Chỉ định dùng aspirin trong nhồi máu cơ tim

Bệnh tim mạch được biết đến là nguyên nhân gây ra tử vong hàng đầu ở Hoa Kỳ. Mỗi năm theo ước tính có khoảng hơn 600 nghìn người bị nhồi máu cơ tim và 610 nghìn người bị đột quỵ lần đầu tiên. Có nhiều người nghe nói Aspirin có thể phòng ngừa bệnh lý tim mạch nên tự ý sử dụng để khỏe tim. Vậy Aspirin trong nhồi máu cơ tim có vai trò gì? Liều Aspirin trong nhồi máu cơ tim nên sử dụng là bao nhiêu?

Nhồi máu cơ tim là một tình trạng khi cơ tim bị thiếu máu tới nuôi và hoại tử do mạch vành (là mạch máu có nhiệm vụ nuôi cơ tim) bị tắc nghẽn đột ngột bởi có cục máu đông trong long mạch.

Aspirin (Acetysalicylic acid) có tác dụng ức chế kết tập tiểu cầu và ức chế sự tổng hợp của Prostaglandin, có chỉ định sử dụng để dự phòng thứ phát các biến cố về tim mạch. Aspirin được chứng minh là có hiệu quả trong việc giảm các biến cố về tim mạch (như đột quỵ, nhồi máu cơ tim), tử vong do tim mạch và tử vong do các nguyên nhân vốn có tiền sử bệnh lý tim mạch.

Vai trò trong dự phòng thứ phát của Asprin

• Trên người bệnh đã có những biến cố tim mạch trước đó, việc điều trị Aspirin dự phòng giúp làm giảm đến 25% nguy cơ xảy ra các biến cố tim mạch mới. Bệnh nhân đau ngực đang được điều trị bằng thuốc chẹn Beta có thể sử dụng Aspirin với liều 75mg/ ngày làm giảm đến 34% nguy cơ gây ra nhồi máu cơ tim cấp và đột tử so với việc không sử dụng thuốc. Tương tự, tỉ lệ giảm nguy cơ xảy ra các biến cố tim mạch trên nhóm can thiệp vành là 53%, đau thắt ngực không ổn định là 46%, nhồi máu cơ tim cũ là 25%, bệnh động mạch ngoại vi là 23% và nhồi máu hoặc tai biến mạch máu não thoáng qua là 22%.

Vai trò dự phòng tiên phát trên những đối tượng có nguy cơ cao

• Trên đối tượng là nhóm người được coi là khỏe mạnh tức là chưa bị các biến cố tim mạch các phân tích đa trung tâm chỉ ra việc sử dụng Aspirin dự phòng đem lại nhiều lợi ích hơn so việc gây ra nguy cơ biến chứng chảy máu do sử dụng thuốc. Cần kiểm soát tốt các giá trị huyết áp, lí tưởng nhất là chỉ số huyết áp tâm thu dưới 130 mmHg vì Aspirin có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết nội sọ.
• Đối với những người bệnh có hội chứng mạch vành cấp: Bao gồm cả nhồi máu cơ tim cấp có được điều trị can thiệp thì đầu hoặc can thiệp tiêu sợi huyết, đau thắt ngực không ổn định điều trị can thiệp hoặc điều trị bảo tồn, cần sử dụng Aspirin trong giai đoạn cấp và giai đoạn theo dõi sau đó. Khởi đầu sử dụng liều với hàm lượng 162 đến 325mg, sau đó dùng ở liều duy trì là 75 đến 162mg.
• Liều Aspirin trong nhồi máu cơ tim: Sử dụng liều Aspirin từ 75 - 325mg mỗi ngày để chống tái phát nhồi máu cơ tim. Có thể kết hợp thêm với Streptokinase (thuốc làm tan huyết khối) hoặc Dipyridamole (thuốc giãn mạch vành).

Tính hiệu quả của việc sử dụng Aspirin liều thấp

• Các phân tích đã chỉ ra rằng, việc sử dụng liều duy trì theo khuyến cáo với hàm lượng từ 75 đến 150mg vẫn duy trì được hiệu quả chống ngưng tập tiểu cầu của thuốc đồng thời cũng giúp làm giảm các biến chứng chảy máu. Tuy nhiên, hiệu quả của Aspirin thường chậm, cần đến 2 ngày để có thể đạt được hiệu quả tuyệt đối để chống huyết khối, nên trong một số trường hợp Aspirin điều trị nhồi máu cơ tim cấp cần sử dụng liều khởi đầu cao với hàm lượng 160mg.

Chống chỉ định sử dụng Aspirin trong các trường hợp:

• Người bệnh không dung nạp với thuốc.
• Bệnh nhân có tiền sử xuất huyết tiêu hóa, loét dạ dày tá tràng.
• Có nguy cơ chảy máu trên đường sinh dục tiết niệu.
• Không chống chỉ định tuyệt đối với bệnh ưa chảy máu.
• Chống chỉ định tương đối với các đối tượng như: Đầy hơi khó tiêu, bệnh gút, thiếu máu thiếu sắt.

Trong quá trình điều trị bằng Aspirin cần theo dõi nồng độ Creatinin máu và Acid uric, đặc biệt là trên đối tượng người cao tuổi do thuốc làm chậm thải trừ hai chất này ra khỏi cơ thể.

Tác dụng phụ có tính chất trầm trọng nhất hay gặp khi sử dụng thuốc Aspirin là chảy máu trên đường tiêu hóa, người bệnh có thể phòng tránh được các tác dụng không mong muốn này bằng cách sử dụng thuốc cùng với thức ăn. Ngoài ra cũng có thể sử dụng dạng thuốc có viên bọc Aspirin được hấp thu ở ruột giúp ngăn ngừa các tác dụng phụ xuất hiện trên đường tiêu hóa, tuy nhiên tác dụng của thuốc có thể bị giảm dẫn đến có nguy cơ không đạt được kết quả điều trị tối ưu.

Khuyến cáo bệnh nhân trước khi có chỉ định sử dụng Aspirin cần thông báo cho bác sĩ các loại thuốc, vitamin hoặc thực phẩm chức năng đang sử dụng để tránh các tương tác thuốc không mong muốn xảy ra, nếu sắp phải phẫu thuật, cần phải đánh giá lại vì Aspirin tác động đến quá trình đông máu làm tăng thời gian chảy máu.

Để đạt được hiệu quả trong việc điều trị bằng thuốc Aspirin, đặc biệt là sử dụng Aspirin điều trị nhồi máu cơ tim, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị của bác sĩ, uống thuốc liên tục và đều đặn, không được tự ý điều chỉnh liều hoặc ngưng sử dụng thuốc. Nếu gặp bất cứ triệu chứng gì khác thường cần báo ngay cho bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời trong điều trị.