Giải đáp đầy đủ về phẫu thuật cắt tử cung

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi bác sĩ khoa Sản Phụ Khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Cắt tử cung hoàn toàn ở phụ nữ sắp đến tuổi mãn kinh có nghĩa là cắt bỏ cả tử cung và 2 buồng trứng. Phụ nữ bị cắt tử cung thường dẫn đến tình trạng mãn kinh do phẫu thuật và thường phải dùng liệu pháp hormon thay thế.

Cắt tử cung (Tiếng Anh: Hysterectomy) là phẫu thuật để cắt tử cung. Nó cũng có thể liên quan đến việc cắt cổ tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng và các cấu trúc xung quanh khác. Thông thường được thực hiện bởi bác sĩ phụ khoa, cắt tử cung có thể là loại bỏ toàn bộ, là lấy đi tử cung và cổ tử cung thường được gọi là "cắt tử cung toàn phần”, hoặc “cắt tử cung bán phần” khi chỉ cắt thân tử cung đến eo tử cung và để lại cổ tử cung.

Đây là một phẫu thuật phụ khoa được thực hiện phổ biến, vì nhiều lý do khác nhau, trong sản khoa thì do tử cung không co tốt sau sinh, chảy máu nặng do rau cài răng lược hoặc nhiễm trùng nặng ở tử cung sau sinh...trong phụ khoa thì thường nhất là bệnh lý u xơ tử cung, ung thư tử cung...Việc cắt tử cung làm cho bệnh nhân không thể còn có kinh nguyệt, không thể có thai và sinh con. Đây là phẫu thuật phải làm, song có khi cũng để lại nhiều thay đổi thực thể và cả tâm lý cho người phụ nữ.

Với người phụ nữ kinh nguyệt phản ánh đời sống phụ khoa của họ, cứ đến tháng là xuất hiện kinh nguyệt như một hiện tượng bình thường và đương nhiên. Khi đã cắt tử cung toàn phần hay bán phần thì người phụ nữ không còn kinh nguyệt, kéo theo những thay đổi khác, chẳng hạn như hay quên, đãng trí, giảm ham muốn... Đó là những thay đổi thường gặp. Song trong y khoa, sinh lý sinh dục nữ chi phối toàn bộ về sinh dục, phụ thuộc nhiều vào các nội tiết tố sinh dục nữ, do hai buồng trứng tiết ra.

Sinh lý sinh dục nữ, khi lớn lên trải qua nhiều thời kỳ trẻ thơ, thiếu nữ, phụ nữ tiền mãn kinh rồi mãn kinh. Ở giai đoạn mãn kinh, người phụ nữ sẽ không còn có kinh nguyệt, đó là mãn kinh bình thường. Trong trường hợp phẫu thuật cắt tử cung sẽ gây mãn kinh do phẫu thuật.

Thực tế, khi phẫu thuật cắt tử cung thông thường, có trường hợp để lại hai phần phụ (buồng trứng và vòi tử cung), và buồng trứng vẫn tiếp tục hoạt động vẫn tiết ra các nội tiết tố (hormon) sinh dục nữ dù có ít hơn trước, lý do một nhánh của động mạch tử cung cung cấp máu cho buồng trứng thường vẫn bị thắt và cắt, tuy vẫn còn một nguồn khác cung cấp cho buồng trứng đó là bó mạch thắt lưng buồng trứng. Nên việc mất kinh cũng không mấy ảnh hưởng đến sức khỏe. Buồng trứng còn thì người bệnh chỉ không có kinh nguyệt, còn sau này vẫn có các triệu chứng tiền mãn kinh và mãn kinh. Lúc đó, buồng trứng suy yếu dần và không còn khả năng tiết ra hormone. Những thay đổi gây mãn kinh phẫu thuật ảnh hưởng nhiều khi cắt luôn phần phụ. Phụ nữ bị cắt tử cung thường dẫn đến tình trạng mãn kinh do phẫu thuật và thường phải dùng liệu pháp hormon thay thế.

Ngày nay, có nhiều phương pháp phẫu thuật cắt tử cung:

Phương pháp cổ điển bằng phẫu thuật mở bụng: Ngày nay càng ít trường hợp thực hiện cắt tử cung theo phương pháp cổ điển, ngoại trừ trường tử cung quá lớn, quá dính vì viêm, vì đã phẫu thuật nhiều lần trước đó. Với phương pháp này, người bệnh phải lưu viện lâu hơn, sau mổ có khi đau hơn phải dùng nhiều thuốc giảm đau hơn. Ngoài ra, người bệnh có thể gặp các biến chứng của mổ bụng nhiều hơn như: dính ruột, tắc ruột...

Phẫu thuật cắt tử cung đường âm đạo: Với phương pháp này tử cung cắt ra được lấy qua đường âm đạo, người bệnh không có sẹo trên thành bụng khi thành công có được tính thẩm mỹ cao. Đây là phương pháp khá khó khăn cho phẫu thuật viên, đòi hỏi phẫu thuật viên phải có nhiều kinh nghiệm, vì khó khăn thế cho nên trong khi mổ có thể chạm vào và làm thương tổn các tạng lân cận như thủng – rách bàng quang, trực tràng, gây chảy máu.. Đôi khi cuộc mổ trở nên phức tạp.

Phẫu thuật nội soi ít xâm lấn: Là phương pháp khá phổ biến ngày nay ở các bệnh viện lớn có trang thiết bị tốt, với phương pháp này, người bệnh không có sẹo trên thành bụng, hậu phẫu ít đau hơn, thời gian hồi phục nhanh hơn và lưu viện cũng ít nữa. Tử cung cắt ra được lấy qua đường âm đạo hoặc nghiền nhỏ đưa ra khỏi ổ bụng qua các lỗ trocar nhỏ.

Phẫu thuật bằng robot: Vinmec được biết đến là một trong những bệnh viện đầu tiên tại Việt Nam áp dụng phẫu thuật bằng robot trong điều trị phụ khoa. Robot được trang bị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là Robot Da Vinci được sản xuất tại Mỹ. Đây là robot tân tiến, có cấu trúc tinh vi, có 4 tay được mô phỏng gần như hoàn hảo những động tác của con người.

• Robot có thể xâm nhập những vị trí hẹp, sâu, khó tiếp cận.
• Không bị hạn chế tầm nhìn như các phương pháp truyền thống, cho chất lượng hình ảnh tối ưu.
• An toàn, giảm nguy cơ biến chứng do nhiễm trùng.
• Giảm bớt đau sau phẫu thuật cho bệnh nhân.
• Ít mất máu, thời gian hồi phục nhanh hơn, vết sẹo mổ rất nhỏ nên đảm bảo thẩm mỹ.