Cách giảm ra mồ hôi tay chân

Cơ thể tăng tiết nhiều mồ hôi gây ra cảm giác phiền toái, đặc biệt là trong những ngày hè. Với người ra quá nhiều mồ hôi khiến họ cảm thấy thiếu tự tin vì đi giày dép luôn bị ẩm ướt, thậm chí có mùi khó chịu. Vậy có cách nào để giảm ra mồ hôi chân tay?

Bệnh ra mồ hôi quá nhiều còn gọi là chứng tăng tiết mồ hôi, đây là tình trạng cơ thể tiết mồ hôi quá mức, khiến cho vùng da ở chân tay, đầu, mặt hoặc cả thân người ướt đầm đìa, khiến cơ thể người mắc có cảm giác khó chịu, mệt mỏi, mất nước. Nguyên nhân gây ra tình trạng này bao gồm:

• Tăng tiết mồ hôi nguyên phát: Thường sẽ không tìm được nguyên nhân (vô căn), nhất là ở người có tiền sử gia đình bị tăng tiết mồ hôi. Đối với tình trạng tăng tiết mồ hôi bất thường khiến cho người bệnh khó chịu, mất tự tin trong giao tiếp và làm việc.
• Tăng tiết mồ hôi thứ phát: Thường gặp ở người mắc bệnh cường giáp. Cường giáp là tình trạng lượng hormon tuyến giáp tăng quá mức trong máu, chúng làm đẩy nhanh quá trình trao đổi chất trong cơ thể, dẫn đến tăng nhịp tim và đổ mồ hôi nhiều. Những triệu chứng thường gặp của bệnh cường giáp là cảm giác nóng trong người, người bệnh hay cáu gắt khó chịu, tăng cảm giác thèm ăn, ăn nhiều, uống nhiều nhưng lại sụt cân nhanh, mắt lồi, người thường xuyên mệt mỏi và rối loạn giấc ngủ.
• Tác dụng phụ của thuốc: Có nhiều loại thuốc có thể khiến cho bạn đổ mồ hôi nhiều. Một số nhóm thuốc như: thuốc điều trị bệnh tim mạch, huyết áp, thuốc giảm đau, các thuốc chống trầm cảm là những loại thuốc kê đơn có thể gây tác dụng phụ không mong muốn là tăng tiết nhiều mồ hôi.
• Một số nguyên nhân khác có thể gặp như: Người bệnh có các bệnh lý ở hệ thống thần kinh giao cảm, tâm lý hay bị xúc động mạnh, phụ nữ đang mang thai hoặc phụ nữ khi bước vào giai đoạn mãn kinh.

Để giảm mồ hôi tiết ra quá nhiều một cách hiệu quả thì người bệnh cần được giải quyết 4 vấn đề sau:

• Ổn định được hệ thần kinh giao cảm, điều hòa được quá trình bài tiết mồ hôi của cơ thể, giảm lượng mồ hôi tiết ra và ngăn tái phát.
• Bổ sung nước, điện giải để cơ thể không bị mất nước, mất điện giải qua mồ hôi, nâng cao thể trạng, giảm tình trạng mệt mỏi cho người bệnh.
• Giảm lo âu, căng thẳng, hồi hộp, bồn chồn, đây là những triệu chứng thường đi kèm với tình trạng tăng tiết nhiều mồ hôi do cường giao cảm.
• Tăng sức khỏe cho da, tránh tình trạng đổ mồ hôi nhiều gây ra các bệnh ngoài da.

Riêng với chứng tăng tiết mồ hôi nguyên phát vô căn do rối loạn thần kinh thực vật, hiện nay y học đang áp dụng một số phương pháp điều trị như sau:

2.1. Thuốc chứa muối nhôm chống tăng tiết nhiều mồ hôi

• Đây là lựa chọn đối với những trường hợp tăng tiết mồ hôi mức độ nhẹ, trên vùng da nhỏ như nách, tay, chân, đầu, trán...
• Các thuốc này có chứa nhôm clorua, nhôm zirconi, nhôm chlorohydrate... Khi dùng (dạng thoa, bôi, xịt) trực tiếp lên bề mặt da, các hoạt chất sẽ tạo thành các nút bịt kín lỗ chân lông và đọng lại trong các ống dẫn mồ hôi khiến cho mồ hôi không thể bài tiết ra ngoài.
• Thuốc chỉ có tác dụng trong khoảng 24 giờ, sau đó thuốc bị rửa trôi và mất đi tác dụng. Vì thế nhóm thuốc này chỉ có hiệu quả tạm thời nên người bệnh phải sử dụng liên tục. Nên sử dụng nhóm thuốc này vào buổi tối, sau khi tắm, lau khô...
• Phương pháp này chỉ phù hợp với những người bị ra nhiều mồ hôi (trường hợp nhẹ). Với tình trạng tăng tiết mồ hôi nặng thì hiệu quả của thuốc thấp hơn. Hơn nữa, thuốc này có thể gây tình trạng kích ứng da khi dùng dài ngày, do đó không nên lạm dụng để tránh xảy ra tác dụng phụ. Tác dụng không mong muốn của thuốc chứa muối nhôm có thể gây ra tình trạng kích ứng da, khó chịu, bỏng rát,... nhất là với những người có cơ địa nhạy cảm.
• Không để các loại thuốc này dính vào các vùng niêm mạc, mắt.

2.2. Thuốc uống chữa chứng tăng tiết nhiều mồ hôi

• Ngoài các thuốc muối nhôm tác dụng tại chỗ, thì một số thuốc có thể được kê đơn như là: Glycopyrrolate, benztropine, propantheline, oxybutynin...
• Đây là các thuốc thuộc nhóm kháng cholinergic có tác dụng ức chế hoạt động của hệ thần kinh giao cảm, giảm tiết mồ hôi toàn thân.
• Thuốc chỉ sử dụng một đợt ngắn ngày vì có nhiều tác dụng phụ, và để dùng thuốc được an toàn, cần tuân theo chỉ định của bác sĩ về liều và thời gian sử dụng thuốc.
• Thuốc có thể phát huy tác dụng sau khi uống khoảng 30 phút, hiệu quả kéo dài từ 4 - 6 tiếng, đến khi thuốc bị đào thải hết ra ngoài. Khi ngừng thuốc thì tuyến mồ hôi vẫn có thể bị bài tiết nhiều trở lại gây tái phát.
• Thuốc có tác dụng phụ không mong muốn là gây khô miệng, mắt mờ, khó tiêu, táo bón, hạ huyết áp, chóng mặt... và nhiều tác dụng phụ toàn thân khác. Do đó, cần thận trọng khi sử dụng thuốc kháng cholinergic, đặc biệt với người lớn tuổi, trừ trường hợp được bác sĩ kê đơn sau khi đã cân nhắc kĩ giữa lợi ích và nguy cơ sau khi sử dụng thuốc.
• Một số đối tượng mắc bệnh tăng nhãn áp, có tiền sử tắc nghẽn đường niệu, liệt ruột, nhược cơ...thì không được sử dụng thuốc nhóm này.
• Phụ thuộc tình trạng của người bệnh, nếu biểu hiện tình trạng lo lắng thái quá, bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống trầm cảm giúp làm giảm sự lo lắng cho người bệnh, thông qua đó làm giảm tình trạng tăng tiết mồ hôi.

2.3. Trị chứng ra nhiều mồ hôi bằng tiêm botox

• Thuốc tiêm botox đã được Cơ quan quản lý thuốc và thực phẩm Mỹ (FDA) chấp thuận để điều trị chứng tăng tiết nhiều mồ hôi ở các vị trí như: Lòng bàn tay, lòng bàn chân, nách, trán.
• Thuốc có tác dụng ngăn chặn hoạt động của chất dẫn truyền thần kinh acetylcholine mà quá trình bài tiết mồ hôi là do hệ thần kinh giao cảm chi phối. Khi hệ giao cảm hưng phấn quá mức gây ra tình trạng mồ hôi nhiều. Sau khi tiêm botox, thuốc làm ức chế tín hiệu thần kinh làm giảm bài tiết mồ hôi tại vị trí được tiêm.
• Để điều trị chứng ra nhiều mồ hôi được hiệu quả và an toàn, thuốc botox phải được tiêm liều lượng rất nhỏ vào nhiều vị trí khác nhau trên vùng da đổ mồ hôi. Vì vậy, cả quá trình tiêm phải do bác sĩ chuyên khoa có kinh nghiệm thực hiện.
• Sau 4-5 ngày tiêm botox, thuốc bắt đầu phát huy tác dụng. Công dụng giảm tiết mồ hôi của botox có thể kéo dài từ 4 tháng trở lên, tối đa là 12 tháng, sau đó tác dụng của thuốc sẽ mất dần, khi đó có thể tiêm lại liệu trình điều trị.
• Tác dụng phụ không mong muốn thường gặp sau khi tiêm botox là gây tình trạng yếu cơ, đau tại vùng điều trị. Ngoài ra thuốc còn có thể gây chóng mặt, đau đầu, sụp mí,...

2.4. Giảm tăng tiết mồ hôi thông qua điện di ion

• Biện pháp điện di ion thường được áp dụng để làm giảm tiết mồ hôi ở vùng tay chân, có thể áp dụng ở nách.
• Người bệnh ngâm bàn tay, bàn chân trong khoảng 20-40 phút trong khay nước có dòng điện một chiều cường độ thấp chạy qua. Điện di ion sẽ có tác dụng ức chế tạm thời hoạt động của các tuyến mồ hôi.
• Liệu trình điện di ion cần được thực hiện ít nhất 2-4 lần/tuần trong khoảng 6 tháng đầu tiên, sau đó duy trì liệu trình 1 lần/ tuần.
• Biện pháp này khá là an toàn, nhưng trong trường hợp phụ nữ mang thai, người được cấy máy tạo nhịp tim hoặc có thiết bị kim loại trong cơ thể (trồng răng), người mắc bệnh tim mạch, động kinh... không được chỉ định dùng phương pháp này .

2.5. Phẫu thuật cắt hạch giao cảm

• Phẫu thuật cắt hạch giao cảm là một phương pháp điều trị tình trạng tăng tiết mồ hôi toàn thân. Bác sĩ sẽ phẫu thuật nội soi để loại các hạch giao cảm ở ngực (nơi trung gian tiếp nhận các tín hiệu từ hệ thần kinh thực vật trước khi tín hiệu được gửi đến các tuyến mồ hôi).
• Sau phẫu thuật, tình trạng mồ hôi tay, chân, nách không còn những bệnh nhân có nguy cơ gặp phải một số biến chứng như sau: Tràn dịch, tràn khí màng phổi, giảm nhịp tim, khô rát da tay quá mức, sụp mí mắt, đau ngực, nhiễm trùng, dị ứng thuốc gây mê...
• Ngoài ra, tình trạng tăng tiết mồ hôi có thể bù trừ nghiêm trọng ở chân, bụng, lưng, đùi... khiến cho người bệnh cảm thấy khó chịu hơn so với trước khi phẫu thuật.
• Phẫu thuật cắt hạch giao cảm là biện pháp điều trị cuối cùng, khi những phương pháp khác không hiệu quả. Phương áp này cũng chỉ áp dụng với trường hợp ra nhiều mồ hôi tay, nách và không có tác dụng với vùng thân dưới.

Rất nhiều cây thuốc xung quanh ta có tác dụng làm giảm mồ hôi như là: ngải cứu, dâu tằm, lá lốt,... nhưng hầu hết được sử dụng theo kinh nghiệm dân gian cho nên hiệu quả không cao. Theo ý kiến của các chuyên gia, để chữa bệnh tăng tiết mồ hôi quá mức được hiệu quả và an toàn thì cần phải chọn những thảo dược có bằng chứng khoa học về tác dụng trị mồ hôi. Một số loại thảo dược giúp chữa bệnh tăng tiết mồ hôi bao gồm:

• Thiên môn đông: Rễ củ của cây Thiên môn đông, có công dụng thanh nhiệt, làm mát, bổ sung tân dịch, ngăn ngừa tình trạng mất nước khỏi cơ thể và giúp cải thiện tình trạng mệt mỏi, kiệt sức khi đổ mồ hôi quá nhiều. Đặc biệt, theo nghiên cứu tại Viện Dược liệu, Đại học Bundelkhand (Ấn Độ), Thiên môn đông có tác dụng ổn định hoạt động của hệ thần kinh giao cảm, giảm tính kích thích thần kinh và điều tiết tuyến mồ hôi nên có hiệu quả rất tốt trong điều trị bệnh tăng tiết mồ hôi quá mức.
• Sơn thù du: Săn se da, ngăn tiết mồ hôi. Theo nghiên cứu của Đại học Y khoa Hồ Bắc (Trung Quốc), Sơn thù du điều hòa quá trình bài tiết mồ hôi bằng cách điều chỉnh dòng ion Ca2+ trong tế bào. Vai trò của ion Ca2+ là chất dẫn truyền của tế bào thần kinh, thông qua đó giúp ngăn chặn tín hiệu bài tiết mồ hôi thái quá khi hệ giao cảm bị hưng phấn. Ngoài ra, Sơn thù du còn có thêm tác dụng khác là làm săn se da, thu nhỏ lỗ chân lông, mồ hôi không thoát ra ngoài.
• Hoàng kỳ: Tăng sức khỏe của da, giảm trạng thái lo âu, căng thẳng, hồi hộp. Trong nghiên cứu lâm sàng ở bệnh viện Nhi khoa Thượng Hải chỉ ra rằng, khi người bệnh sử dụng dịch chiết Hoàng kỳ, sau 3 – 4 liệu trình thì tình trạng ra mồ hôi trộm của người bệnh đã giảm rõ rệt, tinh thần cũng thoải mái, dễ chịu hơn.

Chứng tăng tiết mồ hôi quá mức không phải chứng bệnh nguy hiểm nhưng gây phiền toái cho cả những người mắc phải và những người xung quanh. Nhiều người cố tìm mọi cách để cải thiện tình trạng này, nhưng để có thể lựa chọn cách điều trị chứng tăng tiết mồ hôi này một cách phù hợp với từng người không đơn giản. Do đó, người bệnh cần đi khám bệnh tại chuyên khoa thần kinh hoặc da liễu trước khi thực hiện điều trị.