Vì sao bạn viêm họng 1 bên?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Lê Văn Quảng - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang

Đau họng, viêm họng 1 bên thường là dấu hiệu của những bệnh lý thông thường như cảm cúm, viêm họng, viêm amidan,... nhưng cũng có thể là triệu chứng cảnh báo nhiều căn bệnh nghiêm trọng khác.

Cổ họng bị sưng 1 bên, viêm đau họng có thể do các nguyên nhân sau:

1.1 Viêm amidan

Amidan nằm phía sau cổ họng, có chức năng chính là ngăn chặn sự tấn công của các loại virus, vi khuẩn đối với cơ thể. Đồng thời, amidan còn có chức năng tiết ra các kháng thể tự nhiên, chống lại tình trạng nhiễm trùng. Trong một số trường hợp, amidan không thể kháng lại sự tấn công của vi khuẩn, virus thì sẽ bị sưng lên, gây viêm amidan. Đôi khi, chỉ có một bên amidan bị viêm, gây viêm họng 1 bên, sưng đau một bên. Việc điều trị viêm amidan thường là dùng kháng sinh.

1.2 Áp-xe quanh amidan

Áp-xe thường hình thành sau khi amidan bị viêm nhiễm do vi khuẩn. Một áp-xe quanh amidan hình thành ở các mô gần amidan, thường là khi viêm amidan trở nên nghiêm trọng hoặc do không được điều trị. Tình trạng này có thể gây đau đớn dữ dội ở một bên cổ họng, đau nửa họng bên phải hoặc bên trái. Bên cạnh đó, áp-xe amidan cũng gây sốt, sưng hạch bạch huyết và khó nuốt, thậm chí khó thở. Vì vậy, bệnh nhân có áp-xe quanh amidan cần được chăm sóc y tế khẩn cấp.

1.3 Sỏi amidan

Do tiến trình viêm amidan mãn tính, trong các ngách của amidan có chứa nhiều viên sỏi hình thành từ thức ăn, xác vi khuẩn và chất tiết của mô amidan. Khi bị sỏi amidan, bệnh nhân thường có triệu chứng nuốt vướng một bên, hôi miệng, thỉnh thoảng khạc ra viên sỏi có kích thước tương đương 1/2 hạt cơm, có màu vàng nhạt và rất hôi.

1.4 Sưng hạch bạch huyết do viêm

Hiện tượng viêm, sưng đau họng 1 bên còn có thể do nguyên nhân hạch bạch huyết bị sưng. Hạch bạch huyết (hạch lympho) đóng vai trò quan trọng đối với hoạt động của hệ thống miễn dịch. Chúng có chức năng là bộ lọc, bẫy giữ lại các phần tử ngoại lai và dễ bị viêm, sưng khi làm nhiệm vụ này.

Hạch bạch huyết gần họng nhất nằm ở hai bên cổ, khi sưng hoặc viêm có thể gây đau họng. Đôi khi hạch bạch huyết chỉ sưng, đau ở một bên. Những nguyên nhân gây sưng hạch bạch huyết gồm: cảm lạnh hoặc cúm, viêm họng do liên cầu khuẩn nhóm A, nhiễm khuẩn tai, bệnh tăng bạch cầu đơn nhân nhiễm trùng do virus EBV, viêm răng hoặc áp xe răng, ung thư, HIV, tổn thương nhiễm khuẩn vùng da trong khu vực,...

Ngoài viêm họng, triệu chứng đau họng 1 bên còn có thể đến từ các nguyên nhân khác như:

2.1 Mắc hội chứng chảy dịch mũi sau

Hội chứng chảy dịch mũi sau là tình trạng dịch chảy từ hệ thống xoang qua mũi sau xuống thành sau họng, gây vướng họng, ngứa, đau họng, ho. Bệnh thường do viêm mũi xoang nhiễm khuẩn, nhiễm virus hoặc nhiễm lạnh. Những nguyên nhân phối hợp là: hội chứng trào ngược dạ dày – thực quản, rối loạn nội tiết và suy giảm miễn dịch. Hội chứng chảy dịch mũi sau thường kéo dài vì dịch tiết liên tục, gây khó chịu và đau họng một bên trong một số trường hợp.

2.2 Trào ngược dạ dày - thực quản

Bệnh trào ngược dạ dày – thực quản bao gồm tăng axit dạ dày, trào ngược vào ống thực quản và hầu họng. Bệnh nghiêm trọng hơn vào ban đêm hoặc khi bệnh nhân nằm xuống. Khi người bệnh nằm nghiêng một bên, axit dạ dày trào ngược có thể gây đau một bên cổ họng. Các triệu chứng khác của bệnh gồm đau họng nóng rát ở ngực, khàn tiếng, ho khan, nóng rát trong miệng, cảm giác nghẹn cổ họng,... Nếu tình trạng này không được điều trị sớm có thể dẫn tới tổn thương thực quản và cổ họng.

2.3 Bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng hình thành do virus, gây loét trên tay, bàn chân và miệng. Các vết loét có thể phát triển ở phần sau miệng, thành họng và một bên họng có thể bị ảnh hưởng nhiều hơn, gây đau họng một bên. Bệnh thường xảy ra ở trẻ em dưới 5 tuổi nhưng cũng có thể gặp ở trẻ lớn hơn và người trưởng thành.

2.4 Tổn thương dây thanh quản

Sử dụng thanh quản quá mắc trong các hoạt động nói, ca hát, la hét,... có thể gây tổn thương dây thanh quản một bên, làm đau một vùng cổ họng. Ngoài đau họng, người bệnh còn có triệu chứng khàn giọng.

2.5 Ung thư

Các nguyên nhân hiếm gặp hơn gây đau họng 1 bên chính là ung thư vòm mũi họng, ung thư thành bên họng, ung thư hạ họng thanh quản,... Ở giai đoạn đầu mắc bệnh, người bệnh có triệu chứng đau mơ hồ một bên họng, có thể chưa nổi hạch. Ở giai đoạn tiến triển, triệu chứng bệnh sẽ rõ ràng hơn, bao gồm chảy máu cam, đau đầu, mờ mắt, ù tai, có máu trong nước bọt, khàn tiếng kéo dài,... Tùy vị trí khối u mà sẽ có những biểu hiện bệnh cụ thể.

Có nhiều nguyên nhân gây đau họng, viêm họng 1 bên. Để chẩn đoán bệnh một cách chính xác, người bệnh nên đi khám tại các cơ sở y tế uy tín, từ đó có phương pháp điều trị phù hợp.