Hướng dẫn về bệnh viêm màng bồ đào

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Hoàng Thanh Nga - Bác sĩ Mắt - Khoa khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Viêm màng bồ đào là một bệnh mắt khá phổ biến, thường gặp ở mọi lứa tuổi, bệnh có căn nguyên phức tạp, thường gây ra những tổn thương nặng nề, nhiều biến chứng, hay tái phát và có thể dẫn tới mù lòa nếu không được điều trị kịp thời hoặc không kiên trì trong quá trình điều trị. Hãy cùng đọc thêm hướng dẫn bằng hình ảnh về viêm màng bồ đào dưới đây để hiểu thêm về căn bệnh này.

1.1. Bệnh viêm màng bồ đào mắt là gì?

Màng bồ đào có ba phần gồm có mống mắt, thể mi và màng mạch. Đây là nơi có chứa nhiều mạch máu, bao gồm các tĩnh mạch và động mạch đưa máu nuôi dưỡng mắt. Viêm màng bồ đào là tình trạng viêm sưng của một trong ba những bộ phận nêu trên. Bệnh có thể gây ảnh hưởng tới thủy tinh thể, võng mạc, các dây thần kinh thị giác. Tùy thuộc vào vị trí bị tổn thương mà người ta sẽ chia thành 3 loại sau:

• Viêm màng bồ đào trước (viêm mống mắt – thể mi): Là dạng phổ biến nhất có chiếm khoảng 3/4 các trường hợp viêm màng bồ đào. Bệnh hay tái phát thành từng đợt và nếu không điều trị tốt có thể gây tăng nhãn áp, mù lòa vĩnh viễn.
• Viêm màng bồ đào giữa (chủ yếu là phía sau của thể mi): Các triệu chứng khá nghèo nàn và thường nhìn thấy mờ kèm theo hiện tượng ruồi bay trước mắt.
• Viêm màng bồ đào sau: Thường bị viêm mặt sau của mắt, viêm màng mạch, võng mạc gây tổn thương dây thần kinh thị giác, gây hạn chế tầm nhìn cho người bệnh.

Trong một số trường hợp, viêm màng bồ đào có thể sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ phần trước và sau của mắt gọi là viêm màng bồ đào toàn bộ.

1.2. Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh viêm màng bồ đào

Nguyên nhân gây bệnh viêm màng bồ đào

Có các nguyên nhân phổ biến dẫn tới viêm màng bồ đào như sau:

• Do viêm nhiễm: Viêm nhiễm có thể là do vi khuẩn (tụ cầu, liên cầu, lậu cầu, trực khuẩn mủ xanh), virus (herpes), nấm (candida) hay ký sinh trùng (toxoplasma gondii).
• Do nhiễm độc: từ thức ăn hay hóa chất...
• Do bệnh tự miễn (trong cơ thể bạn có kháng thể chống màng bồ đào)
• Do chấn thương: chấn thương đụng dập và sau đó sẽ xảy ra viêm màng bồ đào.
• Thứ phát từ các bệnh toàn thân: collagenose, sarcoidose, bệnh Behcet, bệnh da liễu và bệnh máu.
• Một số bệnh ung thư như ung thư hạch rất hiếm gặp nhưng cũng có thể gián tiếp gây tổn thương mắt.
• Ngoài ra, còn có viêm màng bồ đào vẫn chưa rõ nguyên nhân.

Triệu chứng khi bị viêm màng bồ đào

Các triệu chứng có thể xuất hiện đột ngột hoặc diễn biến âm thầm trong thời gian kéo dài và sẽ chỉ phát hiện được khi khám mắt định kỳ.

Các triệu chứng bao gồm:

• Đau nhức mắt là triệu chứng thường sẽ gặp nhất. Cơn đau có thể xuất hiện âm ỉ hoặc đột ngột và đau tăng lên khi mà bạn tập trung sự chú ý vào một điểm nào đó.
• Mắt bị đỏ là biểu hiện của quá trình viêm do các mạch máu đang bị xung huyết.
• Thị lực bị giảm sút và cảm giác như bị một màn sương mờ che phủ trước mắt.
• Nhạy cảm đối với ánh sáng (sợ ánh sáng).
• Hiện tượng ruồi bay trước mắt: bạn có thể nhìn thấy được những dấu chấm đen, hoặc những bóng mờ di chuyển trước mắt khi mắt đang nhìn yên tại một điểm.
• Mất thị lực ngoại vi là khả năng nhìn sự vật và sự chuyển động của sự vật bên ngoài đường đi của thị lực sẽ bị giảm sút.
• Đồng tử có hình dạng khác nhau hoặc không thể thu nhỏ khi có phản ứng với ánh sáng.
• Các biểu hiện toàn thân có thể sẽ gồm: sốt nhẹ, ăn không ngon miệng, ngủ kém, đau đầu,...

Nhận biết bệnh viêm màng bồ đào

Tầm nhìn của bạn có thể bị mờ. Bạn có thể bị đỏ và đau. Bệnh viêm màng bồ đào có thể đến từ từ. Bệnh này có thể ở một hoặc cả hai mắt, thường ảnh hưởng đến màng bồ đào của bạn, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến bất kỳ phần nào của mắt bạn, bao gồm cả giác mạc (lớp phủ rõ ràng ở phía trước mắt của bạn), hoặc phần trắng, được gọi là màng cứng.

Bạn có thể có:

• Nhạy cảm với ánh sáng
• "Nổi" trong tầm nhìn của bạn
• Một đốm trắng được gọi là hypopyon (mủ tiền phòng) ở phần dưới lòng đen của mắt bạn

Nếu ánh sáng làm phiền bạn, hoặc bạn bị đau mắt hoặc bất kỳ thay đổi nào về thị lực, hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa ngay lập tức.

Đối với trường hợp bệnh viêm màng bồ đào trước, bệnh nhân thường sẽ đi khám vì đỏ, đau, chói mắt tuy nhiên những dấu hiệu này thường nhầm lẫn với viêm kết mạc (đau mắt đỏ).

Để chẩn đoán thì bệnh nhân cần phải đi khám mắt với bác sĩ chuyên khoa Mắt và khám dưới kính sinh hiển vi thì mới dễ phát hiện được là viêm bên trong chứ không phải là viêm ngoài bề mặt mắt của bạn.

Đối tượng nào thường bị bệnh viêm màng bồ đào?

Bệnh viêm màng bồ đào có thể gặp ở tất cả các đối tượng từ trẻ nhỏ cho đến người già. Một trong những nguy hiểm của bệnh viêm màng bồ đào là bệnh tái đi tái lại nhiều lần và thậm chí gây mù lòa khi không được điều trị đúng nguyên nhân. Bệnh có thể gây nên những tổn hại cho mắt như đục thủy tinh thể (cataract) hoặc cườm nước (glaucoma) do tác dụng phụ của thuốc chống viêm hoặc những phẫu thuật mắt khi mà phản ứng viêm chưa được kiểm soát tốt, cho nên bệnh nhân bị bệnh viêm màng bồ đào cần được chuẩn đoán và loại trừ những nguyên nhân mà có thể tìm trước khi điều trị bằng những thuốc chống viêm đơn thuần nhằm tránh những biến chứng nặng hơn hoặc những nguy cơ gây mù.

Làm thế nào để phát hiện khi bị viêm màng bồ đào?

Một cuộc kiểm tra mắt sẽ được thực hiện bởi bác sĩ nhãn khoa, bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh của bạn. Tiếp theo, bạn sẽ được:

• Đo thị lực
• Yêu cầu xét nghiệm máu nếu cần
• Đo nhãn áp. Điều này sẽ kiểm tra một tình trạng mắt khác được gọi là bệnh tăng nhãn áp.
• Khám với sinh hiển vi đèn khe. Điều này sẽ cung cấp cho bác sĩ hình ảnh 3D về các phần trước của mắt để phát hiện các dấu hiệu viêm xung quanh mắt.
• Làm giãn đồng tử để soi đáy mắt, kiểm tra xem có tổn thương ở đáy mắt không?

Bệnh viêm màng bồ đào tiến triển ra sao?

Tùy theo nguyên nhân gây ra bệnh viêm màng bồ đào, có trường hợp bệnh viêm màng bồ đào cấp diễn ra nhanh, sớm và chỉ cần điều điều trị một lần là khỏi, Tuy nhiên đa số bệnh viêm màng bồ đào là diễn tiến tái đi tái lại thường xuyên và thậm chí còn kéo dài rất lâu trong nhiều năm khi không tìm ra được đúng nguyên nhân gây bệnh.

Viêm màng bồ đào phổ biến như thế nào?

Viêm màng bồ đào rất hiếm, cứ 10.000 người ở Anh thì ảnh hưởng đến khoảng 2 đến 5 người mỗi năm. Bệnh này phổ biến nhất ở những người từ 20 đến 59 tuổi, nhưng đôi khi nó cũng có thể ảnh hưởng đến trẻ em.

Các biến chứng của bệnh viêm màng bồ đào

Viêm màng bồ đào đôi khi có thể dẫn đến các vấn đề khác, đặc biệt nếu nó không được điều trị nhanh chóng và đúng cách.

Một số biến chứng phổ biến hơn của viêm màng bồ đào bao gồm: bệnh tăng nhãn áp - nơi dây thần kinh thị giác, kết nối mắt với não của bạn, bị tổn thương; nó có thể dẫn đến mất thị lực nếu không được phát hiện và điều trị sớm, đục thủy tinh thể - trong đó những thay đổi trong thủy tinh thể của mắt khiến nó trở nên kém trong suốt hơn, dẫn đến thị giác bị mờ hoặc mờ. Phù hoàng điểm dạng nang - sưng võng mạc (lớp mô mỏng, nhạy cảm với ánh sáng ở phía sau của mắt).

Bệnh viêm màng bồ đào có thể ảnh hưởng đến một số người bị viêm màng bồ đào lâu dài nếu viêm màng bồ đào không được điều trị nhanh chóng: võng mạc tách rời khi võng mạc bắt đầu rút khỏi các mạch máu cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho nó; synechiae sau khi tình trạng viêm khiến mống mắt bị dính vào thủy tinh thể của mắt.

Nếu không được điều trị, viêm màng bồ đào có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về mắt, bao gồm mù lòa. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mất thị lực ở những người trong độ tuổi lao động.

Bạn có nhiều khả năng phát triển các biến chứng của bệnh viêm màng bồ đào nếu:

• Bạn trên 60 tuổi
• Bạn bị viêm màng bồ đào lâu dài (mãn tính)
• Bạn bị các loại viêm màng bồ đào ít phổ biến hơn ảnh hưởng đến giữa hoặc sau của mắt (viêm màng bồ đào giữa hoặc sau)

• Điều trị bệnh viêm màng bồ đào: Việc cơ bản là phải tìm được nguyên nhân gây bệnh mới điều trị được tận gốc. Ví dụ như: bệnh viêm màng bồ đào do lao thì người bệnh không có triệu chứng ở ngoài như lao phổi mà chỉ lao ở ngay tại mắt thì phương tiện máy móc chẩn đoán đúng và điều trị theo phác đồ của bệnh viêm màng bồ đào do lao. Hoặc là những bệnh viêm màng bồ đào do tự miễn thì phải điều trị bằng thuốc chống viêm hoặc những thuốc ức chế miễn dịch kéo dài để khống chế bệnh. Cách điều trị sẽ phải tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Thuốc chống viêm thường là bước đầu tiên. Chúng thường là thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ. Bạn cũng có thể dùng thuốc viên hoặc thuốc tiêm vì cả thuốc nhỏ và thuốc mỡ đều không vào được giữa hoặc sau mắt. Mục đích là để điều trị chứng viêm. Sau khi chăm sóc xong, bạn sẽ cần đi kiểm tra mắt thường xuyên để tránh bị tổn thương và mất thị lực.
• Chăm sóc bệnh viêm màng bồ đào: Điều quan trọng nhất với bệnh nhân bệnh viêm màng bồ đào là được theo dõi tái khám định kỳ đúng hẹn vì đa số bệnh nhân bệnh viêm màng bồ đào không khám đúng hẹn và không dùng đúng thuốc theo chỉ định và khi không theo dõi đúng hẹn thì những tác dụng phụ của thuốc có thể nhiều hơn là tác dụng điều trị.
• Cách phòng ngừa và tránh tái phát của bệnh viêm màng bồ đào:

Đặc điểm của bệnh viêm màng bồ đào hay tái phát là do chưa tìm được nguyên nhân hoặc là không khống chế được phản ứng viêm nên việc phòng ngừa về phía bệnh nhân là không thể. Về phía bác sĩ điều trị thì cần phải truy ngược lại và tìm ra được nguyên nhân hoặc là dùng những biện pháp điều trị thuốc mạnh tay hơn, ức chế miễn dịch nhằm khống chế bệnh kéo dài hơn và tránh được những tác dụng phụ của thuốc.

=>>Lời khuyên từ Thạc sĩ, Bác sĩ Hoàng Thanh Nga - Bác sĩ Mắt - Khoa khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long: Viêm màng bồ đào là bệnh lý nguy hiểm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng thị giác. Bởi vậy khi có biểu hiện cần đi khám Mắt ngay để xác định nguyên nhân và mức độ bệnh, từ đó giúp điều trị kịp thời, tránh biến chứng.

Nguồn tham khảo: webmd.com