Gây mê nội khí quản phẫu thuật lấy thai ở bà mẹ bị tiểu đường

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Tôn Thất Quang - Trưởng đơn nguyên Gây mê - Giảm đau - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Gây mê nội khí quản trong phẫu thuật bắt con ở sản phụ tiểu đường là kỹ thuật gây mê toàn thân có đặt nội khí quản. Mục đích chính của kỹ thuật này là kiểm soát hô hấp trong suốt cuộc sinh mổ và hồi sức sau mổ.

• Sản phụ đái tháo đường nhiễm ceton acid
• Xuất hiện bệnh lý tăng sinh võng mạc do đái tháo đường ở phụ nữ mang thai
• Sản phụ tiểu đường kèm mất chức năng tự động của hệ tim mạch

Hiện nay không có chống chỉ định tuyệt đối của phương pháp phẫu thuật lây thai qua gây mê toàn thân ở sản phụ tiểu đường. Một số chống chỉ định tương đối bao gồm:

• Xuất hiện biến chứng cứng khớp thái dương hàm do đái tháo đường ở phụ nữ mang thai, gây khó khăn cho việc đặt nội khí quản và gây mê toàn thân.
• Cơ sở y tế không đủ điều kiện, thiếu phương tiện gây mê, hồi sức.
• Người thực hiện không thành thạo kỹ thuật.

Bác sĩ, điều dưỡng viên chuyên khoa đã được đào tạo về phương pháp gây mê toàn thân qua nội khí quản cũng như các phương pháp hồi sức, xử trí biến chứng do gây mê gây ra.

• Hệ thống máy gây mê, máy thở, nguồn oxy, monitor theo dõi các dấu hiệu sinh tồn, máy phá rung tim, máy hút đàm...
• Các dụng cụ đặt nội khí quản như đèn soi thanh quản, ống nội khí quản các cỡ, ống hút, mặt nạ(mask), bóng bóp, canul miệng hầu...
• Một số loại thuốc hỗ trợ đặt nội khí quản: Lidocain 10% dạng xịt, Salbutamol dạng xịt.
• Các phương tiện hỗ trợ khi đặt nội khí quản khó: ống Cook, mask thanh quản (laryngeal mask), ống soi phế quản mềm, bộ mở khí quản, ...

Sản phụ tiểu đường cần được thăm khám toàn diện trước khi sinh mổ qua gây mê toàn thân, đã được giải thích các nguy cơ cũng như biến chứng có thể xảy ra.

Sản phụ cần được đánh giá khả năng đặt ống nội khí quản khó.

Kiểm tra về mặt hồ sơ hành chính, tên tuổi bệnh nhân trước khi tiến hành thủ thuật. Để bà bầu nằm ngửa, cho thở oxy qua gọng mũi nồng độ từ 3-6 l/phút trước khi khởi mê ít nhất 5 phút.

Lắp monitor theo dõi các dấu hiệu sinh tồn như mạch, huyết áp, nhịp thở, SpO2... Lập đường truyền tĩnh mạch (sử dụng khi cần cấp cứu).

Tiến hành khởi mê bằng các loại thuốc và liều lượng phù hợp:

• Thuốc mê: thuốc mê tĩnh mạch (propofol, etomidate, thiopental, ketamin...), thuốc mê bốc hơi (sevofluran...).
• Thuốc giảm đau: fentanyl, sufentanil, morphin...
• Thuốc giãn cơ (nếu cần): (succinylcholin, rocuronium, vecuronium...).

Sau khi sử dụng các loại thuốc, tiến hành đặt ống nội khí quản khi bệnh nhân ngủ sâu và đủ độ giãn cơ. Kỹ thuật đặt nội khí quản đường miệng:

• Tay phải mở miệng sản phụ, ngửa cổ bệnh nhân. Tay trái cầm đèn soi thanh quản đưa vào miệng sản phụ từ bên phải miệng, gạt lưỡi sang bên trái và đẩy đèn sâu vào trong, phối hợp với tay phải đè sụn giáp nhẫn tìm nắp thanh môn và lỗ thanh môn.
• Tiến hành khởi mê nhanh.
• Nhẹ nhàng đưa ống nội khí quản qua lỗ thanh môn dưới hướng dẫn của đèn.
• Khi bóng của ống nội khí quản đi qua dây thanh âm 2-3 cm thì dừng lại.
• Bơm bóng chèn của ống để cố định ống trong khí quản sản phụ tiểu đường

• Kiểm tra xem vị trí ống có đúng trong khí quan hay chưa bằng cách vừa bóp bóng qua nội khí quản vừa nghe phế âm của phổi và quan sát SpO2 của bệnh nhân.
• Khi nội khí quản đã vào đúng vị trí thì rút đèn soi thanh quản nhẹ nhàng.
• Cố định ống bằng băng dính.
• Đặt canul vào miệng để tránh cắn ống (nếu cần).

Duy trì mê trong suốt cuộc phẫu thuật mổ lấy thai bằng thuốc mê tĩnh mạch hoặc thuốc mê bốc hơi, thuốc giảm đau và thuốc giãn cơ (nếu cần). Kiểm soát quá trình trao đổi khí của sản phụ bằng máy thở hoặc bóp bóng bằng tay. Theo dõi các dấu hiệu sinh tồn: nhịp tim, huyết áp, SpO2, thân nhiệt trong suốt quá trình sinh mổ của sản phụ bị tiểu đường.

• Đái tháo đường ở phụ nữ mang thai rất hay gặp biến chứng hạ đường huyết, do đó cần phòng ngừa biến chứng này trong quá trình phẫu thuật lấy thai bằng cách theo dõi nồng độ Glucose trong máu mẹ
• Cần đặc biệt chú ý đến hội chứng cứng khớp thái dương hàm ở sản phụ bị tiểu đường vì sẽ gây khó khăn khi đặt nội khí quản. Một số tình huống cần chuyển sang phương pháp vô cảm khác như gây tê vùng (nhưng cần chú ý những bất thường khoang ngoài màng cứng do bệnh lý mô liên kết ở bà bầu bị tiểu đường)
• Gây tê vùng gồm tê tủy sống và tê ngoài màng cứng vẫn là lựa chọn thích hợp cho bà bầu bị tiểu đường nếu không chống chỉ định.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là cơ sở y tế chất lượng cao tại Việt Nam với đội ngũ y bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, được đào tạo bài bản, chuyên sâu trong nước và nước ngoài, giàu kinh nghiệm.

Hệ thống thiết bị y tế hiện đại, tối tân, sở hữu nhiều máy móc tốt nhất trên thế giới giúp phát hiện ra nhiều căn bệnh khó, nguy hiểm trong thời gian ngắn, hỗ trợ việc chẩn đoán, điều trị của bác sĩ hiệu quả nhất. Không gian bệnh viện được thiết kế theo tiêu chuẩn khách sạn 5 sao, mang đến cho người bệnh sự thoải mái, thân thiện, yên tâm.

Thạc sĩ. Bác sĩ Tôn Thất Quang đã có hơn 15 năm kinh nghiệm công tác trong ngành Gây mê - Hồi sức. Bác sĩ Quang nguyên là bác sĩ Khoa Gây mê hồi sức Bệnh viện Đa khoa Tỉnh Khánh Hòa kiêm giảng viên tuyến tỉnh Hồi sức cấp cứu trong sản khoa trước khi là Bác sĩ Gây mê hồi sức tại khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Để đăng ký khám tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ đến Hotline Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.