Suy sinh dục nam (giảm tiết testosterone) – Điều trị như thế nào?

Bài viết bởi Bác sĩ Trịnh Ngọc Anh - Bác sĩ chuyên khoa Nội tiết - Khoa Nội tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Suy sinh dục có thể xảy ra do sự tổn thương trục dưới đồi – tuyến yên – sinh dục ở bất cứ mức nào. Việc điều trị bệnh cũng tùy theo mức độ, vị trí tổn thương và nhu cầu sinh con để lựa chọn biện pháp phù hợp

*Điều trị không dùng thuốc

• Thay đổi lối sống, giảm cân (ở những bệnh nhân béo phì, hội chứng chuyển hóa) và điều trị những bệnh lý kết hợp (đái tháo đường, suy thận, suy giáp hay suy tuyến yên) trước khi dùng liệu pháp testosterone
• Bỏ hút thuốc lá
• Hạn chế rượu bia
• Thường xuyên luyện tập thể dục

*Điều trị thay thế Testosterone

• Là liệu pháp điều trị được đưa ra trong các trường hợp suy sinh dục tiên phát, suy sinh dục thứ phát khi có triệu chứng lâm sàng ở nam giới không còn nhu cầu sinh con, suy tuyến yên, suy sinh dục kèm theo các bệnh lý chuyển hoá: Hội chứng chuyển hóa, đái tháo đường...

• Chống chỉ định sử dụng Testosterone trong các trường hợp ung thư tiền liệt tuyến, ung thư vú, vô sinh nam mong muốn có con, Hct >55%, suy tim NYHA 4
• Thận trọng sử dụng trong trường hợp u phì đại tiền liệt tuyến có triệu chứng, hội chứng ngưng thở khi ngủ, suy thận nặng, Hct >52%
• Các phương pháp điều trị thay thế Testosterone:

Điều trị suy sinh dục tiên phát hay thứ phát đều bao gồm điều trị thay thế testosterone, nhất là trên các bệnh nhân không còn nhu cầu muốn có con. Dưới đây là một số chế phẩm:

+ Testosterone tự nhiên mặc dù hấp thu tốt qua đường tiêu hóa nhưng bị chuyển hóa nhanh chóng tại gan nên không có tác dụng duy trì nồng độ điều trị trong máu. Alkylated testosterone hiện nay do có nhiều tác dụng phụ nên không khuyến cáo sử dụng.

+ Với mục đích thay thế androgen thường sử dụng Testosterone enanthate hay Testosterone decanoate một testosterone esther tích lũy tại lớp cơ-mỡ dưới da và giải phóng từ từ testosterone vào máu sau khi tiêm: thuốc thường được tiêm bắp sâu, liều dùng dao động tùy từng loại từ 3-10 tuần/lần

• Dạng uống: Testosterone undecanoate uống 3-4 viên/ngày trong 2-3 tuần đầu sau đó duy trì 1-3 viên/ngày. Thuốc nên được uống trong hoặc ngay sau bữa ăn (do thuốc được hấp thu tắt qua đường bạch mạch, hạn chế qua gan có thể gây xuất huyết ở gan). Nhược điểm: testosterone máu dao động nhiều do thay đổi quá trình hấp thu.
• Có thể dùng Androgel gói chứa gel 50mg/5g bôi ngoài da 1 lần/ngày vào 1 giờ nhất định, nên vào buổi sáng. Cách thức điều trị này giúp duy trì nồng độ Testosterone máu khá tốt, ít bị dao động so với dạng tiêm hay dạng uống nhưng cần lưu ý tránh tiếp xúc hoặc cọ xát vùng da bôi với người khác.
• Định lượng testosterone máu để đánh giá kết quả điều trị
• Hiệu quả: testosterone khắc phục libido và kích thích sự cường dương, làm tăng khối lượng cơ, tăng mật độ xương
• Các nguy cơ khi điều trị thay thế Testosterone: Ung thư vú, ung thư tiền liệt tuyến, bệnh lý tim mạch, giảm sinh tinh trùng.

*Các phương pháp điều trị khác:

• Thay thế hormone vùng dưới đồi tuyến yên: áp dụng với các bệnh nhân suy sinh dục thứ phát có thể điều trị vô sinh bằng cách tiêm GnRH hoặc hCG (hormon sinh dục nhau thai).
• Clomiphene citrate là thuốc đối kháng yếu với receptor của estrogen (SERM) có thể kích thích tiết gonadotropins ở nam và nữ, thuốc có khả năng gắn cạnh tranh vào receptor của Estrogen tại vùng dưới đồi và tuyến yên, kết quả các vị trí này nhận tín yếu thiếu hụt Estrogen và tăng sản xuất LH, dẫn tới tăng nồng độ Testosterone nội sinh.

*Tiên lượng và theo dõi

• Điều trị phải trong vòng ít nhất 3 tháng mới đánh giá được hiệu quả trên lâm sàng. Nồng độ testosterone bình thường khi điều trị sẽ giúp cải thiện các triệu chứng cũng như xuất hiện các đặc tính sinh dục nam. Sau năm đầu điều trị có thể thấy khối lượng cơ và mật độ xương gia tăng một cách đáng kể. Thông thường đến 24 tháng, nam giới bị loãng xương sẽ có thể đạt và duy trì được mật độ xương bình thường. Sự gia tăng khối lượng cơ, thể tích tuyến tiền liệt, tăng số lượng hồng cầu, năng lượng cũng như chức năng tình dục thường có được sau điều trị trong vòng 6 tháng đầu
• Theo dõi: Định lượng testosterone sẽ giúp đánh giá hiệu quả điều trị và nên được kiểm tra khoảng 1-2 tháng sau điều trị ban đầu.

Trung tâm hỗ trợ sinh sản IVF Vinmec là địa chỉ điều trị vô sinh - hiếm muộn được nhiều cặp vợ chồng chọn lựa. Cho đến nay Trung tâm đã thực hiện hỗ trợ sinh sản cho trên 1000 cặp vợ chồng hiếm muộn với tỷ lệ thành công trên 40%. Tỷ lệ này tương đương với các nước phát triển như Anh, Mỹ, Australia,...Trung tâm quy tụ đội ngũ chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực sản phụ khoa trong nước và quốc tế, được đào tạo tại những trung tâm hàng đầu trên thế giới như tại Mỹ, Singapore, Nhật, Úc và các trung tâm Hỗ trợ sinh sản nổi tiếng trên thế giới.

Với trình độ chuyên môn cao cùng bề dày kinh nghiệm, đội ngũ chuyên gia của Trung tâm Hỗ trợ sinh sản IVF Vinmec có khả năng triển khai đồng bộ và toàn diện các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản tiên tiến nhất hiện nay, giúp hiện thực hóa ước mơ làm cha mẹ của hàng trăm gia đình trên khắp Việt Nam.

>>Xem thêm: Suy sinh dục nam (giảm tiết testosterone) – Một bệnh lý hay bị lãng quên- Bài được viết của Bác sĩ nội trú Trịnh Ngọc Anh - Khoa Nội tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City