“Viêm mũi dị ứng, hen phế quản… là nỗi ám ảnh với nhiều người bởi bệnh tái phát dai dẳng, khó dứt điểm. Tuy nhiên, sự xuất hiện của các phương pháp điều trị đích đang mở ra hy vọng kiểm soát bệnh hiệu quả hơn. Ngày 16/9, báo Dân trí phối hợp Hệ thống Y tế Vinmec tổ chức tọa đàm trực tuyến với chủ đề ‘Các bệnh liên quan đến dị ứng đường thở’, với sự tham gia của PGS.TS.BS Nguyễn Văn Đĩnh – chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực dị ứng - miễn dịch lâm sàng.”
Tỷ lệ mắc bệnh dị ứng ngày càng gia tăng
Theo PGS.TS.BS Nguyễn Văn Đĩnh – Giám đốc Trung tâm Dị ứng - Miễn dịch Lâm sàng, Bệnh viện Vinmec Times City, dị ứng đường thở gây ra nhiều triệu chứng như hắt hơi, ngứa mũi, chảy mũi, khó thở, điển hình là viêm mũi dị ứng và hen phế quản.
Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 5 triệu người mắc hen và 20 triệu người mắc viêm mũi dị ứng, viêm kết mạc dị ứng liên quan đến các dị nguyên đường hô hấp – con số cho thấy gánh nặng bệnh tật và chi phí y tế vô cùng lớn.
Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ các dị nguyên đường hô hấp, gồm hai nhóm chính: dị nguyên trong nhà và dị nguyên ngoài trời.
Dị nguyên trong nhà và ngoài trời – tác nhân hàng đầu gây dị ứng đường thở
Trong nhà, bụi nhà là nguyên nhân phổ biến nhất: khoảng 50% bệnh nhân hen và tới 80% bệnh nhân viêm mũi dị ứng có phản ứng nhạy cảm với dị nguyên này. Ngoài ra, nấm mốc, gián, mạt nhà… cũng là những yếu tố thường gặp.
Ở nhóm dị nguyên ngoài trời, đáng chú ý nhất là phấn hoa, phấn cỏ và nấm mốc phát triển trên cây cối, đặc biệt ở cành lá chết.
Sự hiện diện rộng rãi và gia tăng của các dị nguyên này khiến tỷ lệ mắc các bệnh dị ứng, đặc biệt là dị ứng đường thở, ngày càng tăng.
Theo BS Nguyễn Duy Bộ, bác sĩ Hô hấp – Dị ứng Nhi khoa, Trung tâm Dị ứng - Miễn dịch Lâm sàng Vinmec Times City, nếu không được điều trị sớm, bệnh sẽ gây ra nhiều triệu chứng ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống hằng ngày của người bệnh.
Nguy cơ biến chứng nặng nếu viêm đường thở không được kiểm soát
Theo BS Nguyễn Duy Bộ, viêm ở mũi thường chỉ gây khó chịu, ngứa ngáy, nhưng nếu viêm xảy ra ở đường thở, đặc biệt là phế quản, tình trạng lặp đi lặp lại mà không điều trị tốt sẽ để lại hậu quả nghiêm trọng.
Đường thở viêm kéo dài có thể dẫn đến xơ hóa, hẹp phế quản và tắc nghẽn cố định, khiến bệnh nhân khó thở thường xuyên. Ở trẻ hen phế quản, ban đầu chỉ lên cơn hen thỉnh thoảng, nhưng nếu viêm không được kiểm soát, bệnh sẽ tiến triển nặng dần.
“Với các bệnh dị ứng đường thở, chẩn đoán sớm và kiểm soát viêm tốt là yếu tố quyết định để phòng ngừa biến chứng như xơ hóa đường thở hoặc tổn thương không hồi phục”, BS Bộ nhấn mạnh.
Các phương pháp điều trị hiện đại giúp kiểm soát bệnh dị ứng – miễn dịch
Theo PGS.TS.BS Nguyễn Văn Đĩnh, điều trị dựa trên hai nguyên tắc: đánh giá mức độ bệnh và xác định nguyên nhân gây bệnh. Từ đó, bác sĩ sẽ áp dụng hai hướng tiếp cận song song.
Điều trị theo mức độ bệnh: sử dụng phác đồ thường quy như thuốc chống viêm, thuốc xịt, thuốc hít… giúp giảm đáp ứng miễn dịch quá mức trong các bệnh viêm mũi dị ứng, viêm kết mạc dị ứng, hen phế quản.
Điều trị hiện đại: áp dụng liệu pháp sinh học hay còn gọi là điều trị đích.
PGS Đĩnh nói: “Nếu điều trị thường quy giống như dùng xe ủi phá cổng để vào nhà, thì điều trị đích giống như dùng đúng chìa khóa mở cửa, đi vào một cách nhẹ nhàng. Nhờ đó, hiệu quả cao hơn và giảm tối đa tác dụng không mong muốn”.
Các phương pháp điều trị dị ứng hô hấp hiện đại, tiên tiến
Theo PGS. TS. BS Nguyễn Văn Đĩnh, việc điều trị dị ứng dựa trên hai hướng: kiểm soát triệu chứng theo mức độ bệnh và xử lý căn nguyên.
Với hướng thứ nhất, bệnh nhân được áp dụng phác đồ thường quy như thuốc chống viêm, thuốc xịt, thuốc hít trong các bệnh viêm mũi dị ứng, viêm kết mạc dị ứng hay hen phế quản. Ở những trường hợp nặng, khó kiểm soát hoặc không đáp ứng với điều trị thường quy, liệu pháp sinh học (điều trị đích) như Omalizumab, Dupilumab sẽ được chỉ định. Các thuốc này tác động trực tiếp vào cơ chế viêm dị ứng, giúp giảm co thắt phế quản, cải thiện chức năng hô hấp và nâng cao chất lượng sống, đồng thời đảm bảo an toàn và cá thể hóa theo từng bệnh nhân.
Hướng thứ hai tập trung điều trị nguyên nhân, bằng cách tránh tiếp xúc dị nguyên (lông thú, bụi nhà, phấn hoa…) và áp dụng liệu pháp miễn dịch đặc hiệu (SIT). Phương pháp này đưa một lượng nhỏ dị nguyên đã xử lý vào cơ thể để “huấn luyện” hệ miễn dịch, từ đó kiểm soát triệu chứng, ngăn bệnh tiến triển nặng và giảm nguy cơ xuất hiện dị ứng mới. SIT thường được chỉ định cho bệnh nhân viêm mũi dị ứng, viêm kết mạc dị ứng hay hen phế quản đã xác định rõ dị nguyên.
Theo BS Bộ, SIT không chỉ dừng ở việc giảm triệu chứng mà còn tác động vào gốc rễ bệnh, cho hiệu quả lâu dài. Liệu trình thường kéo dài 2–3 năm, nhưng chỉ sau 3–4 tháng đã có thể thấy kết quả rõ rệt.
Đặc biệt, Vinmec là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam được Bộ Y tế cho phép triển khai liệu pháp sinh học trong điều trị hen phế quản và cũng là một trong 103 trung tâm toàn cầu được Tổ chức Dị ứng Thế giới công nhận là Trung tâm xuất sắc, minh chứng cho sự tiệm cận chuẩn quốc tế trong điều trị dị ứng – miễn dịch tại Việt Nam.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
