinh danh trong lĩnh vực khoa học công nghệ.
Phát biểu tại lễ trao giải tại Tokyo (Nhật Bản), GS. Hiroshi Matsumoto - Chủ tịch Ủy ban bình chọn giải thưởng Nikkei 2018 lĩnh vực khoa học và công nghệ đã đánh giá cao vai trò tiên phong của GS Liêm trong nghiên cứu về tế bào gốc . “GS Liêm đang trên con đường nghiên cứu về tế bào gốc - một lĩnh vực mới ở Việt Nam vốn chưa có nhiều nơi thực hiện và đã đạt được những thành công rõ rệt”.
Suốt 5 năm qua, kể từ khi Trung tâm Tế bào gốc và Công nghệ gen Vinmec (nay là Viện Nghiên cứu Tế bào gốc và Công nghệ Gen Vinmec) được thành lập (tháng 3/2014), GS Nguyễn Thanh Liêm cùng các đồng nghiệp không ngừng tìm tòi để phát triển, ứng dụng tế bào gốc vào điều trị nhiều bệnh nan y.
Được đầu tư trang thiết bị hiện đại, đồng bộ, chỉ trong chưa đầy một năm sau khi chính thức đi vào hoạt động, Vinmec đã tiến hành thành công khoảng 80 ca ghép tế bào gốc điều trị một số bệnh như đa u tủy , liệt do chấn thương cột sống , teo đường mật bẩm sinh...
Đáng chú ý, Vinmec là bệnh viện đầu tiên tại Việt Nam điều trị bệnh thoái hóa khớp gối bằng cách nội soi kết hợp liệu pháp ghép tế bào gốc . Phương pháp này mang lại hiệu quả và nâng cao chất lượng sống đáng kể cho bệnh nhân, ưu việt hơn các phương pháp điều trị trước đó. Sau gần 20 năm sống chung với bệnh, bà Hoàng Thị Là (68 tuổi, ở Hải Phòng), một trong những bệnh nhân đầu tiên tại Vinmec được điều trị bằng Phương pháp này, đã hết những cơn đau, có thể đi lai bình thường.
Năm 2015, Vinmec tiếp tục trở thành bệnh viện đầu tiên ở Việt Nam thực hiện thành công ca ghép tế bào gốc cho ông Mai Thanh Hải (54 tuổi, quê quán Quảng Bình) – bệnh nhân mắc xơ gan giai đoạn cuối và nhiều bệnh lý kèm theo, không có chỉ định ghép gan. Tính tới thời điểm đó, mới chỉ có một số ít các quốc gia tiến hành ghép tế bào gốc chữa xơ gan và Việt Nam là một trong những nước đi đầu trong phương pháp này.
GS Nguyễn Thanh Liêm là người tiên phong nghiên cứu ghép tế bào gốc chữa nhiều bệnh nan y như bại não, tự kỷ, xơ gan... ở Việt Nam.
Là chuyên gia đầu ngành về ngoại nhi, hơn 40 năm điều trị cho bệnh nhân nhỏ tuổi, chứng kiến các cháu bị bệnh tật lấy đi nụ cười trẻ thơ, GS Liêm không ngừng trăn trở, tìm kiếm các phương pháp điều trị tốt nhất, cứu sống các cháu. Cũng chính vì thế, khi chuyên sâu nghiên cứu tế bào gốc, ông dành một phần thời gian không nhỏ của mình để tìm cách ứng dụng liệu pháp này trong điều trị bệnh lý tự kỷ, bại não ở trẻ nhỏ.
GS Liêm tin rằng, tế bào gốc sẽ giúp liên kết các chức năng của não bộ vốn đang có những khiếm khuyết ở trẻ tự kỷ. Không hề do dự, ông đã bắt tay vào thực hiện đề tài nghiên cứu vốn còn rất mới mẻ này, với hi vọng mở ra một hướng mới quan trọng trong điều trị tự kỷ .
Một đề tài nghiên cứu khoa học khác của ông - “Nghiên cứu sử dụng tế bào gốc tự thân điều trị bại não ở trẻ em” đã được đăng trên tạp chí BMC Pediatrics năm 2017 – một trong số 20 Tạp chí về y khoa hàng đầu thế giới.
Cũng như không ít các bệnh nhi mắc bại não được điều trị bằng tế bào gốc, cuộc đời của bé Nguyễn Lê Nhật Lam (Tây Ninh) đã bước sang một trang mới. Cô bé 8 tuổi ngày nào từng khiến nhiều người xót xa vì suy dinh dưỡng, gần như phải sống thực vật, đã có thể bắt đầu tự đứng, ăn tốt hơn và dần biết biểu lộ cảm xúc qua nét mặt.
Nghiên cứu của GS Liêm là một trong những công trình đầu tiên được công bố trên thế giới về tế bào gốc tự thân từ thủy xương , cũng là một đóng góp quan trọng của Việt Nam trong việc chứng minh hiệu quả và tính an toàn của phương pháp này.
Những ghi nhận của quốc tế và sự ủng hộ từ Lãnh đạo Tập đoàn Vingroup cũng như Hệ thống Y tế Vinmec đã góp phần tiếp thêm niềm tin, thúc đẩy GS Liêm tiếp tục hành trình nghiên cứu để ứng dụng tế bào gốc vào điều trị bệnh cứu người. “Liệu pháp ghép tế bào gốc đang được thực hiện tại Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec theo quy trình chặt chẽ, đúng tiêu chuẩn quốc tế để đem lại hiệu quả cao nhất. Trong tương lai, phương pháp này có thể mở rộng để điều trị nhiều bệnh khác như đột quỵ não, nhồi máu cơ tim, tiểu đường, Parkinson...”, GS Liêm chia sẻ.
