Thời điểm nên phẫu thuật bệnh tim bẩm sinh kênh nhĩ thất

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Lương Tấn - Trưởng khoa Ngoại Tim mạch - Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Bệnh tim bẩm sinh kênh nhĩ thất là một trong những khuyết tật tim bẩm sinh thường gặp. Phẫu thuật là phương pháp điều trị có triển vọng nhất với bệnh kênh nhĩ thất.

Bệnh nhân có thể mắc phải bệnh kênh nhĩ thất toàn phần hoặc một trong bốn thể của kênh nhĩ thất bán phần. Đặc biệt, kênh nhĩ thất toàn phần là một trong những trường hợp dị tật bẩm sinh phức tạp, có thể gây tăng áp phổi và suy tim sớm.

Bệnh kênh nhĩ thất lại thường có hội chứng Down đi kèm nên việc điều trị sớm lại càng quan trọng. Phẫu thuật là phương pháp điều trị được ưu tiên hàng đầu với các bệnh nhân tim bẩm sinh kênh nhĩ thất.

Thời điểm nên phẫu thuật bệnh tim bẩm sinh kênh nhĩ thất được khuyến cáo là trước 6 tháng tuổi. Ngoài ra, có thể thực hiện sớm hơn nếu bệnh nhân bị suy tim nặng kèm theo, có tăng nhanh khó kiểm soát dưới điều trị nội khoa. Có thể phẫu thuật tạm thời cho các trường hợp thiểu sản xuất.

Phẫu thuật bệnh tim bẩm sinh kênh nhĩ thất sẽ sửa chữa được các khiếm khuyết ở cả hai kênh nhĩ thất hoàn toàn hoặc một phần. Đồng thời, sử dụng một hoặc hai bản vá để đóng lỗ trong vách ngăn. Các bản vá này sẽ nằm trong tim vĩnh viễn, trở thành một phần vách ngăn của tim.

Riêng với khiếm khuyết một phần, phẫu thuật cũng sẽ thực hiện sửa chữa van hai lá, giúp cho nó đóng chặt. Nếu trường hợp không thể sửa chữa, van có thể sẽ phải được thay thế.

Nếu em bé bị kênh nhĩ thất hoàn toàn, phẫu thuật cần thực hiện tách hai van và sửa chữa vách ngăn. Nếu không thể tạo lại van thành hai van thì cần thay thế van tim.

Nếu kênh nhĩ thất được sửa chữa thành công sau khi phẫu thuật, bệnh nhân có khả năng sẽ có được cuộc sống bình thường, thường không bị hạn chế hoạt động.

Bệnh nhân cũng có thể phải dùng kháng sinh dự phòng trước khi thực hiện thủ tục nhất định, nha khoa và phẫu thuật khác nếu có nguy cơ gây biến chứng nghiêm trọng khác như viêm nội tâm mạc, nhiễm trùng do vi khuẩn. Thông thường, điều này xảy ra khi còn một số khiếm khuyết sau phẫu thuật, van nhân tạo hoặc sửa chữa với chất liệu nhân tạo.

Nhiều người phẫu thuật tim bẩm sinh kênh nhĩ thất không cần phải phẫu thuật bổ sung song nếu có một số biến chứng như hở van tim thì có thể được yêu cầu điều trị lại.

Nếu kênh nhĩ thất được phẫu thuật sửa chữa trước khi có bất cứ tổn thương phổi vĩnh viễn nào xảy ra thì người phụ nữ có thể mong đợi để có thai bình thường. Trong trường hợp tổn thương tim hoặc phổi nghiêm trọng xảy ra trước khi phẫu thuật thì mang thai là không nên.

Bác sĩ chuyên khoa tim sẽ thông báo về kết quả đánh giá trước khi phụ nữ mang thai hoặc sửa chữa kênh nhĩ thất.

Nếu không phẫu thuật bệnh tim bẩm sinh kênh nhĩ thất bệnh nhân có thể gặp các biến chứng sau:

Viêm phổi

Nếu kênh nhĩ thất không được điều trị sẽ dễ dẫn đến bệnh viêm phổi - bệnh nhiễm trùng phổi nghiêm trọng.

Giãn các buồng tim

Tăng cường lưu lượng máu qua tim buộc tim phải làm việc nhiều hơn bình thường gây ra giãn.

Suy tim

Nếu không được điều trị, kênh nhĩ thất thường dẫn đến suy tim - tình trạng khi mà tim không thể bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.

Tăng áp động mạch phổi

Khi tâm thất trái yếu đi và không thể bơm đủ máu sẽ làm gia tăng áp lực qua các tĩnh mạch phổi đến các động mạch trong phổi, gây tăng áp trong phổi.

Mặc dù phẫu thuật có triển vọng điều trị cải thiện rất nhiều cho bệnh kênh nhĩ thất song một số bệnh nhân phẫu thuật muộn có thể có nguy cơ mắc các vấn đề sau:

• Hở van tim.
• Hẹp van tim.
• Nhịp tim bất thường, loạn nhịp tim.
• Khó thở liên quan đến bệnh mạch máu phổi

Các dấu hiệu và triệu chứng khó thở và mệt mỏi, nhịp tim nhanh là phổ biến. Trong một số trường hợp như van tim bị hở thì phẫu thuật lần thứ hai có thể được chỉ định.

Kênh nhĩ thất bán phần có thể trì hoãn mổ đến khi có ảnh hưởng đến chức năng tim và toàn thân nhưng có nhóm bệnh nhi kênh nhĩ thất toàn phần phải mổ banding làm hẹp động mạch phổi trước 1-2 tháng tuổi để bảo vệ phổi hoặc mổ sớm trước 3 tháng tuổi mới thành công. Vì vậy trẻ cần được khám sớm để xác định thời điểm mổ. Bệnh viện Vinmec có kinh nghiệm trong chẩn đoán và điều trị, cho tư vấn đúng thời điểm cần mổ.