Vai trò của Nội soi ruột non trong chẩn đoán bệnh viêm ruột ở trẻ em và người lớn

Bài viết bởi Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Nội soi ruột non bóng đơn thường được thực hiện bởi hai bác sĩ nội soi, nhưng có thể dễ dàng hơn với nội soi ruột non bóng kép được thực hiện với một bác sĩ nội soi duy nhất. Enteroscope và overube là kỹ thuật tiên tiến tương tự như kỹ thuật chèn của nội soi ruột non bóng kép.

Nội soi ruột non bóng đơn thường được thực hiện bởi hai bác sĩ nội soi, nhưng có thể dễ dàng hơn với nội soi ruột non bóng kép được thực hiện với một bác sĩ nội soi duy nhất. Enteroscope và overube là kỹ thuật tiên tiến tương tự như kỹ thuật chèn của nội soi ruột non bóng kép.

Kỹ thuật nội soi ruột non có bóng hướng dẫn (BGE) được thực hiện bằng cách sử dụng một quả bóng ở đầu dây soi (TTS) được đưa vào kênh làm việc của bất kỳ ống nội soi nào. Sau đó, quả bóng được bơm căng, cho phép cố định ống trong ruột non , và tiến vào của ống đạt được khi thực hiện các động tác đẩy và kéo lặp đi lặp lại bằng cách trượt ống nội soi qua ống thông. Ống thông bóng catheter có thể được lấy ra để thực hiện các can thiệp điều trị. Hạn chế chính của kỹ thuật này là độ ổn định thấp của ống nội soi trong quá trình điều trị do thiếu bóng neo. Để khắc phục nhược điểm này, gần đây đã phát triển một ống soi đại tràng có tích hợp bóng không chứa nhựa latex ở phần uốn cong. Những ống soi đại tràng này, kết hợp với một bóng hỗ trợ dùng một lần được áp dụng qua kênh thiết bị, cung cấp bộ phận lắp ráp để thực hiện nội soi ruột non bóng đôi sâu. Các ống nội soi bằng bóng cũng như các thiết bị hỗ trợ bóng được kiểm soát đồng thời bởi hệ thống bơm khí. Tính khả thi và an toàn của BGE sử dụng thiết bị NaviAid AB gần đây đã được đánh giá ở trẻ IBD.

Năm nghiên cứu đánh giá tác động của nội soi ruột non có thiết bị hỗ trợ đối với người lớn bị nghi ngờ IBD.

Trong một nghiên cứu hồi cứu của Đức, 16 bệnh nhân trưởng thành có biểu hiện nghi ngờ về bệnh Crohn ruột non trên lâm sàng đã trải qua nội soi ruột non có thiết bị hỗ trợ sau khi nội soi dạ dày và nội soi đại tràng bình thường. Các phát hiện ruột non bất thường được phát hiện ở 7 bệnh nhân (44%) nhưng các phát hiện mô học bệnh lý của bệnh Crohn chỉ được tìm thấy trong một trường hợp (6%). Tuy nhiên, chẩn đoán bệnh Crohn đã được xác nhận ở 11 trong số 16 (69%) bệnh nhân có xét đến các đặc điểm lâm sàng, nội soi và X quang.

Tun và cộng sự đã đánh giá hồi cứu tác động của nội soi bóng kép và mô học đối với việc chẩn đoán và quản lý 100 bệnh nhân trưởng thành bị nghi ngờ bệnh Crohn ruột non , dựa trên dữ liệu lâm sàng và phòng thí nghiệm và sau khi nội soi đại tràng và nghiên cứu hình ảnh X quang hoặc nội soi viên nang, chẩn đoán bệnh Crohn không đạt được .

Các phát hiện trên hình ảnh nội soi bóng kép bất thường được phát hiện ở 60 bệnh nhân (loét, n = 47; hẹp, n = 11; niêm mạc bất thường, n= 2), và các mẫu sinh thiết đã thu được. Có 23 bệnh nhân cho thấy không có bất thường về mô học mặc dù có hình ảnh đại thể là bệnh Crohn trên nội soi bóng kép, trong khi trong số 37 bệnh nhân còn lại, theo xét nghiệm mô học, chẩn đoán bệnh Crohn được xác nhận ở 8 bệnh nhân (22%), và 15 (41%) có mô học gợi ý bệnh Crohn.

Tuy nhiên, kết hợp các phát hiện lâm sàng, sinh hóa, nội soi và mô học, 45% tổng số bệnh nhân được điều trị bệnh Crohn. Sau thời gian theo dõi trung bình là 27 tháng, chẩn đoán bệnh Crohn được xác nhận ở 38% bệnh nhân có hình ảnh nghĩ bệnh Crohn với nội soi bóng kép.

Hiệu quả chẩn đoán và tác động đến kết quả lâm sàng của việc sử dụng nội soi bóng đơn đối với bệnh Crohn ruột non nghi ngờ đã được đánh giá trong một nghiên cứu hồi cứu của Ý, bao gồm 13 bệnh nhân người lớn. Hiệu suất chẩn đoán là 39%, phát hiện bốn bệnh nhân bị viêm hồi tràng hoạt động và một bệnh nhân bị hẹp hồi tràng. Đối với tám bệnh nhân còn lại, chẩn đoán bệnh Crohn mới đạt được ở 4 bệnh nhân (8%) và loại trừ ở 4 bệnh nhân còn lại (8%) .

Năm nghiên cứu, hai trên nội soi bóng đơn, hai trên nội soi bóng kép và một trên nội soi ruột non có bóng dẫn đường (BGE), đánh giá tác động của nội soi bóng kép đối với trẻ nghi ngờ bệnh viêm ruột IBD.

Trong một nghiên cứu do một số tác giả công bố trước đây, 16 bệnh nhi nghi ngờ bệnh Crohn và các phát hiện không đặc hiệu sau khi đánh giá toàn diện bằng nội soi tiêu hóa trên và dưới, MRI bụng và nội soi viên nang đã được nội soi ruột non bằng bóng đơn đánh giá. Nội soi ruột non bằng bóng đơn đưa ra chẩn đoán mô học là bệnh Crohn ở 12 bệnh nhân và bệnh lý ruột tăng bạch cầu ái toan ở 2 bệnh nhân, không tìm thấy tổn thương ở 2 bệnh nhân còn lại. Hơn nữa, nội soi ruột non bằng bóng đơn cho phép nong các khe hẹp ruột non được xác định trên MRI ở 2 bệnh nhân nghi ngờ mắc bệnh Crohn.

De Ridder và cộng sự đã đánh giá kết quả chẩn đoán của nội soi ruột non bằng bóng đơn đối với bệnh Crohn trẻ em. Trong nghiên cứu này, các bệnh nhân được đánh giá trực tiếp bằng nội soi ruột non bằng bóng đơn hai đường (đường miệng và hậu môn), và 8 trong số 14 bệnh nhân nghi ngờ mắc bệnh Crohn, chẩn đoán được xác nhận sau nội soi ruột non bằng bóng đơn.

Urs và cộng sự thực hiện nội soi ruột non bằng bóng kép ở 3 bệnh nhân nghi ngờ bệnh Crohn sau khi kiểm tra bằng nội soi viên nang cho thấy bất thường niêm mạc. Nội soi ruột non bằng bóng kép dẫn đến chẩn đoán bệnh Crohn ở 2 trong số 3 bệnh nhân, và bệnh Crohn bị loại trừ ở trẻ còn lại do không có tổn thương niêm mạc và mô học bình thường.

Nghiên cứu từ Uchida và cộng sự , đánh giá hiệu quả và độ an toàn của nội soi ruột non bằng bóng kép ở 8 trẻ nghi ngờ mắc bệnh Crohn sau khi nội soi dạ dày, nội soi đại tràng và một nghiên cứu đối quang ruột non không kết luận được. Nội soi ruột non bằng bóng kép xác nhận chẩn đoán bệnh Crohn ở 2 trong số 8 bệnh nhân, dẫn đến chẩn đoán thay thế ở 4 bệnh nhân và không tìm thấy tổn thương niêm mạc hoặc bất thường mô học ở 2 bệnh nhân còn lại.

Gần đây, Broide và cộng sự đã đánh giá tính khả thi và an toàn của hệ thống nội soi ruột hỗ trợ bằng bóng bằng thiết bị NaviAid AB ở trẻ em nghi ngờ mắc IBD. Thành công về mặt kỹ thuật lần lượt đạt được ở 95,23% và 85,7% của phương pháp tiếp cận ngược dòng và ngược dòng. Hơn nữa, tổng thời gian thủ tục ngắn hơn đáng kể và đường cong học tập nhanh hơn so với hệ thống nội soi ruột hỗ trợ bằng bóng , vì hoạt động của nó trực quan và đơn giản. Thật không may, kết quả chẩn đoán của kỹ thuật này không được đánh giá. Trong số 15 bệnh nhân nghi ngờ IBD, 3 bệnh nhân được chẩn đoán UC và 3 bệnh nhân bệnh Crohn; 9 bệnh nhân còn lại không có biểu hiện bất thường về đường ruột.

Theo các tác giả, ở trẻ em nghi ngờ mắc IBD, sẽ được đề xuất phương pháp sau: Nội soi ruột non có thiết bị hỗ trợ được khuyến nghị khi nội soi thông thường, chẩn đoán hình ảnh của ruột non bằng CT Scan hoặc MRI và nội soi viên nang không kết luận được và lấy mẫu mô và / hoặc các thủ tục điều trị sẽ thay đổi việc quản lý bệnh. Nội soi ruột non có thiết bị hỗ trợ chỉ nên là thủ thuật nội soi chính được ưu tiên khi nghi ngờ có một tổn thương chít hẹp ống tiêu hóa hoặc dễ tiếp cận ( tức là độ dày thành ruột non) khi chụp hình. Điều này là hợp lý do khả năng chẩn đoán và điều trị của nội soi ruột non có thiết bị hỗ trợ và nguy cơ lưu giữ viên nang cao .