Phác đồ điều trị thiểu năng tuần hoàn não

Thiểu năng tuần hoàn não hay còn được gọi là thiếu máu cục bộ thoáng qua, đây là trạng thái suy giảm lượng máu tới nuôi não gây ra bởi các bệnh mãn tính như tăng huyết áp, bệnh van tim, xơ cứng mạch não, suy thận mạn,... ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động chức năng của não. Thiểu năng tuần hoàn não thường gặp ở người cao tuổi, đặc biệt là những người lao động trí óc. Tuy nhiên, hiện nay theo một số thống kê cho thấy bệnh nhân thiểu năng tuần hoàn não đang ngày càng có xu hướng trẻ hoá do lối sống hiện đại và công nghệ phát triển khiến cho giới trẻ phải hoạt động trí óc nhiều hơn, cường độ làm việc và học tập tăng lên.

Một số nguyên nhân dẫn đến thiểu năng tuần hoàn não bao gồm:

• Thiếu máu hồng cầu hình liềm: có thể gây ra những rối loạn tuần hoàn não liên quan với các tế bào máu có hình dạng không đều. Tế bào máu hình liềm dễ tạo máu đông hơn đối với tế bào máu bình thường và có thể làm cản trở lưu lượng máu đến não.
• Mạch máu bị đè nén: Gây cản trở các động mạch mang oxy đến não, là nguyên nhân dẫn đến các rối loạn tuần hoàn não. Bên cạnh đó, khối u là một trong những nguyên nhân gây ra đè nén mạch máu.
• Nhịp nhanh thất: là biểu hiện của các rối loạn nhịp tim, có thể khiến tim ngừng đập hoàn toàn, qua đó dẫn đến sự ngưng chảy của dòng oxy. Ngoài ra, tình trạng thiếu oxy ở các bộ phận cơ thể là do rối loạn nhịp tim làm hình thành các cục máu đông.
• Tắc nghẽn động mạch do tích tụ mảng xơ vữa: là nguyên nhân thiếu máu cục bộ. Hơn nữa, một lượng nhỏ các mảng xơ vữa cũng có thể thu hẹp dòng chảy khiến cho khu vực đó dễ hình thành những cục máu đông.
• Đau tim: do mối liên hệ giữa đau tim và huyết áp thấp cũng có thể gây ra thiểu năng tuần hoàn não. Huyết áp quá thấp là tình trạng thiếu oxy ở các mô. Bên cạnh đó, nhồi máu cơ tim nếu không được điều trị, có thể làm chậm lưu thông máu và làm máu đông tụ lại và cản trở sự lưu thông của máu đến não hoặc những cơ quan chính khác. Huyết áp quá thấp là hậu quả của việc dùng thuốc quá liều hoặc phản ứng với uống.
• Dị tật bẩm sinh: có thể gây ra thiếu máu là do sự hình thành và liên kết động mạch chưa được hoàn chỉnh. Ngoài ra, những người bị bệnh tim bẩm sinh cũng có thể dễ bị huyết khối.

Thiểu năng tuần hoàn não có thể xảy ra cấp tính nhưng cũng có thể thành mãn tính kéo dài. Đau đầu thường xuất hiện ở bệnh cấp tính, là triệu chứng xuất hiện sớm, hay gặp nhất trong thiểu năng tuần hoàn não và thường chiếm tỷ lệ rất cao khoảng 90%. Bệnh nhân sẽ cảm thấy đau lan tỏa khắp đầu, nhức, ê ẩm hoặc nặng đầu. Những triệu chứng đi kèm theo đau nhức đầu là ù tai, hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng khi thay đổi tư thế nằm nghiêng sang nằm ngửa. Triệu chứng chóng mắt chiếm tỷ lệ cao khoảng 87%, nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến xây xẩm mặt mày, mất ý thức hoặc đột quỵ. Biểu hiện đó là buồn nôn hoặc nôn mửa, có thể liệt nửa người,....Một số những triệu chứng dị cảm như tê đầu ngón chân, ngón tay hoặc cảm giác tê bì chân tay. Thiểu năng tuần hoàn não cấp tính chỉ thoáng qua vài giây, vài phút, hàng giờ hoặc có thể xảy ra vài ngày. Bệnh thiểu năng tuần hoàn cấp thường xảy ra vào giữa đêm hoặc gần sáng sớm.

Một vài triệu chứng của thiểu năng tuần hoàn não mãn tính là:

• Đối với người bệnh trong giai đoạn này cũng xuất hiện những dấu hiệu đau nhức đầu như cấp tính, tuy nhiên cơn đau thường kéo dài hơn và có thể lan ra cả trán, cổ. Đồng thời, những triệu chứng như hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn cũng xuất hiện khá nhiều.
• Bệnh nhân có biểu hiện rối loạn tâm lý, đôi khi không tự kiểm soát được hành vi và cảm xúc, hay quên, bị mất tập trung,.....
• Xuất hiện triệu chứng mất ngủ: Người bệnh thường xuyên trằn trọc, khó ngủ, ngủ không sâu giấc, ngủ hay mê sảng, nửa đêm tỉnh giấc và còn bị tê cứng tay chân,........

Những biến chứng do thiểu năng tuần hoàn não gây nên:

• Bị phù não: Rối loạn tuần hoàn não làm cho máu không lưu thông khiến não bị tích tụ nước quá nhiều, làm tăng thể tích của não bộ, qua đó gây áp lực lớn đến thành não và dẫn tới bệnh phù não.
• Thiếu dưỡng khí: nếu không cung cấp đủ oxy cho não bộ thì bệnh nhân sẽ bị thiếu dưỡng khí, từ đó gây ra những cơn hôn mê, đãng trí và thậm trí xuất hiện không ít những trường hợp tử vong.
• Xuất huyết não: Trái ngược với tình trạng thiếu dưỡng khí thì xuất huyết não là do lưu thông máu không đều, tạo áp lực cao lên các động mạch dẫn đến vỡ động mạch và xuất huyết ra khoang não. Xuất huyết não vô cùng nguy hiểm, nếu bệnh không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì có thể sẽ ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh.
• Đột quỵ: là một căn bệnh rất nghiêm trọng, nó thường xuất hiện phổ biến ở các bệnh nhân bị rối loạn tuần não. Sự tuần hoàn của máu lên não có vấn đề sẽ gây ra ứ đọng máu tạo thành các khối máu đông, nó khiến cho các tế bào ở khu vực đó chết dần. Đột quỵ là hiện tượng của một số chức năng điều khiển não bộ bị ảnh hưởng nặng do các khối máu đông làm cho chức năng như trí nhớ, giọng nói, hành động của con người suy giảm đáng kể. Hiện nay có rất nhiều nhiều bệnh nhân bị đột quỵ dẫn đến tổn thương nặng nề tới sức khỏe, nghiêm trọng hơn đó là tử vong.

Ngày nay, bệnh thiểu năng tuần hoàn não không còn là căn bệnh hiếm gặp hoặc chỉ xuất hiện đối với những người già như trước nữa, mà giờ đây căn bệnh này đã xuất hiện ở những lứa tuổi ngoài 30 hoặc có những trường hợp xuất hiện ở độ tuổi thanh thiếu niên. Mối nguy hại mà căn bệnh này mang đến không thể lường trước được nhưng nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng lúc, đúng cách thì bệnh vẫn có thể được chữa khỏi.

Đối với thị trường hiện nay có bán rất nhiều loại thuốc bổ não, cải thiện và tăng cường sự tuần hoàn não như: Cinnarizin, Piracetam, Cerebrolysin, Ginkgo Biloba,... Những loại thuốc này có tác dụng thúc đẩy quá trình lưu thông máu lên não và kích thích quá trình hấp thụ oxy. Hơn nữa, chúng còn giúp giảm các triệu chứng đau đầu, chóng mặt,... do thiểu năng tuần hoàn não gây nên.

Bên cạnh việc dùng thuốc để điều trị thiểu năng tuần hoàn não thì việc cung cấp đủ các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng cũng rất quan trọng. Cần hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá,....Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao sẽ giúp cho quá trình điều trị hiệu quả hơn. Các thực phẩm được khuyên dùng khi bị rối loạn tuần hoàn não đó là:

• Một số loại thức ăn chứa nhiều magie như hạnh nhân, mè, nho khô, rau xanh,.....sẽ cung cấp một lượng khoáng chất tốt để giảm triệu chứng đau đầu.
• Dùng dầu ô liu để chế biến thức ăn sẽ giúp tăng cường chất chống oxy hoá và vitamin E làm cân bằng lượng hoocmon trong cơ thể
• Người bệnh cũng có thể bổ sung những thực phẩm giúp lưu thông máu tốt hơn như: nhỏ đỏ, táo, đậu phộng, các loại thịt đỏ,....

Bệnh nhân có thể điều trị chứng thiểu năng tuần hoàn não tại nhà. Nhưng để đảm bảo có phương pháp điều trị hiệu quả nhất, đồng thời kiểm soát được những biến chứng và rủi ro sau này thì người bệnh hãy đến thăm khám thường xuyên để được bác sĩ có những phương pháp hỗ trợ tốt hơn.