Các nguyên nhân gây suy buồng trứng sớm

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Hồng Ơn - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

Suy buồng trứng sớm là sự ngừng hoạt động của hai buồng trứng ở phụ nữ trẻ, có thể dẫn đến vô sinh. Hiểu về nguyên nhân gây suy buồng trứng sớm sẽ giúp phụ nữ phòng tránh cũng như đối phó với biến chứng của căn bệnh này.

Buồng trứng là cơ quan sinh sản của phụ nữ, giúp nuôi dưỡng trứng trưởng thành để rụng và thụ thai. Cũng như chu trình của bất kỳ bộ phận nào, buồng trứng cũng sẽ đến giai đoạn lão hóa. Thường thì người phụ nữ bắt đầu có dấu hiệu lão buồng trứng vào thời kỳ mãn kinh. Khi đó, buồng trứng không còn hoạt động được như bình thường, cơ thể người phụ nữ cũng bắt đầu có dấu hiệu như: Cơn bốc hỏa, nóng, vã mồ hôi về đêm, dễ kích động tâm lý, khó tập trung, cảm xúc thất thường,... Đồng thời, người phụ nữ cũng có xu hướng ít quan tâm đến tình dục hơn, âm đạo khô gây đau khi quan hệ tình dục, mất khả năng sinh sản. Nồng độ hormon estrogen trong cơ thể phụ nữ giảm cũng khiến cho kinh nguyệt không đều và mất dần, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và cuộc sống của chị em.

Suy buồng trứng sớm là hiện tượng buồng trứng bị lão hóa trước tuổi, ngừng hoạt động chức năng ở phụ nữ từ sau tuổi dậy thì và trước 40 tuổi. Khi gặp tình trạng này, chị em sẽ có những biểu hiện hệt như phụ nữ lão hóa buồng trứng ở tuổi mãn kinh. Kéo theo đó chính là chu kỳ kinh nguyệt bất thường, loãng xương, trầm cảm, lo âu và nguy hiểm nhất là ảnh hưởng xấu đến sức khỏe sinh sản, thậm chí là vô sinh.

Có hai nhóm nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, đó là nguyên nhân tự phát và nguyên nhân chủ quan.

2.1. Nguyên nhân tự phát

Rối loạn kinh nguyệt

Ở những phụ nữ bị rối loạn kinh nguyệt, lượng hormone estrogen trong cơ thể bị thay đổi, dễ dẫn đến rối loạn chuyển hóa chất béo, khiến buồng trứng bị suy chức năng sớm. Nếu để lâu, không chữa trị kịp thời, có thể dẫn đến đột ngột tắt kinh hay mất kinh, suy buồng trứng sớm dẫn đến vô sinh .

Tắt kinh

Đột nhiên bị tắt kinh cũng là một trong những nguyên nhân gây suy buồng trứng sớm, thường xuất hiện ở phụ nữ trong độ tuổi sinh nở. Biểu hiện thường thấy, đó là: Kinh nguyệt của phụ nữ ít dần, thưa dần, đồng thời xuất hiện những triệu chứng ở thời kỳ mãn kinh như khô âm đạo, bốc hỏa, bực bội cáu gắt...

Nhân tố miễn dịch: Các bệnh tự miễn như viêm tuyến giáp tự miễn có thể đi kèm với suy buồng trứng sớm.

2.2. Nguyên nhân chủ quan

Nguyên nhân chủ quan gây suy buồng trứng sớm có thể do:

Nạo phá thai

Nạo phá thai không những gây tổn thương tử cung, mà có thể gây ra tình trạng rối loạn chức năng buồng trứng, khiến buồng trứng không thể sản sinh ra trứng một cách bình thường, có chất lượng đều đặn. Lượng hormon sinh ra cũng có thể bị ảnh hưởng.

Ngoài ra, nếu liên tục nạo phá thai hoặc nạo phá thai không an toàn thì khả năng viêm nhiễm buồng trứng hoặc tắc ống dẫn trứng,cắt bỏ một bên buồng trứng hoàn toàn có thể xảy ra, gây nguy hại và lão hóa buồng trứng sớm.

Nhiễm trùng đường sinh sản

Không giữ vệ sinh “vùng kín” sạch sẽ, có quan hệ tình dục không an toàn, lây nhiễm bệnh tình dục, nhiễm virus herpes... đều có thể là nguyên nhân của tình trạng nhiễm trùng đường sinh sản. Nếu để tình trạng nhiễm trùng lan rộng, không được điều trị kịp thời có thể làm suy giảm khả năng hoạt động của buồng trứng, gây suy buồng trứng sớm ở phụ nữ trẻ chưa đến độ tuổi mãn kinh.

Do thói quen sinh hoạt hằng ngày

• Giảm cân quá mức: Giảm cân quá mức khiến lượng chất béo bên trong cơ thể bị giảm nhanh gây ảnh hưởng đến lượng estrogen. Từ đó khiến kinh nguyệt bị rối loạn, thậm chí có thể bị tắt kinh, suy buồng trứng sớm.
• Thói quen có hại: Hút thuốc lá, uống rượu bia không những gây hại cho sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản do suy giảm lượng hormon sinh dục.
• Áp lực tinh thần quá lớn: Phụ nữ nếu rơi vào tình trạng căng thẳng quá mức, stress do công việc hoặc cuộc sống, lâu dần có thể làm rối loạn chức năng thần kinh thực vật. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự điều tiết nội tiết trong cơ thể, làm suy giảm chức năng buồng, giảm lượng hormon estrogen sản xuất ra, từ đó dẫn đến suy buồng trứng sớm.

Do ảnh hưởng từ bệnh lý và điều trị bệnh lý khác:

• Kích trứng: Kích trứng là biện pháp để tăng khả năng có thai vì tác dụng chính của thuốc kích thích rụng trứng là kích thích buồng trứng tạo ra nhiều nang noãn, làm cho nang noãn chín và vỡ ra để trứng phóng ra ngoài, đi vào vòi trứng gặp tinh trùng để thụ tinh. Nhưng nếu quá kích thì sẽ nhiều nang noãn ở buồng trứng cùng phát triển và gây ra sự ứ dịch trong bụng, ảnh hưởng đến các cơ quan trong ở bụng. Thậm chí, các biến chứng này còn có thể gây ra xoắn (buồng trứng to quá phát), chảy máu buồng trứng...
• Suy buồng trứng sớm do điều trị bệnh: Phụ nữ phải cắt cả hai bên hoặc một bên buồng trứng có thể khiến cho chức năng của buồng trứng bị rối loạn gây suy buồng trứng sớm trước tuổi 40.
• Nhiễm virus: Những loại virus gây bệnh như: Virus herpes simplex (HSV), virus gây bệnh quai bị có thể gây viêm buồng trứng hoặc buồng trứng tự miễn làm tổn hại và suy buồng trứng sớm.

Hiện nay vẫn chưa có phương pháp phục hồi chức năng hoạt động bình thường của buồng trứng, tuy nhiên, có thể chẩn đoán sớm để hạn chế ảnh thưởng của bệnh.

Sau khi thăm khám, xét nghiệm và được chẩn đoán suy buồng trứng sớm, tùy từng trường hợp, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị thích hợp cho từng bệnh nhân.

Một số biện pháp được sử dụng trong các trường hợp như sau:

• Hormon thay thế: Nhằm giảm bớt các triệu chứng giống như hội chứng mãn kinh; Rối loạn vận mạch, rối loạn chức năng tình dục, các vấn đề về da, tâm trạng, thể chất mệt mỏi... và ngăn ngừa hệ quả của sự thiếu hụt estrogen như tình trạng loãng xương.
• Hiếm muộn và vô sinh: Có rất nhiều phương pháp điều trị được thực hiện nhằm phục hồi chức năng của buồng trứng như dùng Corticosteroid, Oestradiol, Clomiphene citrate,...