Có cần tiêm vắc-xin viêm gan B cho trẻ sinh non?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Đoàn Ngọc Quỳnh - Bác sĩ Nhi - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Trẻ sinh non thường có sức đề kháng kém hơn so với trẻ sinh đủ tháng nên sẽ có nguy cơ cao mắc các bệnh truyền nhiễm. Trẻ sinh non cần được tiêm vắc-xin phòng ngừa viêm gan B và nhiều loại vắc-xin khác tương tự như trẻ đủ tháng để tạo miễn dịch tốt trong những tháng đầu đời.

Trẻ được gọi là sinh non nếu chào đời khi chưa được 37 tuần thai kỳ. Theo thống kê, trong những năm gần đây, số trẻ sinh non có dấu hiệu gia tăng. Tỷ lệ trẻ sinh non hiện đã chạm mốc 7% - tức là mỗi năm cả nước có khoảng 100.000 - 110.000 trẻ sinh non. So với trẻ được sinh đủ ngày, đủ tháng thì trẻ sinh non có cân nặng thấp hơn, sức đề kháng kém và và có nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm cao hơn so với trẻ sinh đủ tháng.

Những bệnh lý có thể gặp ở trẻ sinh non gồm: Suy hô hấp, viêm ruột hoại tử, vàng da, thiếu máu, bại não, chậm phát triển tâm thần vận động hay thậm chí là tử vong.

Chính vì vậy, việc tiêm phòng cho trẻ sinh non là vô cùng quan trọng để giảm nguy cơ mắc bệnh xuống mức thấp nhất. Và vắc-xin viêm gan B là một trong những mũi tiêm quan trọng nhất cho trẻ sinh non.

Vắc-xin là một trong những thành tựu khoa học quan trọng nhất giúp ngăn ngừa nhiều bệnh lý nguy hiểm, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh. Nên tiêm phòng cho trẻ sinh non, đặc biệt là vắc-xin viêm gan B (Engerix B hoặc Euvax B) vì:

• Ngăn ngừa bệnh viêm gan B dễ dàng hơn. Trẻ sinh non chưa tiêm viêm gan B sẽ có nguy cơ cao nhiễm virus HBV
• Vắc-xin có tác dụng tốt kể cả đối với trẻ sinh non dù hệ miễn dịch của trẻ vẫn còn non nớt
• Tiêm phòng cho trẻ sinh non đều an toàn, giảm nguy cơ gặp các tác dụng phụ của vắc-xin nếu được bác sĩ giám sát chặt chẽ.

Dù một số cột mốc khác trẻ sinh non có thể tiến triển chậm so với trẻ sinh đủ tháng nhưng việc chủng ngừa cho bé vẫn nên được diễn ra đúng thời điểm vì nếu trì hoãn việc củng cố hệ miễn dịch của bé thì trẻ có thể gặp phải một số vấn đề về sức khỏe. Theo quy định, trẻ em được lên lịch tiêm ngừa theo độ tuổi tính từ ngày sinh. Trẻ sinh non có khả năng đáp ứng tốt với vắc-xin để sản xuất kháng thể cho các bệnh mà trẻ được chủng ngừa, tiêu biểu là vắc-xin viêm gan B.

Tiêm ngừa viêm gan B gồm 3 liều, liều đầu tiên thường được thực hiện ngay sau khi sinh và chia thành 2 trường hợp như sau:

• Mẹ của trẻ sinh non bị nhiễm viêm gan B: Cần tiêm vắc-xin phòng ngừa viêm gan B cho trẻ ngay sau khi sinh để ngăn ngừa nguy cơ lây truyền bệnh. Tuy nhiên, vắc-xin không hoạt động tốt ở trẻ sơ sinh có cân nặng dưới 2kg lúc chào đời nên mũi tiêm ngay sau khi sinh sẽ không được tính vào lịch tiêm phòng mà lịch tiêm sẽ bắt đầu với chuỗi 3 lần tiêm khi trẻ đạt trọng lượng 2kg. Mặt khác, trẻ cũng được tiêm vắc-xin thụ động (kháng thể đặc hiệu chống lại virus HBIG) ngay sau khi sinh.
• Mẹ của trẻ sinh non không bị nhiễm viêm gan B: Trẻ sẽ được chủng ngừa liều đầu tiên khi trẻ đủ 28 tuần tuổi (tính cả tuổi thai) và cân nặng của trẻ đủ 2kg. Đây là liều đầu tiên trong 3 mũi tiêm phòng viêm gan B, 2 liều tiêm đầu tiên tiêm cho trẻ cách nhau 1 tháng và liều thứ 3 được tiêm cách mũi tiêm thứ 2 khoảng 5 tháng.

Việc tiêm mũi đầu thường được hoàn tất trước khi sản phụ và trẻ ra viện. Về sau, tiêm vắc-xin sẽ được tính theo độ tuổi, không tính theo cân nặng của trẻ và lịch tiêm của trẻ được tính như trẻ được sinh đủ cân. Phụ huynh nên cho trẻ tiêm đúng lịch để tạo miễn dịch tốt.

• Phản ứng dị ứng nghiêm trọng với các liều thuốc được chủng ngừa trước đó.
• Sốc phản vệ, phản ứng nặng với các thành phần có trong vắc-xin.
• Hệ miễn dịch của bé suy giảm vì đang điều trị cấy ghép nội tạng, trẻ bị ung thư hoặc trẻ đang mắc các bệnh nhiễm trùng.

Sau khi tiêm chủng, trẻ có thể gặp phải một số phản ứng nhẹ. Vì vậy, phụ huynh nên cho trẻ ở lại nơi tiêm phòng khoảng 30 phút để theo dõi sức khỏe rồi mới về nhà. Sau đó, cha mẹ cần tiếp tục theo dõi sức khỏe của trẻ, nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường cần báo ngay cho bác sĩ để xử trí kịp thời.

Trẻ có thể gặp phải một số tác dụng phụ như đỏ da, sưng tấy nhẹ tại vị trí tiêm. Số khác, trẻ dễ bị sốt nhẹ, quấy khóc. Với các bé gặp triệu chứng này, phụ huynh có thể làm mát người cho con bằng cách cho bú thêm sữa, lau mát cơ thể, không quấn nhiều chăn hoặc mặc quá nhiều quần áo cho bé. Đồng thời, nếu bé sốt trên 38,5 độ C, cha mẹ cũng có thể cho bé dùng thuốc hạ sốt paracetamol với liều lượng thích hợp theo cân nặng của bé theo chỉ định của bác sĩ.

Trong trường hợp trẻ sau tiêm đã dùng thuốc hạ sốt nhưng không thuyên giảm, sốt kéo dài nhiều ngày, hay quấy khóc, li bì, bỏ bú, thở khó, tím tái,... cha mẹ cần ngay lập tức đưa trẻ tới cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, xử trí kịp thời.

Tiêm vắc-xin viêm gan B cho trẻ sinh non là biện pháp tạo miễn dịch tốt cho bé. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện đang cung cấp dịch vụ tiêm vắc-xin phòng ngừa viêm gan B được cấp phép lưu hành tại Việt Nam. Các loại vắc-xin viêm gan B loại đơn và loại phối hợp có mặt tại Vinmec gồm:

Loại đơn:

• Euvax 10mcg/0,5ml được sản xuất bởi công ty Sanofi Pasteur (Pháp);
• Engerix B 10mcg/0,5ml được sản xuất bởi công ty GSK (Bỉ);
• Engerix B 20mcg/1ml được sản xuất bởi công ty GSK (Bỉ);

Loại phối hợp:

• Twinrix được sản xuất bởi công ty GSK (Bỉ) chỉ định phòng bệnh viêm gan A - viêm gan B được Cục quản lý Dược - Bộ Y tế phê duyệt lưu hành tại Việt Nam;
• Infanrix hexa 0,5ml được sản xuất bởi công ty GSK (Bỉ) chỉ định phòng bệnh Bạch hầu - uốn ván - ho gà - bại liệt - Hib - viêm gan B được Cục Quản lý Dược phê duyệt lưu hành tại Việt Nam ngày 26/09/2017;
• Hexaxim 0.5ml sản xuất bởi công ty Sanofi (Pháp) chỉ định phòng bệnh Bạch hầu - uốn ván - ho gà - bại liệt - Hib - viêm gan B được cấp số đăng ký lưu hành QLVX-1076-17 hiệu lực 05 năm theo quyết định số 488/QĐ-QLD ngày 09/11/2017 của Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế.

Ưu điểm khi tiêm phòng tại Vinmec:

• Vắc-xin có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được bảo quản và vận chuyển với hệ thống kho lạnh hiện đại, đạt tiêu chuẩn quốc tế;
• Khách hàng được khám sàng lọc sức khỏe trước tiêm bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Vắc-xin giàu kinh nghiệm; được tư vấn lựa chọn loại vắc-xin và phác đồ tiêm phù hợp với lứa tuổi đúng theo hướng dẫn của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới;
• Đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, áp dụng các biện pháp giảm đau cho khách hàng trong quá trình tiêm chủng;
• 100% khách hàng được theo dõi sau tiêm 30 phút và được đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về;
• Phòng sau tiêm chủng trang bị hệ thống thiết bị y tế hiện đại, đội ngũ y bác sĩ, điều dưỡng được đào tạo bài bản, kịp thời xử trí trong trường hợp xảy ra các sự cố sau tiêm như sốc phản vệ, suy hô hấp - ngừng tuần hoàn;
• Phòng tiêm chủng thoáng mát và sạch sẽ, có khu vui chơi cho trẻ em, tạo tâm lý thoải mái trước khi tiêm phòng;
• Lịch tiêm của trẻ sẽ được gửi đến phụ huynh qua tin nhắn và thông tin tiêm chủng của bé được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng Quốc gia.

Từ 1/12/2019, Vinmec triển khai chương trình tiêm chủng trọn gói cho bé từ 0 -2 tuổi. Chi tiết liên hệ 0899.648.761