Theo PGS.TS Nguyễn Văn Đĩnh, Giám đốc Trung tâm Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City, ô nhiễm không khí là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây tổn thương hệ hô hấp và miễn dịch, làm gia tăng tỷ lệ mắc bệnh cũng như kích hoạt nhiều đợt bùng phát bệnh lý.
Chất lượng không khí miền Bắc kém, nhiều khu vực chạm ngưỡng nguy hại
Trong những ngày giữa tháng 11 và đầu tháng 12, chất lượng không khí tại nhiều tỉnh thuộc khu vực miền Bắc và Bắc Trung Bộ liên tục ở mức báo động. Hệ thống quan trắc của Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) ghi nhận nhiều điểm đo rơi vào ngưỡng xấu, thậm chí chạm mức tím nguy hại cho sức khỏe.
Tại Hà Nội, số liệu từ ứng dụng IQAir cho thấy chỉ số chất lượng không khí (AQI) thường xuyên duy trì ở mức đỏ trở lên. AQI được tính theo thang điểm gắn với các màu cảnh báo để phản ánh mức độ ô nhiễm và nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Dưới đây là thống kê AQI từ ngày 12/11/2025 - 12/12/2025 theo ứng dụng IQAir:
Theo Bộ Y tế, khi chỉ số AQI ở ngưỡng đỏ hoặc tím, không chỉ nhóm nhạy cảm mà cả người khỏe mạnh cũng có thể chịu tác động tiêu cực đến sức khỏe. Tình trạng ô nhiễm không khí không chỉ ghi nhận tại Hà Nội mà còn lan rộng ở nhiều địa phương. Ngày 10/12, Cục Môi trường cho biết chất lượng không khí tại Hưng Yên, Ninh Bình, Hải Phòng và Hà Nội tiếp tục ở mức rất xấu; trong khi Bắc Ninh, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và Phú Thọ duy trì ở mức xấu.
PGS.TS Nguyễn Văn Đĩnh, Trưởng chuyên khoa Miễn dịch - Dị ứng, Giám đốc Trung tâm Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City, nhận định ô nhiễm không khí là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây tổn thương hệ hô hấp, đồng thời làm gia tăng tỷ lệ mắc mới và bùng phát nhiều bệnh lý.
Tác động của ô nhiễm không khí đến sức khỏe hô hấp và biện pháp phòng ngừa
Theo chuyên gia, ô nhiễm không khí có thể kích thích trực tiếp niêm mạc đường thở, làm tăng phản ứng viêm và độ nhạy cảm với các tác nhân gây dị ứng. Khi hít phải bụi mịn hoặc khí độc, cơ thể kích hoạt chuỗi phản ứng miễn dịch quá mức, khiến người dân dễ mắc các bệnh dị ứng như hen phế quản, viêm mũi hay viêm da dị ứng. Đây cũng là lý do những ngày ô nhiễm tăng cao thường trùng với thời điểm gia tăng số ca nhập viện liên quan đến bệnh hô hấp.
Người mắc bệnh hô hấp mạn tính như hen hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) đặc biệt dễ bị tác động, do ô nhiễm có thể kích hoạt cơn hen cấp hoặc đợt cấp COPD, gây phù nề, viêm nặng đường thở và giảm thông khí. Ngay cả người không có bệnh nền cũng có thể gặp các triệu chứng như đau rát họng, nghẹt mũi hoặc ho khan kéo dài khi tình trạng không khí kém kéo dài.
Ngoài ra, những người có hệ miễn dịch suy yếu - như bệnh nhân mắc bệnh tự miễn đang dùng thuốc ức chế miễn dịch, người suy giảm miễn dịch tiên phát hoặc người có thể trạng yếu, có nguy cơ cao mắc các bệnh nhiễm trùng hô hấp cấp tính. Trong bối cảnh ô nhiễm không khí kết hợp với thời điểm giao mùa, sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ và độ ẩm tạo điều kiện để vi khuẩn, virus dễ xâm nhập, gây viêm phổi, viêm phế quản, viêm xoang và làm tăng nguy cơ lây lan.
Bác sĩ khuyến cáo người dân cần chủ động áp dụng các biện pháp bảo vệ sức khỏe nhằm giảm thiểu tác động của ô nhiễm không khí. Đối với người mắc bệnh mạn tính, việc tuân thủ điều trị đúng phác đồ là yêu cầu then chốt. Người bệnh không nên tự ý dừng thuốc dự phòng, vì điều này có thể khiến triệu chứng trở nặng nhanh hơn trong điều kiện không khí ô nhiễm. Đồng thời, cần tái khám định kỳ để được bác sĩ đánh giá và điều chỉnh điều trị khi cần thiết.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý cũng góp phần quan trọng trong việc tăng cường miễn dịch. Người dân nên bổ sung các thực phẩm giàu omega-3, vitamin D, vitamin C và kẽm nhằm hỗ trợ cơ thể chống lại tình trạng viêm nhiễm.
Bên cạnh đó, bác sĩ Đĩnh khuyến nghị hạn chế hoạt động ngoài trời khi chỉ số AQI ở mức xấu đến rất xấu, đặc biệt vào buổi sáng sớm. Luôn sử dụng khẩu trang đạt chuẩn, trang bị máy lọc không khí trong nhà và theo dõi chất lượng không khí hằng ngày để có biện pháp bảo vệ phù hợp.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
