Hạt cơm: Bệnh ngoài da thường gặp

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Trần Văn Sáng - Bác sĩ Da liễu - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Bệnh hạt cơm là bệnh ngoài da do virus gây u nhú là Papovavirus (tên tiếng anh: Human Papilloma Virus) thuộc nhóm HPV gây ra. HPV có khoảng trên 100 tuýp, mỗi tuýp gây bệnh sẽ liên quan tới một vùng da và một tổ chức riêng biệt.

Hạt cơm có thể mọc ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể như niêm mạc, cơ quan sinh dục, vùng hậu môn... Hạt cơm có các dạng chính là hạt cơm thông thường, hạt cơm lòng bàn chân, bàn tay, hạt cơm phẳng, hạt cơm hậu môn, sinh dục. Trong đó hạt cơm thường và hạt cơm phẳng là 2 dạng bệnh hạt cơm thường gặp nhất.

1.1 Hạt cơm thường là gì?

Dấu hiệu ban đầu có thể nhận diện lúc đầu là xuất hiện các nốt sần nhỏ, giống màu da, bề mặt mụn sần sùi thô ráp, cứng, chắc, nhô cao hơn so với bề mặt da xung quanh.

Vị trí khu trú của hạt cơm có thể mọc ở bất kì vị trí nào trên da. Vị trí người bị hay gặp phải nhất là ở mu bàn tay, bàn chân, ngón tay và ngón chân. Hạt cơm không gây đau đớn cho người mắc, trừ khi bóp vào mụn hoặc ấn mạnh vào hạt cơm thì mới cảm nhận thấy đau.

1.2 Hạt cơm phẳng là gì?

Hạt cơm phẳng xuất hiện do HPV tuýp 3, 10, 28 và 49 gây nên. Loại này có biểu hiện là xuất hiện những sẩn dẹt, phẳng, chỉ hơi gờ nhẹ trên mặt da, không sần sùi nhiều như hạt cơm thông thường, kích thước mụn nhỏ, chỉ từ 1mm đến 5mm.

Mụn có dạng hình tròn hoặc đa giác, màu như màu da hoặc hơi ngả vàng xám, ranh giới rõ. Vị trí hạt cơm phẳng thường gặp là ở mặt, mu tay, cẳng tay, cẳng chân và phần trên của ngực.

Bệnh hạt cơm rất dễ lây lan. Bệnh có thể lây trực tiếp khi tiếp xúc với da qua những tổn thương nhỏ như bị trầy xước hoặc cào, gãi. Những hành động này sẽ dễ tạo điều kiện do virus xâm nhập. Hoặc lây nhiễm virus có thể gián tiếp qua các vật dụng bị nhiễm như các dụng cụ cầm tay, đi chung giày dép, dùng chung đồ sinh hoạt, chung hồ bơi hay nhà tắm công cộng.

Nếu bệnh nhân gãi hoặc chà xát sẽ tạo thành các vệt. Chúng lan theo đường gãi, gây nhiễm trùng da. Với các bệnh nhân nữ có thói quen cạo lông chân, có thể làm lây lan thành các mụn dày đặc...Những người bị suy giảm miễn dịch như bị bệnh AIDS, ghép tạng... sẽ dễ bị hạt cơm nhiều và lan rộng hơn.

Bệnh hạt cơm tuy không ảnh hưởng đến tính mạng nhưng nếu không được điều trị sớm, để lâu hạt cơm sẽ mọc nhiều, lan rộng.

• Dùng nitrogen lỏng để gây mất sắc tố, phương pháp này hữu hiệu đối với những loại mụn hạt cơm khô mọc tại trên mặt, mu bàn chân hay dương vật.
• Đối với các hạt cơm ở lòng bàn chân người ta còn có thể điều trị bằng cách cắt mụn cơm, sau đó bôi thuốc acid salicylic 40% rồi băng lại. Băng trong khoảng 5 ngày rồi bỏ đi, liên tục thực hiện như thế trong hàng tuần hoặc cả tháng để điều trị dứt điểm mụn cơm. Phương pháp này được đánh giá là an toàn, hiệu quả và hầu như không có tác dụng phụ gây ra cho người mắc.
• Ngoài ra còn có thể dùng kem hoặc gel đặc trị để bôi lên mụn hạt cơm.
• Liệu pháp laser CO2 là một trong những phương pháp điều trị mụn hạt cơm được nhiều người lựa chọn để loại bỏ mụn hạt cơm do phương pháp này hiệu quả cao, trị dứt điểm mụn hạt cơm, vị trí mọc mụn cơm ở dưới móng, mụn cơm mọc ở gan bàn chân.
• Với những vị trí nhạy cảm mọc mụn, hoặc mụn to, lan nhiều, bệnh nhân không được tự ý điều trị bằng phương pháp dân gian mà nên đến các bệnh viện chuyên khoa da liễu để được bác sĩ kiểm tra, điều trị một cách khoa học, tránh xảy ra những biến chứng.

Để phòng tránh bị mụn hạt cơm, cần tránh tiếp xúc, không nên cào hay giật mụn vì nó sẽ gây tổn thương hạt cơm đã xuất hiện, nhiễm khuẩn chúng có thể mọc trở lại.

Vệ sinh cá nhân thật sạch sẽ, ăn uống phải đảm bảo vệ sinh, đầy đủ các chất dinh dưỡng.

Nếu đã bị hạt cơm, không tự ý điều trị, cần tới các cơ sở y tế uy tín gặp bác sĩ da liễu để khám và điều trị càng sớm càng tốt.