Làm thế nào khi bị chuột rút mạnh, gây đau đớn?

Chuột rút là tình trạng các cơ bị co thắt đột ngột, khiến bạn cảm thấy đau dữ dội ở vùng bắp thịt và không thể tiếp tục cử động được. Chuột rút không đe dọa đến tính mạng, tuy nhiên nó có thể gây nguy hiểm cho bạn khi đang bơi. Vậy làm thế nào khi bị chuột rút mạnh, gây đau đớn? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn trả lời câu hỏi này.

Hiện tượng chuột rút có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng có xu hướng gia tăng khi tuổi càng cao và ảnh hưởng đến giấc ngủ. Chuột rút thường kéo dài từ vài giây đến vài phút, cũng có một số ít trường hợp kéo dài trên 10 phút.

Một số nguyên nhân dẫn đến hiện tượng chuột rút gồm có:

• Do cơ thể bị thiếu canxi, magie, kali: Thường xảy ra với phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú, trẻ đang trong tuổi trưởng thành. Phụ nữ có thai từ tháng thứ 6 trở đi, cơ thể bị thiếu canxi, magie, các chi dưới phải gánh sức nặng của cơ thể, sức nặng và độ lớn của tử cung chèn ép mạch máu ở chi dưới, dễ dẫn tới chuột rút khi mang thai;
• Hệ thần kinh, hệ cơ hoặc hệ mạch bị lão hóa: Thường xảy ra với người lớn tuổi. Cần bổ sung thêm canxi, magie, kali... để có lợi cho hệ thần kinh, bổ sung thêm vitamin để hỗ trợ cho hệ tuần hoàn;
• Hệ thần kinh cơ bắp hoạt động thái quá: Do bạn giữ nguyên tư thế quá lâu như đứng hoặc ngồi quá lâu; tư thế chân khi nằm ngủ không đúng; trước khi tham gia luyện tập thể dục thể thao không khởi động kỹ; thực hiện một số hoạt động cần sử dụng nhiều cơ bắp như bơi lội, đá bóng...;
• Do bệnh lý: Chuột rút có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nào đó, có thể là suy giảm hệ thống tĩnh mạch chân. Chính vì vậy, nếu thường xuyên bị chuột rút, bạn nên đi khám chuyên khoa;
• Máu không được cung cấp đầy đủ: Các động mạch không được cung cấp đủ máu cho cánh tay, chân. Nguyên nhân thường là do hẹp lòng mạch trong bệnh xơ vữa động mạch. Điều này khiến cho chân, bàn chân... của bạn bị đau thắt, nhất là khi tập luyện;
• Do tình trạng mất nước: Tình trạng chuột rút thường xảy ra đối với những người chơi thể thao, nhất là khi trời nóng, cơ thể mất nước. Mất nước làm giảm sự linh hoạt của cơ và dẫn đến tình trạng chuột rút.

Bên cạnh đó, một số nguyên nhân khác cũng có thể khiến bạn bị chuột rút như thói quen ngồi xổm, đi giày cao gót,...

Nếu bị chuột rút khi đang vận động, việc đầu tiên bạn phải làm là dừng vận động, thả lỏng chi bị chuột rút. Sau đó bạn có thể áp dụng một số cách xử trí khi bị chuột rút sau:

• Chườm nóng: Chườm nóng tại vùng bị chuột rút có thể làm cho cơ đau được giảm xuống, máu được lưu thông, các cơ được thư giãn. Có thể chườm nóng kèm theo massage tại vùng bị chuột rút;
• Bổ sung thực phẩm giàu axit axetic: Axit axetic là chất cần thiết để tổng hợp acetylcholine, có tác dụng cải thiện sự phối hợp và chức năng hoạt động của cơ. Sử dụng thực phẩm giàu axit axetic làm giảm bớt tình trạng chuột rút;
• Khi bị chuột rút ở cơ bắp chân, bạn nên duỗi thẳng chân ra và nhẹ nhàng gập bàn chân về phía đầu gối. Cứ làm như vậy sẽ giúp các cơ hết co thắt, máu được lưu thông. Nên xoa bóp nhẹ nhàng vùng cơ bắp bị co cứng khi đã hết hiện tượng chuột rút để máu được lưu thông trở lại, tránh tái diễn tình trạng chuột rút;
• Bạn nên nhờ người khác kéo thẳng chân ra nếu bị chuột rút ở bắp đùi. Một tay nâng cao gót chân, một tay ấn đầu gối xuống;
• Khi bị chuột rút ở bàn chân, bạn cầm đầu bàn chân kéo nhẹ rồi đứng dậy, đứng thẳng người một lúc nhưng gót không chạm đất và để cơ bắp làm việc nhẹ nhàng cho đến khi hết chuột rút;
• Bạn nên hít thở sâu để thư giãn cơ hoành, xoa bóp nhẹ nhàng các bắp thịt xung quanh lồng ngực nếu bạn bị chuột rút cơ xương sườn; nên uống nước cam, nước chanh,...;
• Có thể dùng dầu nóng để thoa lên vùng da của bắp thịt đang bị co rút hoặc chườm lạnh. Sau khi hết chuột rút, có thể tắm nước nóng để máu dễ lưu thông, các bắp thịt được thư giãn, các cơ được dãn ra.

Để phòng ngừa bị chuột rút, bạn có thể thực hiện theo một số cách sau:

• Bổ sung đầy đủ lượng nước cho cơ thể (khoảng 1,5-2l nước). Nên bổ sung các loại nước giàu chất khoáng như oresol, chanh đường muối, nước dừa.... trước, trong và sau khi luyện tập thể thao;
• Trong các bữa ăn nên ăn nhiều rau. Nên bổ sung các loại hoa quả sau mỗi bữa ăn như chuối, cam, nho,...;
• Trước và sau khi luyện tập cần khởi động kỹ và thư giãn cơ bắp;
• Co bàn chân về phía đầu gối càng cao càng tốt khi ngồi để máu dễ dàng lưu thông ở bắp thịt, cẳng chân;
• Nên thực hiện chế độ dinh dưỡng cân bằng, đủ dưỡng chất cho cơ thể. Hạn chế uống rượu bia, cà phê vì chúng khiến cơ thể bị mất nước. Đảm bảo ăn uống cân bằng, đầy đủ canxi...;
• Không nên tắm nước quá lạnh hoặc bơi nước lạnh;
• Khi ra nhiều mồ hôi, cần phải bổ sung thêm nước, đặc biệt là nước có pha muối ăn hoặc tốt nhất là oresol;
• Nếu tình trạng chuột rút xảy ra thường xuyên, nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị đúng.

Chuột rút không phải là bệnh lý đe dọa đến tính mạng nhưng trong một số trường hợp, hiện tượng này có thể gây nguy hiểm. Nếu chuột rút xảy ra thường xuyên, nên đi khám để xác định được chính xác nguyên nhân cũng như hướng điều trị bệnh.