Táo bón mãn tính - Ruột của bạn đang muốn nói gì với bạn (Phần 2)

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Táo bón là một trong những rối loạn tiêu hóa mãn tính thường gặp ở người lớn. Tại Hoa Kỳ, hơn 2,5 triệu người đến khám bác sĩ mỗi năm vì táo bón. Hàng năm, người Mỹ chi gần 800 triệu USD cho thuốc nhuận tràng để điều trị táo bón.

Trong một số trường hợp, các triệu chứng táo bón có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn. Ví dụ, các vấn đề với não hoặc hệ thống thần kinh của bạn có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh khiến các cơ trong ruột co lại và di chuyển phân.

Ngoài ra, một thứ gì đó chặn đường ruột của bạn, chẳng hạn như khối u, cũng có thể dẫn đến táo bón. Trong hầu hết các tình trạng này, táo bón thường không phải là triệu chứng duy nhất. Các điều kiện khác có thể gây táo bón bao gồm:

• Tăng canxi huyết hoặc quá nhiều canxi trong máu của bạn
• Đa xơ cứng, một tình trạng ảnh hưởng đến hệ thần kinh của bạn
• Bệnh Parkinson, một tình trạng trong đó một phần não của bạn bị tổn thương dần dần
• Tắc ruột
• Ung thư ruột
• Chấn thương tủy sống
• Đột quỵ
• Thai kỳ

Táo bón thường gặp khi mang thai. Ít nhất hai phần năm phụ nữ bị táo bón khi mang thai. Nguyên nhân là do cơ thể sản xuất nhiều hormone progesterone, khiến cơ ruột khó co lại hơn.

Nếu bạn đang mang thai, hãy hỏi bác sĩ về những cách điều trị táo bón an toàn mà không gây hại cho thai nhi.

Táo bón của bạn thực sự có thể không phải do tình trạng sức khỏe của bạn mà là do các loại thuốc được sử dụng để điều trị tình trạng này. Các loại thuốc sau đây được biết là gây táo bón:

• Thuốc giảm đau opiate, chẳng hạn như codeine và morphine
• Thuốc chẹn kênh canxi cho bệnh cao huyết áp và bệnh tim
• Thuốc kháng cholinergic được sử dụng để điều trị co thắt cơ
• Thuốc dùng để điều trị bệnh động kinh
• Thuốc chống trầm cảm ba vòng
• Thuốc dùng để điều trị bệnh Parkinson
• Thuốc lợi tiểu, được sử dụng để giúp thận của bạn loại bỏ chất lỏng từ máu của bạn
• Thuốc kháng axit cho dạ dày, đặc biệt là thuốc kháng axit có nhiều canxi
• Bổ sung canxi
• Bổ sung sắt để điều trị thiếu máu
• Thuốc chống tiêu chảy

Nếu bạn nhận thấy sự thay đổi về tần suất hoặc chất lượng đi tiêu sau khi bắt đầu sử dụng bất kỳ loại thuốc nào trong số này, hãy giải quyết mối lo ngại của bạn với bác sĩ.

Họ có thể muốn điều chỉnh thuốc của bạn, chuyển bạn sang loại thuốc mới hoặc kê cho bạn một loại thuốc bổ sung để kiểm soát các triệu chứng táo bón của bạn.

Bước tiếp theo

Nếu thay đổi chế độ ăn uống và lối sống không giải quyết được các vấn đề về ruột của bạn, hãy đến gặp bác sĩ để có thêm các xét nghiệm chẩn đoán.

Hãy dành một chút thời gian để nghĩ về bất kỳ triệu chứng nào khác của bạn mà bác sĩ có thể muốn biết, chẳng hạn như mệt mỏi, tóc mỏng hoặc thay đổi về cân nặng của bạn. Hỏi bác sĩ của bạn nếu bất kỳ loại thuốc nào của bạn có thể làm thay đổi nhu động ruột của bạn.

Mặc dù táo bón mãn tính không phải lúc nào cũng có nghĩa là bạn có một tình trạng tiềm ẩn khác, nhưng bác sĩ sẽ muốn thực hiện một số xét nghiệm chẩn đoán để chắc chắn.

Nếu bạn được chẩn đoán mắc một vấn đề y tế khác, đừng lo lắng. Bác sĩ sẽ đưa ra kế hoạch điều trị cho bạn càng sớm càng tốt.

Nếu gần đây bạn cảm thấy chán nản hoặc lo lắng và cho rằng nó có thể ảnh hưởng đến tiêu hóa của bạn, hãy hẹn gặp bác sĩ trị liệu.

Thay đổi chế độ ăn uống và tăng cường mức độ hoạt động thể chất là những cách dễ nhất và nhanh nhất để điều trị và ngăn ngừa táo bón. Hãy thử các kỹ thuật sau:

Mỗi ngày, uống 1/2 đến 2 lít chất lỏng không đường, không chứa caffein, như nước, để cung cấp nước cho cơ thể.

Hạn chế uống rượu bia và đồ uống có chứa cafein gây mất nước.

Thêm thực phẩm giàu chất xơ vào chế độ ăn uống của bạn, chẳng hạn như trái cây và rau sống, ngũ cốc nguyên hạt, đậu, mận khô hoặc ngũ cốc nguyên cám. Lượng chất xơ hàng ngày của bạn nên từ 20 đến 35 gam.

Cắt giảm thực phẩm ít chất xơ, chẳng hạn như thịt, sữa, pho mát và thực phẩm chế biến sẵn.

Đặt mục tiêu khoảng 150 phút tập thể dục vừa phải mỗi tuần, với mục tiêu 30 phút mỗi ngày ít nhất năm lần mỗi tuần. Hãy thử đi bộ, bơi lội hoặc đi xe đạp.

Bác sĩ cũng có thể khuyên bạn ngừng dùng một số loại thuốc có thể gây táo bón.

Các vấn đề về đại tràng hoặc trực tràng nghiêm trọng hơn có thể yêu cầu các thủ thuật thủ công để làm sạch ruột kết của phân bị tác động, liệu pháp để đào tạo lại các cơ chậm hoặc phẫu thuật để loại bỏ phần ruột già có vấn đề.

Hiện nay Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City đang áp dụng phương pháp điều trị các trường hợp táo bón do giảm hoặc mất phản xạ đại tiện bằng kích thích điện hậu môn kết hợp với sóng giao thoa, tập phản hồi sinh học (Biofeedback). Phương pháp trên đã giúp cho >80% các bệnh nhân phục hồi phản xạ đại tiện, cải thiện tình trạng nhu động ruột và quá trình tống phân giúp cải thiện tình trạng táo bón.

Tài liệu tham khảo

• Diabetes. (2016, July 12) nhs.uk/Conditions/Diabetes/Pages/Diabetes.aspx
• Irritable bowel syndrome. (2014, September 25) nhs.uk/Conditions/Irritable-bowel-syndrome/Pages/Introduction.aspx
• Generalized anxiety disorder (GAD): Symptoms. (2016, April) adaa.org/understanding-anxiety/generalized-anxiety-disorder-gad/symptoms
• Mayo Clinic Staff. (2018). Hypothyroidism (underactive thyroid): Overview mayoclinic.org/diseases-conditions/hypothyroidism/home/ovc-20155291
• Mayo Clinic Staff. (2017). Generalized anxiety disorder: Symptoms mayoclinic.org/diseases-conditions/generalized-anxiety-disorder/basics/symptoms/con-20024562
• Mayo Clinic Staff. (2016, April 21). Diabetes symptoms: When diabetes symptoms are a concern mayoclinic.org/diseases-conditions/diabetes/in-depth/diabetes-symptoms/art-20044248