Các cách kiểm tra bướu cổ tại nhà

Tự kiểm tra bướu cổ tại nhà có những hạn chế của nó và đây không được xem là phương pháp chính xác hoặc đáng tin cậy nhất để xác định bệnh lý tuyến giáp. Tuy nhiên cách kiểm tra bướu cổ tại nhà cũng góp một phần trong phát hiện sớm bị bướu cổ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về tất cả các bước cần thiết để thực hiện kiểm tra bướu cổ tại nhà.

Một nghiên cứu cho thấy cách kiểm tra bướu cổ tại nhà chỉ có thể phát hiện ra nhân giáp trong 11,6% trường hợp. Siêu âm tuyến giáp chính xác hơn gấp 5 lần trong việc phát hiện sự phát triển bất thường của tuyến giáp. Do đó bạn nên tiến hành kiểm tra sức khoẻ định kỳ và thông báo cho bác sĩ khi xuất hiện bất kỳ triệu chứng bất thường nào của bệnh lý tuyến giáp.

Dưới đây là các bước tự kiểm tra bướu cổ tại nhà:

• Bước 1

Đứng trước gương quan sát cổ của mình. Tháo bỏ tất cả những vật dụng quấn quanh cổ như đồ trang sức, khăn quàng hay áo cao cổ có thể gây cản trở tầm nhìn. Nếu sử dụng gương cầm tay, hãy hướng gương vào phần phía trước và dưới của cổ. Quan sát ở giữa vùng dưới cổ, phía trên xương đòn và dưới thanh quản, tuyến giáp nằm ở vùng này của cổ. Lưu ý không nên nhầm lẫn yết hầu và tuyến giáp. Tuyến giáp là một cơ quan nhỏ, hình bướm nằm ở phía trước cổ.

• Bước 2

Nhẹ nhàng ngửa cổ ra sau, hơi hướng cằm lên trên để có thể mở rộng tầm nhìn của cổ.

• Bước 3

Giữ tư thế cổ hơi ngửa ra sau, uống ngụm nước nhỏ và nuốt xuống. Hành động này sẽ khiến khí quản di chuyển lên phía trên, giúp bạn nhận ra hình dạng tuyến giáp tốt hơn và phát hiện các bất thường nếu có.

• Bước 4

Khi nuốt, hãy quan sát xem có dấu hiệu bất thường nào ở vùng tuyến giáp không như khối lồi ra, sự phì đại của tuyến giáp hay bất cứ dấu hiệu bất thường khác. Bạn nên lặp lại các bước trên một vài lần để tránh bỏ sót các dấu hiệu.

Quan sát xem có sự xuất hiện của các nhân tuyến giáp, là những nốt sần nhỏ có hình tròn, ở bề mặt tuyến giáp không. Bạn có thể cảm nhận một nhân giáp lăn dưới đầu ngón tay hoặc nhìn thấy nốt ở vùng tuyến giáp di chuyển theo khi nuốt. Nhân giáp có thể được nhìn thấy ở 1 hoặc cả 2 bên của tuyến giáp.

• Bước 5

Nhẹ nhàng sờ miết ngón tay vào khu vực xung quanh tuyến giáp để có thể tìm kiếm sự sưng to, vùng lồi lên hoặc lõm xuống bất thường. Cách nhận biết tuyến giáp và các cấu trúc khác của cổ: Miết nhẹ ngón tay đi dọc theo đường giữa cổ từ trên xuống. Cấu trúc cứng đầu tiên mà bạn cảm nhận được là sụn giáp (yết hầu), tiếp theo là sụn nhẫn. Tiếp tục di chuyển ngón tay xuống phía dưới, gặp eo tuyến giáp là cấu trúc nối hai thuỳ của tuyến giáp.

• Bước 6

Nếu bạn phát hiện thấy vùng sưng lồi nào bất thường, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ và đến cơ sở y tế để được đánh giá thêm. Một số xét nghiệm chẩn đoán tiếp theo có thể được thực hiện bao gồm siêu âm tuyến giáp, xét nghiệm hormon tuyến giáp.

Bạn cần lưu ý rằng các nhân có đường kính nhỏ (<1cm) thường khó sờ thấy trên lâm sàng trừ khi nhân này nằm ở phía trước. Bên cạnh đó, nếu phát hiện nhân giáp bằng cách kiểm tra bướu cổ tại nhà, bạn cần chú ý đến một số dấu hiệu gợi ý triệu chứng bướu cổ ác tính như: Nhân sờ thấy cứng, ít di động, nhân to > 4cm hoặc nhân to nhanh, có hạch cổ xung quanh VÀ các triệu chứng khác như nuốt khó, khàn tiếng, đau vùng cổ - biểu hiện của xâm lấn tại chỗ.

Ngoài việc tự kiểm tra bướu cổ tại nhà, bạn cần lưu ý một số triệu chứng của bệnh lý tuyến giáp có thể gặp như:

• Suy giáp: Các triệu chứng phổ biến bao gồm mệt mỏi, tăng cân, yếu các chi, giảm sự thèm ăn, táo bón, buồn ngủ, đau cơ, đau khớp, da khô, rụng tóc, trầm cảm, suy giảm tinh thần, không chịu được lạnh, suy giảm trí nhớ, khó tập trung, rối loạn kinh nguyệt, giảm tiết mồ hôi.
• Cường giáp: Các triệu chứng của cường giáp có thể gặp bao gồm cáu gắt, tức giận, khó ngủ, đổ mồ hôi nhiều, không chịu được nóng, run tay, nhịp tim nhanh hoặc không đều, mệt mỏi, rối loạn trí nhớ, sụt cân, tăng cảm giác thèm ăn, da dầu, tiêu chảy, tóc thưa hoặc rụng tóc, mắt lồi (nếu do bệnh Graves), kinh nguyệt không đều hoặc trễ kinh, vú to ở nam giới, rối loạn cương dương (bất lực), đau ngực và hiếm gặp là suy tim nếu không được điều trị.

Tự kiểm tra bướu cổ tại nhà có thể giúp bạn phát hiện sớm một số bệnh lý tuyến giáp. Cách kiểm tra bướu cổ tại nhà có một số hạn chế và bạn có thể mắc bệnh lý tuyến giáp mặc dù việc kiểm tra cổ hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, phương pháp này đơn giản và có thể áp dụng ở nhiều người. Đến cơ sở y tế nếu bạn nhận thấy một khối bất thường ở vùng cổ để được chẩn đoán chính xác tình trạng bướu cổ lành tính hay ác tính, từ đó có hướng điều trị phù hợp.