Vitamin K3 (Menadione): Tất cả những điều bạn cần biết

Vitamin K là tên chung của một họ các hợp chất có cấu trúc tương tự nhau, trong đó có vitamin K3 (hay còn gọi là menadione), là một dạng của vitamin K được sản xuất nhân tạo.

Vitamin K rất quan trọng đối với quá trình đông máu và sức khỏe của xương. Nó cũng có thể ngăn ngừa sự tích tụ của canxi trong các mô, cơ quan và mạch máu của những người có hoặc có nguy cơ mắc một số bệnh như bệnh thận, bệnh tim mạch và tiểu đường.

Vitamin K3 là một loại vitamin nhân tạo, được tổng hợp từ vitamin K. Điều này không giống như hai dạng vitamin K khác như vitamin K1, được gọi là phylloquinone và vitamin K2, được gọi là menaquinone.

Vitamin K3 có thể được chuyển đổi thành K2 trong gan. Nhiều động vật cũng có thể chuyển đổi vitamin K3 thành các dạng hoạt động của vitamin K.

Mặc dù vitamin K3 không được bán hợp pháp ở dạng bổ sung cho người vì những lo ngại về an toàn, nhưng nó thường được sử dụng trong thức ăn gia cầm và lợn, cũng như thức ăn vật nuôi thương mại cho chó và mèo.

Nghiên cứu từ những năm 1980 và 1990 đã chứng minh rằng vitamin K3 có hại cho con người. Những nghiên cứu này đã cho thấy mối liên quan giữa vitamin K3 với tổn thương gan và phá hủy các tế bào hồng cầu mang oxy. Vì lý do này, chỉ có các dạng vitamin K1 và K2 có sẵn dưới dạng thực phẩm chức năng bổ sung và thuốc kê đơn.

Bất chấp tác hại của vitamin K3 ở người, loại vitamin này lại không có tác hại đối với thú nuôi hoặc vật nuôi khi được thêm vào thức ăn với liều lượng quy định.

Tuy nhiên, vẫn còn tranh cãi về việc liệu K3 có nên được cho phép trong thức ăn cho thú cưng hay không, với một số công ty không bổ sung thêm vitamin này cho rằng sản phẩm của mình vượt trội so với các công ty khác.

Trong cả hai trường hợp, các dạng vitamin K tự nhiên - K1 và K2 có khả năng gây độc tính thấp ở người.

Do đó, Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ và Cơ quan An toàn Thực phẩm Châu Âu (EFSA) đã không thiết lập giới hạn trên đối với vitamin K. Giới hạn trên là lượng chất dinh dưỡng cao nhất có thể được sử dụng mà không gây ra tác dụng có hại cho hầu hết mọi người.

Mặc dù có tác dụng có hại ở người, vitamin K3 đã chứng minh tính chất chống ung thư và chống viêm trong các nghiên cứu trong ống nghiệm.

Một nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy, vitamin K3 đã giết chết các tế bào ung thư vú, đại trực tràng và thận của con người bằng cách kích hoạt một loại protein đặc biệt.

Loại vitamin này cũng đã được chứng minh là làm tăng sản xuất các gốc tự do oxy hóa (reactive oxygen species), đó là các phân tử có thể làm hỏng hoặc tiêu diệt các tế bào ung thư.

Hơn nữa, một số nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy vitamin C và vitamin K3 hoạt động phối hợp với nhau sẽ ức chế sự phát triển và tiêu diệt tế bào ung thư vú và tuyến tiền liệt của con người.

Ngoài các đặc tính chống ung thư này, vitamin cũng có thể có tác dụng kháng khuẩn. Một nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy vitamin K3 ức chế sự phát triển của Helicobacter pylori trong hệ tiêu hoá bằng cách làm giảm khả năng sao chép của vi khuẩn.

Mặc dù đầy hứa hẹn, tuy nhiên vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn trước khi đưa ra bất kỳ kết luận nào về tính an toàn hoặc hiệu quả của vitamin K3 trong điều trị ung thư hoặc các bệnh lý khác ở người.

Thêm vào đó, vì vitamin K3 đã được chứng minh là gây hại ở người, nên bất kỳ nghiên cứu nào trong tương lai cũng sẽ cần xem xét liệu lợi ích tiềm năng của vitamin này để điều trị bệnh lý có cao hơn rủi ro mà nó gây ra hay không.

Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia khuyến cáo phụ nữ trưởng thành nên tiêu thụ 90 mcg mỗi ngày vitamin K và nam giới 120 mcg.

Mặt khác, Cơ quan An toàn thực phẩm châu Âu (EFSA) khuyến nghị chỉ cần 70 mcg cho người lớn hoặc 0,5 mcg mỗi pound (1 mcg mỗi kg) trọng lượng cơ thể mỗi ngày.

Những khuyến nghị này dựa trên lượng vitamin K tối thiểu cần thiết để ngăn ngừa các dấu hiệu thiếu hụt (chảy máu). Trong tương lại cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định lượng vitamin K lý tưởng để tối ưu hóa sức khỏe của xương và ngăn ngừa vôi hóa mạch máu.

Do vitamin K được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, hầu hết mọi người có thể có đủ loại vitamin này thông qua chế độ ăn uống của họ.

Vitamin K1 được tìm thấy trong các thực phẩm tự nhiên như các loại rau lá xanh gồm rau bina, cải xoăn và bông cải xanh, cũng như các loại dầu thực vật như dầu đậu nành và dầu canola. Một số loại trái cây như quả việt quất và nho cũng chứa vitamin này.

Vitamin K2 được tìm thấy chủ yếu trong các thực phẩm lên men như dưa cải bắp và món natto, đây là một món ăn truyền thống của Nhật Bản được làm từ đậu nành lên men, ngoài ra, loại vitamin này còn trong các sản phẩm thịt gia cầm và thịt lợn.

Nguồn vitamin K tốt bao gồm: (Phần trăm giá trị dinh dưỡng hằng ngày (% Daily Value và viết tắt là DV)).

• 3 ounce (85 gram) natto: 708% DV
• 1/2 chén (45 gram) rau cải ngọt: 335% DV
• 1 chén (28 gram) rau bina: 121% DV
• 1 cốc cải xoăn (21 gram): 94% DV
• 1/2 chén (44 gram) bông cải xanh: 92% DV
• 1 muỗng canh (14 mL) dầu đậu nành: 21% DV
• 3/4 cốc (175 mL) nước ép lựu: 16% DV
• 1/2 cốc (70 gram) quả việt quất: 12% DV
• 3 ounces (84 gram) ức gà: 11% DV
• 1 chén (35 gram) rau diếp: 12% DV

Vitamin K được hấp thụ tốt như thế nào tùy thuộc vào nguồn thực phẩm. Ví dụ, vitamin K trong rau lá xanh liên kết chặt chẽ với các bào quan tế bào thực vật gọi là lục lạp. Điều này khiến cơ thể bạn khó hấp thụ hơn so với vitamin K từ các loại dầu hoặc chất bổ sung.

Tuy nhiên, rau lá xanh có xu hướng là nguồn vitamin K chiếm ưu thế trong chế độ ăn uống của người Mỹ. Bạn có thể tăng sự hấp thụ vitamin từ các loại rau lá xanh bằng cách ăn chúng với các chất béo như dầu, các loại hạt hoặc bơ.

Vì vitamin K có thể can thiệp vào hiệu quả của các loại thuốc làm loãng máu như Warfarin hoặc Coumadin, do đó bạn cần nói chuyện với bác sĩ trước khi dùng các chất bổ sung này hoặc tăng lượng thức ăn giàu vitamin K.

Bài viết tham khảo nguồn: healthline.com