Làm thế nào để cai nghiện mạng xã hội?

Nếu việc sử dụng mạng xã hội đang làm ảnh hưởng đến năng suất làm việc của bạn hoặc là nguyên nhân khiến bạn rơi vào trạng thái trầm cảm, thì đây chính là lúc bạn nên tìm đến những cách cai nghiện mạng xã hội hiệu quả.

Trong thời đại mà số lượng người theo dõi (followers) và số lượt thích (likes) trên mạng xã hội rất được chú trọng, thật khó để sống mà hoàn toàn không tham gia vào cộng đồng này.

Không thể phủ nhận mạng xã hội ngày nay tác động đến rất nhiều khía cạnh trong cuộc sống. Thông qua mạng xã hội, bạn có thể thể hiện bản thân và thu hút được sự chú ý từ mọi người, tìm được cơ hội việc làm, hoặc giúp cho sản phẩm kinh doanh của mình dễ dàng tiếp cận đến khách hàng hơn.

Tuy nhiên, hàng loạt những tin giả, những bài đăng gây tranh cãi và hình ảnh phản cảm trên mạng xã hội sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tinh thần của chúng ta nếu dành quá nhiều thời gian cho chúng. Theo phân tích của các chuyên gia, tính năng cho phép người dùng ẩn danh khiến họ có xu hướng chia sẻ những lời lẽ tiêu cực và cay nghiệt hơn trên mạng xã hội. Điều này sẽ làm ảnh hưởng xấu đến những người dùng khác, chẳng hạn nội dung bài đăng của một người lạ nào đó đôi khi khiến bạn bận tâm suy nghĩ cả ngày.

Nghiên cứu cho biết 1 tháng là thời gian đủ để bộ não tạo ra những liên kết nơron thần kinh mới, thích nghi với những hành vi và thói quen mới thay thế cái đã cũ. Do đó, nếu bạn thường xuyên mở điện thoại để “lướt Facebook” ngay khi vừa thức dậy, sau 30 ngày bạn sẽ chấp nhận việc đó như một thói quen thường nhật. Sức hút mạnh mẽ của mạng xã hội khiến “con nghiện” liên tục cập nhật bảng tin nhiều lần mỗi ngày, thậm chí là vẫn chăm chú vào chiếc điện thoại ngay cả khi đang tận hưởng những cảnh đẹp trong kỳ du lịch.

Giống như nghiện rượu hoặc ma túy, khoa học chỉ ra rằng việc áp dụng những cách cai nghiện mạng xã hội và sử dụng Internet nói chung có thể gây ra các triệu chứng khó chịu điển hình. Chính vì vậy, điều quan trọng là phải sử dụng những công nghệ này một cách hữu ích và khôn ngoan, tránh để chúng chiếm hữu và làm biến đổi cuộc sống của bạn theo chiều hướng tiêu cực.

Nếu bạn cảm thấy đã tốn quá nhiều năng lượng và thời giờ online, hay chỉ đơn giản là muốn cai nghiện mạng xã hội, có thể thử một số biện pháp như sau:

• Gỡ ứng dụng mạng xã hội ra khỏi điện thoại:

Những ứng dụng này được thiết kế vô cùng thuận tiện và dễ dàng cho người dùng truy cập mọi lúc mọi nơi, từ đó khiến họ dần trở nên nghiện như một thói quen thông thường. Tính năng của các ứng dụng trên điện thoại cho phép người dùng vào mạng xã hội kiểm tra ngay lập tức khi có bất kỳ thông báo nào - cho dù có quan trọng hay không, điều này vô tình khiến chúng ta dành quá nhiều thời gian lên mạng hơn nhu cầu thực sự.

Khi xóa bỏ những ứng dụng mạng xã hội ra khỏi điện thoại, bạn vẫn có thể truy cập bằng laptop hoặc máy tính để bàn, tuy nhiên sẽ không có tần suất liên tục như trên smartphone. Nhiều người đã thử cách này và nhận ra hầu như họ không cần truy cập thường xuyên mỗi ngày vào một số trang web quen thuộc nữa.

• Đặt ra những nguyên tắc cơ bản:

Nếu công việc hoặc chuyện kinh doanh của bạn đòi hỏi phải dùng mạng xã hội, nên đặt ra giới hạn về thời gian dành riêng để giải quyết tất cả các nhiệm vụ liên quan đến nền tảng online và sau đó đăng xuất ngay. Việc tìm ra thời gian và giới hạn tối ưu nhất để giải quyết toàn bộ các công việc trên mạng trong ngày sẽ là động lực để bạn tập trung vào phát triển những khía cạnh khác.

• Tìm kiếm sự trợ giúp:

Bạn có thể phải cai nghiện mạng xã hội dần dần vì việc này thật sự không hề đơn giản. Đầu tiên, nên đặt mục tiêu không vào mạng xã hội ở một khoảng thời gian nhất định trong ngày, ví dụ như ngay sau khi thức dậy, sau đó tăng dần giới hạn cai nghiện mạng xã hội ở các buổi còn lại (giờ nghỉ trưa, 2 giờ trước khi ngủ, ...). Nên báo với bạn bè, đồng nghiệp và người thân cách thay thế để liên lạc với bạn (không thông qua mạng xã hội) trong khoảng thời gian ấy.

Ngoài ra, có thể nhờ đến sự trợ giúp của một số trang web hoặc ứng dụng có chức năng chặn các địa chỉ truy cập mà bạn cảm thấy mình bị nghiện theo thời gian tùy chỉnh, ví dụ như Freedom hoặc Anti-Social.

• Lựa chọn mạng xã hội để sử dụng:

Có rất nhiều sự lựa chọn khác nhau cho những người không thể hoàn toàn cai nghiện mạng xã hội vì những lý do chính đáng. Bạn có thể sử dụng Zalo, Viber hoặc Skype như là phương tiện để kết nối và trò chuyện với bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.

Một lời khuyên nhỏ là đừng bao giờ tranh cãi về một vấn đề nào đó thông qua mạng xã hội, hãy giải quyết những xung đột đó trong cuộc đối thoại trực tiếp. Để giải trí, có thể chọn Instagram thay vì Facebook và Youtube, bởi vì lượng tin tức khổng lồ trên 2 nền tảng này dễ khiến bạn nghiện và mất thời gian hơn rất nhiều.

• Ưu tiên những hình thức giải trí khác:

Có nhiều hoạt động khác thiết thực và ý nghĩa hơn mà bạn nên làm thay vì lựa chọn mạng xã hội như một thú vui để giết thời gian. Những gợi ý thay thế hàng đầu luôn là chơi thể thao, đọc sách, ra ngoài hẹn hò cùng bạn bè hoặc xem phim và các chương trình yêu thích cùng cả gia đình để tận hưởng thời gian bên nhau.

Cai nghiện mạng xã hội có thể khiến bạn bỏ lỡ một số thông tin chỉ được thông báo online, nhưng điều này lại khiến bạn buộc phải giữ liên lạc thường xuyên hơn với bạn bè và người thân để kịp thời nhận được những thông tin quan trọng và cần thiết từ họ. Củng cố và gắn kết các mối quan hệ thực sự quý giá ngoài đời là một trong những lợi ích của việc cai nghiện mạng xã hội.

Xét về tổng thể, cai nghiện mạng xã hội khiến sức khỏe tinh thần của bạn trở nên tốt hơn. Khi bộ não không còn phải nghĩ ngợi về những tin tức trên mạng, bạn sẽ có nhiều thời gian và hứng khởi hơn để tìm ra những ý tưởng mới cho công việc, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống. Một số chuyên gia khẳng định rằng việc cai nghiện mạng xã hội dù chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn cũng mang lại nhiều lợi ích đáng kể.

Nguồn tham khảo: mayoclinic.org; webmd.com