Nữ hóa tuyến vú

Bài viết bởi Bác sĩ chuyên khoa II Phùng Thị Phương Chi - Bác sĩ chuyên khoa ung bướu - Trung tâm Ung bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Nữ hóa tuyến vú hay còn được biết đến là bệnh vú to ở nam giới. Bệnh ngoài vấn đề khó phát hiện còn gây ra mất nhiều thời gian trong quá trình điều trị.

Nữ hóa tuyến vú là tình trạng tuyến vú ở nam phát triển lớn, đây cũng là một hiện tượng lành tính, thường là do mất cân bằng giữa 2 nội tiết tố: Giảm Testosterone và tăng Estrogen. Đây không phải là hiện tượng tăng lượng mỡ thông thường trong tuyến vú, thường được gọi là giả nữ hóa tuyến vú, mà là sự phát triển mô tuyến vú. Do đó, giảm cân hay tập thể dục cũng không làm giảm bớt tình trạng nữ hóa tuyến vú.

Hiện tượng này thỉnh thoảng xảy ra khi tỷ lệ Estrogen tăng cao so với Testosterone. Khoảng 1/2 người trẻ tuổi và 2/3 người lớn tuổi >50 sẽ có hiện tượng này, đỉnh cao là ở tuổi 50-69. Ở khoảng tuổi 14, có đến 60% bé trai có nữ hóa tuyến vú, tình trạng này thường sẽ giảm đi sau khoảng 1-2 năm.

Nhiều đánh giá cho thấy, có những trường hợp bị nữ hóa tuyến vú không có nguyên nhân cụ thể, một số yếu tố có thể khởi phát sự mất cân bằng hormone này. Bên cạnh đó sự thay đổi cơ thể khi dậy thì và tuổi lớn dần cũng gây nữ hóa tuyến vú. Những thay đổi này bao gồm:

• Tổn thương hoặc bệnh tật ảnh hưởng đến tinh hoàn, nơi tạo ra Testosterone
• Rối loạn chức năng tuyến giáp do nội tiết tuyến giáp có ảnh hưởng đến sự phát triển của cơ thể và tình dục
• Béo phì, do mỡ tổng hợp và tạo ra nhiều Estrogen
• Thuốc điều trị bệnh tim, ung thư, trầm cảm hay loét dạ dày...
• Suy thận
• Bệnh gan: suy gan, xơ gan
• Rượu
• Hội chứng Klinefelter
• Khoảng 10-20% trường hợp là do yếu tố thuốc, 25% trường hợp không biết rõ lý do.
• Một số trường hợp mắc chứng nữ hóa tuyến vú sau khi điều trị một bệnh lý ác tính nào đó như điều trị Oestrogen ở ung thư tiền liệt tuyến
• Trẻ nhũ nhi cũng có thể nằm trong đối tượng nữ hóa tuyến vú, nguyên nhân vì cơ thể vẫn còn nội tiết nữ của người mẹ

Triệu chứng đầu tiên có thể là khối mỡ dưới núm vú, thỉnh thoảng khối này gây căng đau. Triệu chứng này có thể làm bạn lo sợ bị ung thư vú, tuyến vú sưng phù và lớn hơn bên kia.

Ngoài thăm khám, bạn có thể cần một số xét nghiệm máu và nước tiểu để kiểm tra lượng nội tiết tố, chụp nhũ ảnh, siêu âm, MRI hoặc CT và sinh thiết

Trước tiên bạn sẽ được khám bởi bác sĩ nội tiết, nếu bạn ở tuổi dậy thì, nữ hóa tuyến vú thường tự hết sau khoảng thời gian 6 tháng đến 3 năm. Nếu nguyên nhân do mất cân bằng nội tiết, bạn cần được điều trị nguyên nhân tận gốc.

Các thuốc điều trị trong rối loạn cân bằng nội tiết như: Thuốc ức chế Estrogen như Tamoxifen, AI. Testosterone thay thế ở nam giới lớn tuổi khi mức Testosterone thấp

Một số trường hợp bạn cần phải phẫu thuật để lấy bỏ mô mỡ hoặc toàn bộ tuyến vú. Sau phẫu thuật, tuyến vú sẽ bầm tím và sưng phù, bạn sẽ được băng ép thành ngực vùng phẫu thuật trong vòng 2 tuần, trung bình cần khoảng 6 tuần để hoạt động bình thường trở lại. Biến chứng sau mổ thường hiếm bao gồm lấy đi không đủ mô tuyến vú, giảm cảm giác núm vú, tụ máu sau mổ do đó cần dẫn lưu sau mổ.

Nhiều kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, người bị nữ hóa tuyến vú có thể gây tăng thêm lo lắng, trầm cảm, giảm tự tin, rối loạn ăn uống, đặc biệt ở trẻ dậy thì.

Bên cạnh đó bạn cũng cần lưu ý, khi có một trong các triệu chứng sau cần tới gặp bác sĩ để được tư vấn.:

• Phù
• Đau hoặc căng
• Tiết dịch núm vú

Một số nghiên cứu cho thấy một tỷ lệ cao ung thư tinh hoàn ở nam giới có tiền sử nữ hóa tuyến vú trước đó. Ung thư da và ung thư thực quản cũng thường gặp hơn ở nam giới có nữ hóa tuyến vú.

Nguy cơ nữ hóa tuyến vú và ung thư cũng có thể xảy ra đồng thời ở nam giới có lượng estrogen cao. Những người nam có hội chứng Klinefelter syndrome, dẫn đến suy chức năng tinh hoàn sớm sau dậy thì, tăng nguy cơ ung thư vú gấp 10 lần so với nam giới bình thường. Ung thư vú cũng được tìm thấy ở nam giới chuyển đổi giới tính có sử dụng oestrogen liều cao.

Vì thế, khi cơ thể xuất hiện những dấu hiệu nữ hóa tuyến vú, bệnh nhân nên đến các cơ sở y tế để được bác sĩ kiểm tra và có hướng can thiệp kịp thời. Tránh để lâu bệnh có thể phát triển phức tạp, gây khó khăn trong vấn đề điều trị.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec nổi tiếng với đội ngũ bác sĩ giàu chuyên môn đến từ nhiều bệnh viện lớn trên cả nước, cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại, tân tiến mang đến sự tối ưu trong quá trình chẩn đoán và điều trị.

Đối với những trường hợp nam giới mắc vấn đề về nữ hóa tuyến vú hay tăng hoặc giảm Testosterone... có thể tới bệnh viện để được bác sĩ kiểm tra và phối hợp cùng các chuyên khoa để đưa ra hướng chữa trị tốt cho người bệnh. Việc điều trị đúng mục đích luôn mang lại kết quả tốt và rút ngắn thời gian nằm viện.

Tài liệu tham khảo:

1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gynecomastia/symptoms-causes/syc-20351793
2. https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/gynecomastia
3. https://www.cancer.gov/news-events/press-releases/2014/breastcancermalepoolingstudy
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2276281/