"Ung thư biểu mô ống tại chỗ” là gì giải phẫu bệnh sinh thiết vú

Bài viết được viết bởi ThS, BS Nguyễn Văn Khánh, Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Sau khi bạn được sinh thiết vú, mẫu bệnh phẩm sẽ được nghiên cứu dưới kính hiển vi bởi một bác sĩ chuyên khoa giải phẫu bệnh. Sau đó, bác sĩ giải phẫu bệnh sẽ gửi một bản báo cáo kết quả tới bác sĩ điều trị của bạn. Các thông tin trong báo cáo này sẽ được sử dụng để giúp quản lý việc chăm sóc cho bạn. Các câu hỏi và các câu trả lời dưới đây sẽ giúp bạn hiểu được các thuật ngữ y khoa mà bạn có thể thấy trong báo cáo giải phẫu bệnh sinh thiết vú, ví dụ như một sinh thiết kim nhỏ hoặc một sinh thiết mở.

Trong sinh thiết kim nhỏ, một chiếc kim được sử dụng để lấy mẫu bệnh phẩm ở vùng bất thường. Sinh thiết mở lấy toàn bộ vùng bất thường và thường kèm theo một ít mô bình thường xung quanh. Một sinh thiết mở giống như một loại phẫu thuật cắt u bảo tồn tuyến vú được gọi là lumpectomy.

Ung thư biểu mô là gì?

Đây là thuật ngữ được sử dụng để mô tả một ung thư bắt nguồn từ các tế bào biểu mô của các cơ quan giống như tuyến vú. Hầu hết các ung thư vú đều là ung thư biểu mô.

Ung thư biểu mô tại chỗ của tuyến vú là gì?

Thuật ngữ này được sử dụng cho ung thư vú giai đoạn sớm nhất, khi các tế bào ung thư còn giới hạn ở nơi chúng bắt đầu. Tuyến vú bình thường được tạo nên bởi các ống dẫn nhỏ có đầu nằm trong một nhóm các túi (các tiểu thùy). Ung thư bắt đầu từ các tế bào lót các ống dẫn hoặc các tiểu thùy, khi một tế bào bình thường trở thành một tế bào ung thư biểu mô. Miễn là các tế bào ung thư biểu mô vẫn còn giới hạn trong các ống dẫn hoặc các tiểu thùy và không phá vỡ, phát triển vào mô đệm xung quanh, thì nó được xem là ung thư biểu mô tại chỗ.

Khi các tế bào ung thư biểu mô phát triển và phá vỡ các ống dẫn hoặc các tiểu thùy, thì nó được gọi là ung thư biểu mô xâm nhập hoặc ung thư biểu mô thâm nhiễm. Trong một ung thư biểu mô xâm nhập, các tế bào u có thể lan truyền (di căn) tới các bộ phận khác của cơ thể bạn.

Điều này có nghĩa là gì nếu ung thư biểu mô tại chỗ của bạn được gọi là ung thư biểu mô ống tại chỗ, ung thư biểu mô nội ống hoặc ung thư biểu mô tại chỗ có đặc điểm ống và tiểu thùy?

Có hai loại chính ung thư biểu mô tại chỗ trong tuyến vú: ung thư biểu mô ống tại chỗ và ung thư biểu mô tiểu thùy tại chỗ. Ung thư biểu mô nội ống là một tên khác của ung thư biểu mô ống tại chỗ.

Ung thư biểu mô tiểu thùy tại chỗ được thảo luận trong một trang khác

Đôi khi cả ung thư biểu mô ống tại chỗ và ung thư biểu mô tiểu thùy tại chỗ đều được phát hiện trên cùng một mẫu sinh thiết.

Ung thư biểu mô tại chỗ với đặc điểm ống và tiểu thùy có nghĩa là ung thư biểu mô tại chỗ có một số đặc điểm giống ung thư biểu mô ống tại chỗ và có một số đặc điểm giống ung thư biểu mô tiểu thùy tại chỗ (khi quan sát dưới kính hiển vi), vì vậy bác sĩ giải phẫu bệnh không thể gọi nó là ung thư biểu mô ống tại chỗ hay là ung thư biểu mô tiểu thùy tại chỗ.

Nếu ung thư biểu mô ống tại chỗ không được điều trị, nó có thể trở thành một ung thư xâm nhập, vì vậy nó thường được gọi là một tổn thương tiền ung thư. Cho tới bây giờ, chúng ta vẫn chưa một cách rõ ràng về nó. Chúng ta không nghĩa rằng tất cả ung thư biểu mô ống tại chỗ sẽ tiến triển thành ung thư xâm nhập, nhưng chúng ta không thể nói cái ung thư biểu mô ống tại chỗ nào sẽ an toàn nếu không được điều trị. Điều trị nhằm mục đích loại bỏ tất cả ung thư biểu mô ống tại chỗ, thường bằng cách phẫu thuật. Một số trường hợp, xạ trị hoặc điều trị nội tiết (như tamoxifen) được thực hiện sau phẫu thuật để làm giảm cơ hội cho chúng tái phát hoặc tiến triển thành ung thư xâm nhập.

Điều này có nghĩa là gì nếu báo cáo của bạn đề cập tới E-cadherin?

E-cadherin là một xét nghiệm mà bác sĩ giải phẫu bệnh có thể sử dụng để giúp xác định ung thư biểu mô tại chỗ là thể ống hay thể tiểu thùy. Nếu báo cáo của bạn không đề cập tới E-cadherin, nó có nghĩa rằng xét nghiệm này không cần thiết để phân biệt.

Điều này có nghĩa là gì nếu báo cáo của bạn mô tả ung thư biểu mô tại chỗ dạng mặt sàng, vi nhú, apocrine, trứng cá, nhú hoặc đặc?

Các thuật ngữ này được sử dụng để mô tả các hình dạng khác nhau của ung thư biểu mô ống tại chỗ khi được quan sát dưới kính hiển vi. Một số loại có nguy cơ tái phát cao sau điều trị, vì vậy tìm kiếm chúng có thể làm thay đổi kế hoạch điều trị của bạn. Bác sĩ của bạn nên thảo luận với bạn về vấn đề này.

Điều này có nghĩa là gì nếu ung thư biểu mô ống tại chỗ được mô tả là độ thấp, độ trung gian, độ cao hoặc là nhân độ 1, nhân độ 2, nhân độ 3 hoặc tỷ lệ nhân chia thấp; tỷ lệ nhân chia trung bình, tỷ lệ nhân chia cao?

Có nhiều cách mô tả ung thư biểu mô ống tại chỗ được trông như thế nào dưới kính hiển vi:

• Ung thư biểu mô ống tại chỗ độ cao, nhân độ 3, hoặc có một tỷ lệ nhân chia cao là loại có nhiều khả năng sẽ tái phát sau khi nó được phẫu thuật cắt bỏ.
• Ung thư biểu mô ống tại chỗ độ thấp, nhân độ 1, hoặc có một tỷ lệ nhân chia thấp là loại ít có khả năng tái phát sau phẫu thuật.
• Ung thư biểu mô ống tại chỗ độ trung gian, nhân độ 2 hoặc có một tỷ lệ nhân chia trung bình là loại trung gian giữa hai loại nhóm trên

Những bệnh nhân bị ung thư biểu mô ống tại chỗ độ cao có thể cần phải điều trị thêm.

Kích thước của ung thư biểu mô tại chỗ có ý nghĩa gì?

Nếu toàn bộ u hoặc toàn bộ vùng chứa ung thư biểu mô ống tại chỗ được lấy bỏ, bác sĩ giải phẫu bệnh sẽ nói cho bạn biết nó lớn như thế nào (được đo dưới kính hiển vi hoặc đo trên xét nghiệm đại thể - quan sát bằng mắt thường).

Kích thước của vùng ung thư biểu mô ống tại chỗ thường không được báo cáo trên mẫu sinh thiết kim, bởi vì loại sinh thiết này chỉ chứa một phần của khối u. Kích thước u sẽ được đo trên mẫu phẫu thuật khi toàn bộ khối u được lấy bỏ.

Ung thư biểu mô ống tại chỗ có kích thước lớn hơn thì càng có khả năng tái phát sau phẫu thuật hơn. Các bác sĩ sử dụng thông tin về kích thước của ung thư biểu mô ống tại chỗ khi khuyến cáo các phương pháp điều trị tiếp theo.

Điều này có nghĩa là gì nếu báo cáo của bạn đề cập tới bệnh Paget?

Bệnh Paget (còn gọi là bệnh Paget của núm vú hoặc bệnh Paget của tuyến vú) là bệnh khi có các tế bào giống tế bào ung thư biểu mô ống tại chỗ được thấy trong da của núm vú và gần da (vùng quầng vú). Bệnh Paget của núm vú thường liên quan đến ung thư biểu mô ống tại chỗ hoặc ung thư biểu mô xâm nhập ở mô vú bên dưới. Nếu bệnh Paget được phát hiện trên sinh thiết kim, thì cần phải phẫu thuật để lấy hết vùng chứa bệnh Paget. Nói chuyện với bác sĩ về lựa chọn điều trị tốt nhất cho bạn.

Điều này có nghĩa là gì nếu kết quả của bạn đề cập tới các xét nghiệm đặc biệt như cytokeratin trọng lượng phân tử cao, CK903, CK5/6, P63, MSA, SMA chuỗi nhẹ, calponin hoặc keratin?

Đây là các xét nghiệm đặc biệt đôi khi được bác sĩ giải phẫu bệnh sử dụng để giúp chẩn đoán ung thư biểu mô ống tại chỗ. Không phải tất cả các trường hợp đều cần các xét nghiệm này. Kết quả của bạn đề cập hoặc không đề cập tới các xét nghiệm này không liên quan đến độ chính xác của kết quả chẩn đoán.

Điều này có nghĩa là gì nếu kết quả ung thư biểu mô ống tại chỗ đề cập tới estrogen (ER) hoặc progesterone (PR)?

ER và PR là hai xét nghiệm đặc biệt để dự đoán khả năng đáp ứng của ung thư biểu mô ống tại chỗ với liệu pháp điều trị hormone (như tamoxifen). Xét nghiệm ER được thực hiện cho hầu hết các trường hợp ung thư biểu mô ống tại chỗ, nhưng xét nghiệm PR có thể không cần. Kết quả ER và PR được báo cáo riêng và theo các cách khác nhau:

• Âm tính, dương tính yếu, dương tính
• Tỷ lệ % tế bào u dương tính
• Tỷ lệ % tế bào u dương tính yếu, vừa hoặc mạnh

Hãy hỏi bác sỹ bác sỹ của bạn các kết quả này sẽ ảnh hương như thế nào tới kế hoạch điều trị của bạn.

Điều này có nghĩa là gì nếu kết quả của bạn đề cập tới ung thư biểu mô tại chỗ có ở diện cắt hoặc ở mực đánh dấu?

Khi toàn bộ vùng ung thư biểu mô ống tại chỗ được lấy ra, mặt ngoài (các bờ hay diện cắt) của mẫu bệnh phẩm được đánh dấu bằng màu mực, thậm trí mỗi mặt được đánh dấu bằng một màu mực khác nhau. Bác sĩ giải phẫu bệnh sẽ quan sát các tiêu bạn dưới kính hiển vi để xem các tế bào ung thư biểu mô ống tại chỗ ở gần vùng đánh dấu mực (các bờ hay diện cắt) là bao nhiêu. Nếu ung thư biểu mô ống tại chỗ mà chạm vào vùng đánh dấu mực (được gọi là diện cắt dương tính), nó có nghĩa là một số tế bào ung thư biểu mô ống tại chỗ đã bị bỏ lại và có thể cần phải phẫu thuật thêm hoặc tiến hành các điều trị khác. Nếu kết quả giải phẫu bệnh của bạn có ung thư biểu mô ống tại chỗ với diện cắt dương tính, thì bác sĩ sẽ nói cho bạn biết làm gì để điều trị tốt nhất.

Điều này có nghĩa là gì nếu kết quả của bạn cũng đề cập tới quá sản ống không điển hình hoặc quá sản tiểu thùy không điển hình?

Đây là các tổn thương ít nghiêm trọng hơn ung thư biểu mô ống tại chỗ, và bạn nên nói chuyện với bác sĩ của mình về những tổn thương này.

Điều này có nghĩa là gì nếu kết quả của bạn sử dụng bất kỳ các thuật ngữ nào dưới đây: quá sản ống thông thường, bệnh tuyến, bệnh tuyến xơ hóa, sẹo sao, tổn thương xơ hóa phức tạp, u nhú, dị sản apocrine, nang, biến đổi tế bào trụ, cầu collagen, giãn ống tuyến vú, biến đổi xơ nang.

Tất cả các thuật ngữ này để chỉ các biến đổi lành tính ở vú (không phải ung thư) mà bác sĩ giải phẫu bệnh có thể thấy dưới kính hiển vi. Chúng không quan trọng khi được thấy trên một mẫu sinh thiết có chứa quá sản ống không điển hình hoặc quá sản tiểu thùy không điển hình.

Điều này có nghĩa là gì nếu kết quả của bạn đề cập tới vi vôi hóa hoặc vôi hóa.

Vi vôi hóa hoặc vôi hóa là sự lắng đọng canxi được tìm thấy trong các tổn thương không phải ung thư và các tổn thương ung thư ở tuyến vú. Chúng có thể được phát hiện cả trên phim chụp vú và dưới kính hiển vi. Vì vôi hóa có thể được tìm thấy trong những vùng chứa ung thư, nên sự xuất hiện của vôi hóa trên phim chụp vú có thể là một dấu hiệu cần phải sinh thiết vùng chứa vôi hóa. Sau đó, khi mà sinh thiết được thực hiện, bác sĩ giải phẫu bệnh quan sát mẫu mô được lấy ra để chắc chắn rằng nó có chứa vôi hóa. Nếu có vôi hóa, bác sĩ điều trị hiểu rằng mẫu mô được lấy đúng vào vùng cần lấy (là vùng bất thường chứa vôi hóa đã được phát hiện trên phim chụp vú).

Điều này có nghĩa là gì nếu bác sĩ của bạn chỉ định các xét nghiệm phân tử chuyên biệt, ví dụ như Oncotype DX, đã được thực hiện trên mẫu bệnh phẩm của bạn?

Các xét nghiệm phân tử có thể giúp dự đoán khả năng ung thư biểu mô ống tại chỗ sẽ tái phát trong tương lai, nhưng không phải tất cả các trường hợp đều cần các xét nghiệm này. Kết quả nên được thảo luận với bác sĩ của bạn. Kết quả này không ảnh hướng tới chẩn đoán của bạn, mặc dù chúng có thể ảnh hướng tới kế hoạch điều trị của bạn.

Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có Gói Tầm soát ung thư vú, giúp khách hàng tầm soát và phát hiện sớm ung thư vú ngay cả khi chưa có triệu chứng. Khi đăng ký Gói tầm soát ung thư vú, khách hàng sẽ được:

• Khám, tư vấn với bác sĩ chuyên khoa ung bướu.
• Tầm soát ung thư vú bằng siêu âm tuyến vú 2 bên và chụp Xquang tuyến vú.

Cho đến nay, Vinmec đã và đang trở thành một địa chỉ uy tín trong sàng lọc ung thư vú với:

• Đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm.
• Hợp tác chuyên môn toàn diện với các bệnh viện trong nước, quốc tế: Singapore, Nhật, Mỹ,..
• Điều trị, chăm sóc người bệnh toàn diện, phối hợp đa chuyên khoa theo hướng cá thể hóa từng người bệnh.
• Có đầy đủ các phương tiện chuyên môn để chẩn đoán xác định bệnh và xếp giai đoạn trước điều trị: Nội soi, CT scan, PET-CT scan, MRI, chẩn đoán mô bệnh học, xét nghiệm gen - tế bào,...
• Có đầy đủ các phương pháp điều trị chủ đạo bệnh ung thư: phẫu thuật, trị xạ, hóa chất, ghép Tế bào gốc...

Nếu khách hàng muốn đăng ký khám, sàng lọc ung thư vú thì hãy đặt lịch trực tiếp tại website hoặc liên hệ đến hệ thống hotline để được phục vụ.

Nguồn: Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ