Cây mãng cầu xiêm (Graviola) có thể giúp điều trị ung thư không?

Bài được viết bởi Thạc sĩ - Bác sĩ Mai Viễn Phương - Trưởng đơn nguyên Nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Mãng cầu xiêm và các loại cây khác đã được chứng minh là có các hợp chất đầy hứa hẹn có thể được sử dụng trong điều trị ung thư. Nó có nguồn gốc từ các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên thế giới, được chiết xuất từ ​​cây Annona muricata và chứa các hợp chất đặc biệt hiệu quả chống lại các tế bào ung thư

Cây mãng cầu xiêm (Annona muricata) là một loại cây thường xanh nhỏ được tìm thấy trong các khu rừng nhiệt đới của Nam Mỹ, Châu Phi và Đông Nam Á. Tại Việt Nam, nó thường được gọi là câu mãng cầu xiêm. Cây cho ra quả hình trái tim, có thể ăn được, được dùng để chế biến kẹo, xi-rô và các món ngon khác.

Tuy vậy, nó không chỉ là một “món quà ngọt ngào”. Cây mãng cầu xiêm cũng có đặc tính chống vi khuẩn và chống oxy hóa. Điều này đã khiến một số nhà khoa học tìm hiểu về cây mãng cầu xiêm như một lựa chọn điều trị tiềm năng cho một loạt bệnh nghiêm trọng, bao gồm cả ung thư.

Mặc dù một số nghiên cứu trong phòng thí nghiệm chỉ ra rằng, cây mãng cầu xiêm có thể có đặc tính chống ung thư nhưng không có bất kỳ bằng chứng lâm sàng nào cho thấy cây mãng cầu xiêm có thể điều trị hoặc ngăn ngừa ung thư ở người.

Các nghiên cứu khác nhau đã chỉ ra rằng, chiết xuất từ ​​cây mãng cầu xiêm có ảnh hưởng đến các dòng tế bào của nhiều loại bệnh ung thư. Nghiên cứu này mới chỉ được thực hiện trong phòng thí nghiệm (trong ống nghiệm) và trên động vật.

Mặc dù có một số thành công nhưng vẫn chưa rõ cách thức hoạt động của chiết xuất cây mãng cầu xiêm. Mặc dù có hứa hẹn nhưng những nghiên cứu này không nên được coi là lời khẳng định rằng, cây mãng cầu xiêm có thể điều trị ung thư ở người. Bởi không có bằng chứng cho thấy nó có thể làm như vậy.

Quả, lá, vỏ, hạt và rễ của cây có chứa hơn 100 acetogenin. Đây là những hợp chất tự nhiên có đặc tính chống khối u. Các nhà khoa học vẫn cần xác định các thành phần hoạt tính trong từng bộ phận của cây. Nồng độ của các thành phần cũng có thể thay đổi từ cây này sang cây khác, tùy thuộc vào đất mà nó được trồng trọt.

Đây là một số tiết lộ của các nghiên cứu:

• Ung thư vú

Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy, chiết xuất từ ​​cây mãng cầu xiêm có thể tiêu diệt một số tế bào ung thư vú có khả năng kháng một số loại thuốc hóa trị.Một nghiên cứu năm 2016 cho thấy, chiết xuất thô từ lá cây mãng cầu xiêm có tác dụng chống ung thư trên dòng tế bào ung thư vú. Các nhà nghiên cứu gọi nó là một “ứng cử viên đầy hứa hẹn” cho việc điều trị ung thư vú và nói rằng nó cần được đánh giá thêm. Họ cũng lưu ý rằng, hiệu lực và hoạt động chống ung thư của cây mãng cầu xiêm có thể khác nhau tùy theo nơi nó được trồng.

• Bệnh ung thư tuyến tụy

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng các dòng tế bào ung thư cho một nghiên cứu năm 2012 về chiết xuất cây mãng cầu xiêm. Họ phát hiện ra rằng nó ức chế sự phát triển của khối u và sự di căn của các tế bào ung thư tuyến tụy .

• Ung thư tuyến tiền liệt

Chiết xuất lá cây mãng cầu xiêm có thể ức chế sự phát triển của các khối u ung thư tuyến tiền liệt. Trong các nghiên cứu liên quan đến các dòng tế bào và chuột, chiết xuất nước từ lá cây mãng cầu xiêm đã được chứng minh là làm giảm kích thước các bộ phận giả của chuột.Một nghiên cứu phát hiện ra rằng, chiết xuất ethyl acetate của lá cây mãng cầu xiêm có khả năng ức chế tế bào ung thư tuyến tiền liệt ở chuột.

• Ung thư ruột kết

Nghiên cứu cho thấy sự ức chế đáng kể các tế bào ung thư ruột kết với việc sử dụng chiết xuất lá cây mãng cầu xiêm.Một nghiên cứu năm 2017 đã sử dụng chiết xuất cây mãng cầu xiêm chống lại một dòng tế bào ung thư ruột kết. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, nó có thể có tác dụng chống ung thư. Họ lưu ý rằng, cần phải nghiên cứu thêm để xác định phần nào của lá tạo ra hiệu ứng này.

• Ung thư gan

Đã có những nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy chiết xuất từ ​​cây mãng cầu xiêm có thể tiêu diệt một số loại tế bào ung thư gan kháng hóa chất .

• Ung thư phổi

Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, cây mãng cầu xiêm có thể ức chế sự phát triển của các khối u phổi .

Các chất bổ sung cây mãng cầu xiêm thường được dùng cho những người bị ung thư vú, ruột kết và tuyến tiền liệt ở một số quốc gia vùng Caribe. Tuy nhiên, điều này có một số rủi ro. Sử dụng lâu dài các chất bổ sung cây mãng cầu xiêm có liên quan đến tổn thương tế bào thần kinh và các vấn đề thần kinh.

Với việc sử dụng lâu dài, bạn có thể phát triển:

• Rối loạn chuyển động.
• Bệnh lý tủy, gây ra các triệu chứng giống như bệnh Parkinson.
• Nhiễm độc gan và thận.

Cây mãng cầu xiêm cũng có thể làm tăng tác dụng của một số điều kiện và thuốc. Bạn nên tránh xa các chất bổ sung cây mãng cầu xiêm nếu bạn:

• Đang mang thai.
• Bị huyết áp thấp.
• Đang sử dụng thuốc huyết áp.
• Dùng thuốc điều trị bệnh tiểu đường.
• Bị bệnh gan hoặc thận.
• Có số lượng tiểu cầu thấp.

Cây mãng cầu xiêm cũng có thể liên quan đến các xét nghiệm y tế nhất định, bao gồm:

• Hình ảnh hạt nhân.
• Xét nghiệm đường huyết.
• Chỉ số huyết áp.
• Số lượng tiểu cầu.

Tiêu thụ một lượng nhỏ cây mãng cầu xiêm trong thức ăn hoặc đồ uống không có khả năng gây ra vấn đề. Tuy nhiên, nếu bạn bắt đầu gặp bất kỳ triệu chứng bất thường nào, hãy ngừng ăn cây mãng cầu xiêm và đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.

Cẩn thận với bất kỳ sản phẩm không kê đơn (OTC) nào được cho là có thể chữa khỏi hoặc ngăn ngừa ung thư. Đảm bảo rằng bạn mua bất kỳ chất bổ sung chế độ ăn uống nào từ một nguồn đáng tin cậy. Hãy tham khảo ý kiến dược sĩ của bạn trước khi sử dụng chúng.

Ngay cả khi cây mãng cầu xiêm được chứng minh là có đặc tính chống ung thư ở người thì cây mãng cầu xiêm vẫn có sự biến đổi lớn dựa trên nguồn gốc của nó. Không có cách nào để biết liệu các sản phẩm OTC có chứa các hợp chất tương tự như các sản phẩm đã được thử nghiệm trong điều kiện phòng thí nghiệm hay không. Bên cạnh đó, cũng không có bất kỳ hướng dẫn nào về việc ăn bao nhiêu cây mãng cầu xiêm là an toàn.

Nếu bạn đang xem xét bổ sung điều trị ung thư bằng cây mãng cầu xiêm hoặc bất kỳ thực phẩm chức năng nào khác, hãy nói chuyện với bác sĩ chuyên khoa ung thư của bạn trước. Các sản phẩm tự nhiên và thảo dược cũng có thể can thiệp vào các phương pháp điều trị ung thư.

Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) khuyến nghị bổ sung mãng cầu xiêm vào chế độ ăn uống như một loại thực phẩm, không phải như thuốc. Chúng không tuân theo các yêu cầu về an toàn và hiệu quả giống như các loại thuốc.

Mặc dù một số nghiên cứu nêu bật tiềm năng của cây mãng cầu xiêm nhưng nó vẫn chưa được chấp thuận để điều trị bất kỳ loại ung thư nào. Bạn không nên sử dụng nó để thay thế cho kế hoạch điều trị đã được bác sĩ phê duyệt. Nếu bạn muốn sử dụng cây mãng cầu xiêm như một liệu pháp bổ sung, hãy nói chuyện với bác sĩ ung thư của bạn. Họ có thể hướng dẫn bạn về những lợi ích và rủi ro. Nếu có nhu cầu tư vấn thêm và thăm khám tại các Bệnh viện thuộc hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, Quý khách vui lòng đặt lịch trên website để được phục vụ.

Nguồn tham khảo: fda.gov, mskcc.org, cancerresearchuk.org