Thực đơn cho người bị đa nang buồng trứng có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng và cải thiện sức khỏe tổng thể và tinh thần của chị em phụ nữ. Hội chứng buồng trứng đa nang liên quan đến rối loạn nội tiết và chuyển hóa, thế nên chế độ ăn uống phù hợp sẽ giúp cân bằng hormone, hỗ trợ giảm cân và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc Trung tâm Sức khỏe phụ nữ và Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Tổng quan về hội chứng đa nang buồng trứng
Để xây dựng một thực đơn cho người bị đa nang buồng trứng hiệu quả, điều đầu tiên là chúng ta cần hiểu rõ về căn bệnh này.
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là một rối loạn nội tiết phổ biến ở phụ nữ, trong đó mức độ hormone androgen (hormone nam) cao hơn bình thường, trong khi mức estrogen lại thấp. Điều này gây ra sự bất thường trong chu kỳ rụng trứng, khiến trứng không thể phát triển hoặc thoát ra khỏi nang trứng đúng cách.
Điều này dẫn đến tình trạng mất cân bằng hormone kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản và sức khỏe tổng thể của phụ nữ. Nếu không được điều trị kịp thời, PCOS có thể gây khó khăn trong việc thụ thai hoặc dẫn đến vô sinh.
Theo ước tính, khoảng 12-18% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản bị ảnh hưởng bởi hội chứng buồng trứng đa nang. Tuy nhiên, không phải ai cũng nhận ra mình mắc bệnh, vì triệu chứng thường không rõ ràng hoặc không dễ nhận biết.
2. Dấu hiệu của bệnh đa nang buồng trứng
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) thường khó phát hiện ở giai đoạn sớm vì các triệu chứng của bệnh khá mơ hồ và dễ bị bỏ qua. Thêm vào đó, nhiều phụ nữ thường trì hoãn việc khám sức khỏe định kỳ, dẫn đến việc bệnh không được chẩn đoán kịp thời.
Dưới đây là một số triệu chứng hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS):
- Kinh nguyệt không đều: Quá trình rụng trứng bị cản trở, niêm mạc tử cung không bong ra theo chu kỳ hàng tháng, dẫn đến chu kỳ kinh nguyệt bất thường, có thể dưới 9 lần trong một năm hoặc chu kỳ dài hơn 35 ngày, thậm chí không có kinh nguyệt.
- Chảy máu nhiều: Khi niêm mạc tử cung không bong ra đúng chu kỳ, thời gian hành kinh có thể kéo dài và ra máu nhiều hơn bình thường.
- Tăng nội tiết tố nam và rậm lông: Mức nội tiết tố nam tăng cao có thể gây ra hiện tượng lông mọc nhiều ở các vùng như mặt, ngực hoặc bụng, đồng thời tóc cũng có thể mọc dày hơn. Mụn trứng cá cũng trở nên nghiêm trọng hơn.
- Nhức đầu: Thay đổi hormone có thể dẫn đến cơn đau đầu kéo dài.
- Tăng cân không kiểm soát: Một số phụ nữ gặp khó khăn trong việc kiểm soát cân nặng, dẫn đến thừa cân hoặc béo phì.
- Thay đổi tâm trạng: Tình trạng cảm xúc không ổn định như lo âu, trầm cảm hoặc dễ cáu gắt là điều thường gặp.
- Da dầu và mụn trứng cá: Cơ thể tiết nhiều dầu hơn, gây ra tình trạng da dầu và mụn trứng cá.
3. Thực đơn cho người bị đa nang buồng trứng nên bổ sung gì?
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, chế độ ăn uống hợp lý và dinh dưỡng cân bằng có vai trò rất quan trọng trong việc kiểm soát cân nặng và điều chỉnh mức insulin ở người mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
Insulin, một hormone do tuyến tụy sản xuất, có vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa glucose thành năng lượng. Khi cơ thể không sản xuất đủ insulin, mức đường trong máu sẽ tăng cao. Đối với những người bị kháng insulin, cơ thể sẽ sản xuất nhiều insulin hơn để cố gắng kiểm soát lượng đường trong máu. Khi xuất hiện hội chứng buồng trứng đa nang, mức insulin thường cao và gây khó khăn trong việc kiểm soát cân nặng, dẫn đến nguy cơ béo phì.
Để cải thiện tình trạng này, nếu người bệnh không tự xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, việc tham khảo thực đơn từ các chuyên gia dinh dưỡng hoặc tham gia các khóa học đào tạo dinh dưỡng từ bác sĩ là rất cần thiết. Vậy bị đa nang buồng trứng nên ăn gì? Dưới đây là một số loại thực phẩm nên có trong chế độ ăn của người mắc hội chứng buồng trứng đa nang để giúp kiểm soát bệnh hiệu quả hơn.
3.1 Thực đơn cho người bị đa nang buồng trứng - Rau xanh
Rau xanh là một nguồn dồi dào các vitamin và khoáng chất thiết yếu, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Chúng cung cấp các khoáng chất quan trọng như sắt, kali, canxi và magie, cùng với các vitamin như B, K, C và E.
Vitamin nhóm B đóng vai trò đặc biệt trong việc hỗ trợ điều hòa các triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang. Ngoài ra, các vitamin này còn tham gia vào quá trình chuyển hóa đường và chất béo, giúp cân bằng nội tiết tố và hỗ trợ chức năng của tuyến giáp, góp phần duy trì sức khỏe toàn diện.
3.2 Rau củ nhiều màu sắc
Các loại rau củ như ớt chuông, cà chua, dưa chuột và củ cải, với màu sắc rực rỡ, là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa phong phú. Các nghiên cứu cho thấy phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang thường gặp tình trạng căng thẳng oxy hóa quá mức.
Chất chống oxy hóa trong những loại rau củ này giúp trung hòa các gốc tự do, từ đó giảm thiểu tác động tiêu cực lên cơ thể và cải thiện sức khỏe tổng thể.
3.3 Trái cây
Người mắc bệnh nên bổ sung trái cây vào thực đơn hàng ngày để tận dụng nguồn chất xơ, vitamin, khoáng chất và phytonutrient. Đây là những dưỡng chất tự nhiên có trong vỏ của các loại rau củ quả, giúp tăng cường màu sắc, hương vị và giá trị dinh dưỡng.
Mọi người nên chọn các loại trái cây có chỉ số đường huyết thấp như bưởi, mận, anh đào, nho, kiwi, táo, lê và mơ khô.
3.4 Thực phẩm giàu sắt
Thực phẩm giàu sắt bao gồm thịt bò nạc, thịt cừu, thịt lợn, thịt gà, cá và các loại ngũ cốc tăng cường chất sắt dùng cho bữa sáng. Ngoài ra, sắt cũng có trong nhiều loại thực phẩm thực vật, nhưng khả năng hấp thu sắt từ thực vật thường kém hiệu quả hơn so với sắt từ nguồn động vật.
3.5 Thực phẩm nhiều omega 3
Để cải thiện sức khỏe, người bệnh nên tăng cường bổ sung thực phẩm giàu omega-3 như các loại hạt, dầu hạt, dầu ô liu, bơ thực vật và dầu cá. Những thực phẩm này không chỉ mang lại lợi ích cho tim mạch mà còn hỗ trợ hoạt động của não bộ và giúp giảm viêm hiệu quả.
4. Đa nang buồng trứng không nên ăn gì?
Ngoài việc xây dựng thực đơn cho người bị đa nang buồng trứng, nhiều người cũng quan tâm đến đa nang buồng trứng không nên ăn gì.
Người mắc đa nang buồng trứng nên tránh các loại thực phẩm được cho là không tốt cho sức khỏe. Những thực phẩm cần hạn chế bao gồm:
- Đồ uống có đường: Soda, nước ngọt, nước tăng lực.
- Carbohydrate tinh chế: Bánh ngọt công nghiệp, bánh mì trắng.
- Đồ chiên rán: Các món chiên nhiều dầu mỡ, đặc biệt là thức ăn nhanh.
- Thịt chế biến sẵn: Xúc xích, thịt nguội và các loại thịt qua chế biến.
- Chất béo rắn: Mỡ lợn và các loại chất béo không lành mạnh.
5. Bị đa nang buồng trứng có nên uống collagen không?
Hiện nay chưa có bằng chứng khoa học nào cho thấy collagen gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của u nang hoặc làm mất cân bằng hormone. U nang buồng trứng thường xuất hiện do sự mất cân bằng của các hormone nữ như estrogen và progesterone, nhưng collagen không có tác động trực tiếp đến các hormone này.
Khi nội tiết trong cơ thể phụ nữ bị rối loạn, các vấn đề như nếp nhăn, da chảy xệ, rối loạn kinh nguyệt, hay rụng tóc thường xuất hiện. Trong những trường hợp này, việc bổ sung collagen qua đường uống không những an toàn mà còn có thể góp phần cải thiện sức khỏe làn da, giảm các dấu hiệu lão hóa và hỗ trợ cân bằng sức khỏe tổng thể.
Tuy nhiên, từng trường hợp cụ thể cần được đánh giá kỹ lưỡng. Chị em nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên môn trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm bổ sung nào, đặc biệt là khi có u nang buồng trứng. Việc bổ sung collagen chỉ nên thực hiện sau khi bác sĩ xác nhận rằng u nang là lành tính và không bị ảnh hưởng bởi việc bổ sung này.
6. Cách giảm cân cho người bị đa nang buồng trứng
Để hỗ trợ quá trình giảm cân cho người mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), người bệnh có thể áp dụng các phương pháp sau:
- Hạn chế carbohydrate: Do phần lớn phụ nữ mắc PCOS bị kháng insulin, đường và tinh bột dễ tích tụ trong cơ thể, làm tăng chất béo. Vì vậy, cần kiểm soát lượng carb trong chế độ ăn uống.
- Tăng cường chất xơ: Nghiên cứu cho thấy chất xơ giúp giảm kháng insulin. Bổ sung rau xanh và hoa quả là cách đơn giản để cải thiện sức khỏe, hỗ trợ giảm cân.
- Bổ sung protein: Protein giúp ổn định đường huyết, tạo cảm giác no lâu, giảm thèm ăn, từ đó hỗ trợ cơ thể đốt cháy calo hiệu quả hơn.
- Tiêu thụ chất béo tốt: Các loại chất béo lành mạnh từ bơ, dầu ô liu, dầu dừa hoặc bơ hạt giúp giảm cảm giác đói và cải thiện chất lượng bữa ăn.
- Thực phẩm chứa probiotic: Sữa chua, dưa chua và các món ăn lên men khác giúp tăng lợi khuẩn đường ruột, cải thiện tiêu hóa và hỗ trợ giảm cân bền vững.
- Ăn uống hợp lý: Hãy lắng nghe cơ thể, tránh ăn quá nhiều, ăn quá ít hoặc ăn theo cảm xúc để đảm bảo chế độ ăn uống lành mạnh và cân đối.
Thực đơn cho người bị đa nang buồng trứng đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý tình trạng bệnh. Mặc dù hiện nay chưa có phương pháp chữa trị dứt điểm, nhưng việc thay đổi lối sống và áp dụng chế độ ăn uống khoa học đã giúp nhiều bệnh nhân kiểm soát hiệu quả các triệu chứng, đồng thời cải thiện khả năng sinh sản sau khi mắc hội chứng buồng trứng đa nang.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
