Phẫu thuật cắt Amidan mãn tính ở người lớn?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS CKII Nguyễn Văn Thái - Khoa Tai Mũi Họng và Phẫu thuật đầu cổ, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ Thái đã có hơn 17 năm kinh nghiệm điều trị, đặc biệt trong lĩnh vực Phẫu thuật Đầu cổ.

Amidan là hai khối màu hồng to bằng đầu ngón tay, nằm hai bên thành họng. Amidan giúp sản sinh ra kháng thể để bảo vệ cơ thể chống lại những vi khuẩn đột nhập qua đường ăn và đường thở, nhưng cũng chính vì vậy nên Amidan dễ bị viêm. Viêm Amidan mãn tính phổ biến hơn ở thanh thiếu niên hơn người lớn. Vậy viêm Amidan mãn tính ở người lớn có nên cắt không?

Viêm Amidan mãn tính là tình trạng nhiễm trùng Amidan trong thời gian dài, cấp độ ngày càng nặng và tái diễn nhiều lần trong năm. Nhiễm trùng lặp đi lặp lại có thể hình thành các nang trong amidan chứa đầy vi khuẩn. Các viên sỏi nhỏ có mùi hôi thường được tìm thấy trong các nang. Những viên sỏi Amidan này có thể chứa một lượng lớn sulfa, khi bị nghiền nát chúng tỏa ra mùi trứng thối đặc trưng gây hôi miệng. Mặt khác, viêm Amidan mạn tính có thể tạo ra cảm giác nghẹn cho bệnh nhân ở mặt sau của cổ họng.

Khi mắc viêm Amidan mãn tính, người bệnh thường có các biểu hiện sau:

• Cảm giác vướng trong họng, đôi lúc nhức nhối, ho khan, khàn tiếng, hơi thở có mùi hôi....
• Người bệnh sốt cao, toàn thân mệt mỏi, đau nhức, nổi hạch ở góc hàm.
• Đau họng triền miên, nuốt đau, khô họng, có đờm ở họng.
• Khi mở rộng miệng để quan sát sẽ thấy vùng niêm mạc họng bị sưng đỏ, 2 khối Amidan sưng to, đỏ rực lên, có những khe rãnh chứa mũ, thậm chí có thể tạo thành ổ áp-xe quanh Amidan với những mảnh giả mạc trắng đục...

Việc chẩn đoán sẽ dựa trên thăm khám cổ họng. Bác sĩ có thể nuôi cấy vi trùng từ mẫu bệnh phẩm bằng cách phết nhẹ Amidan và mặt sau của cổ họng. Bệnh phẩm nuôi cấy sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để xác định nguyên nhân gây viêm Amidan mạn.

Điều trị ban đầu cho viêm Amidan tái phát hay viêm Amidan mãn tính bao gồm: Uống đủ nước và kiểm soát cơn đau. Nếu có dấu hiệu mất nước, bệnh nhân nên đi khám bác sĩ ngay. Để kiểm soát cơn đau, các thuốc không cần kê đơn như: Tylenol, Ibuprofen, viên ngậm họng hoặc thuốc xịt có thể sử dụng được.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể khuyên bệnh nhân nên cắt Amidan để làm giảm đáng kể số lần đau họng và sổ lần phải sử dụng thuốc kháng sinh trong một năm. Phương pháp này còn giúp cải thiện cuộc sống, công việc và học hành.

Viêm amidan mãn tính nếu không phẫu thuật kịp thời sẽ gây nhiều biến chứng nguy hiểm như tắc nghẽn đường thở, gây khó nuốt, nuốt đau, sốt, nổi hạch, ngủ ngáy hoặc thậm chí ngưng thở khi ngủ, .... Phẫu thuật cắt Amidan hiện nay rất phổ biến. Tuy nhiên, cần có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa TMH:

• Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định mổ trong trường hợp bệnh nhân bị viêm Amidan mạn tính (tái diễn 5 - 6 lần/năm).
• Ngoài ra, bệnh nhân chỉ nên phẫu thuật khi viêm amidan gây nên những biến chứng như: viêm tai giữa, viêm xoang hoặc các biến chứng nặng như: thấp tim, viêm khớp, viêm cầu thận, ....
• Trong trường hợp không bị viêm nhưng Amidan có kích thước quá to, gây cản trở ăn, uống, ngủ ngáy, ngưng thở khi ngủ thì cũng nên cắt.

• Tuyệt đối không phẫu thuật cho những bệnh nhân mắc một số bệnh lý toàn thân như: bệnh chảy máu, rối loạn đông máu, tăng huyết áp, suy tim, ....
• Với những bệnh nhân mắc các bệnh về mũi, xoang, cúm, sởi, sốt xuất huyết... thì phải điều trị cho qua đợt cấp, ổn định mới được cắt.
• Bệnh nhân mắc các bệnh tiểu đường, viêm gan, lao, bệnh giang mai, AIDS, ... hoặc phụ nữ đang trong thời kỳ kinh nguyệt, thời kỳ mang thai, phụ nữ đang nuôi con bú, trẻ em dưới 5 tuổi hoặc người lớn trên 30 tuổi cần phải có chỉ định của bác sĩ trước khi mổ.

• Nghỉ ngơi để cơ thể tập trung năng lượng chống lại nhiễm trùng.
• Uống nhiều nước giúp họng không bị khô và khó chịu, nên dùng thức uống ấm, không có cafein để làm dịu.
• Súc miệng với nước muối có thể giảm cảm giác khó chịu.
• Sử dụng máy làm ẩm không khí hoặc ngồi trong phòng tắm ẩm ướt có thể giảm bớt sự kích thích do không khí khô.
• Tránh các chất kích thích như thuốc lá và các nơi có khói bụi nhiều.
• Dùng các thuốc như ibuprofen hoặc acetaminophen giúp giảm đau và sốt.

Tóm lại, viêm amidan mãn tính gây ra nhiều bất lợi trong cuộc sống hàng ngày cho người bệnh. Vì vậy, khi có dấu hiệu viêm Amidan, người bệnh nên đến cơ sở y tế để thăm khám.

Hiện nay, chuyên khoa Tai Mũi Họng - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những địa chỉ uy tín, được đông đảo khách hàng tin tưởng trong khám và điều trị các bệnh lý tai mũi họng thông thường, các khối u vùng đầu mặt cổ, các dị tật bẩm sinh vùng tai mũi họng bằng các phương pháp ngoại khoa phổ biến như phẫu thuật, vá nhĩ qua kính hiển vi hoặc nội soi, mổ lấy rò, phẫu thuật Bondy, khí dung họng mũi, chích cuốn mũi, đốt cuốn mũi,... Không chỉ có hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, Vinmec còn là nơi quy tụ đội ngũ các y, bác sĩ giàu kinh nghiệm sẽ hỗ trợ phần nhiều trong việc chẩn đoán và phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường của cơ thể người bệnh. Đặc biệt, với không gian được thiết kế hiện đại, Vinmec đảm bảo sẽ mang đến cho người bệnh sự thoải mái, thân thiện, yên tâm nhất trong quá trình thăm khám, điều trị tại Bệnh viện.