Viêm ruột do virus: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Viêm ruột do virus là bệnh lý nhiễm trùng đường tiêu hóa cấp tính do virus gây nên, dẫn đến tình trạng viêm sưng, đỏ, đau ở vùng ruột. Đây là bệnh khá phổ biến hiện nay vì nó lây lan thông qua tiếp xúc trực tiếp với người bệnh hoặc sử dụng các thực phẩm hoặc nước uống bị nhiễm tác nhân gây bệnh. 

Những loại virus này gây ảnh hưởng trực tiếp đến dạ dày và ruột non của người bệnh. Đối với những người có hệ miễn dịch kém, trẻ sơ sinh, người lớn tuổi rất dễ mắc bệnh lý này khi tiếp xúc với những bệnh nhân đang bị viêm ruột do virus và có thể gặp nhiều biến chứng nặng dẫn đến tình trạng tử vong ở những bệnh nhân này.

Bệnh lý viêm ruột do virus khác với viêm ruột nhiễm khuẩn, cần phân biệt để đưa ra biện pháp điều trị hiệu quả cho bệnh nhân. 

• Viêm ruột do virus là do virus gây ra, khi mắc bệnh lý này không được dùng kháng sinh để điều trị vì kháng sinh không có tác dụng đối với virus.

• Viêm ruột nhiễm khuẩn là bệnh lý do vi khuẩn gây nên, do đó khi điều trị người ta sẽ dùng kháng sinh điều trị.

Các nguyên nhân có thể gây viêm ruột do virus:

• Virus đường ruột: đây là nguyên nhân hàng đầu gây nên tình trạng viêm đường tiêu hóa ở bệnh nhân. Một số Virus có thể kể đến như virus rota (rotavirus), virus noro (noroviruses),...dẫn đến các vấn đề về sức khỏe như tiêu chảy, tác động đến niêm mạc dạ dày của bệnh nhân.

• Ăn, uống, chế biến không kỹ các thực phẩm bị nhiễm virus 

• Nguồn nước sinh hoạt bị nhiễm tác nhân gây bệnh, không đảm bảo an toàn,đặc biệt là các nguồn nước ao hồ, nước sông chưa được xử lý.

• Vệ sinh thân thể chưa đúng cách:  góp phần tạo điều kiện cho virus có môi trường thuận lợi để phát triển và xâm nhập vào cơ thể, đặc biệt, virus dễ lây lan ở trẻ nhỏ do vệ sinh bàn tay không đảm bảo.

Những triệu chứng thường gặp khi bị viêm ruột do virus bao gồm:

• Đau thắt bụng hoặc đau bụng;

• Tiêu chảy;

• Buồn nôn hoặc ói mửa;

• Sụt cân;

• Sốt nhẹ;

• Đau nhức cơ hoặc đầu.

Tình trạng nặng hơn:

Đối với người lớn có các triệu chứng: 

• Đi phân lỏng liên tục trong 24 giờ; phân có lẫn máu;

• Nôn mửa kéo dài hơn 2 ngày, nôn ra máu;

• Có các dấu hiệu bị mất nước như cảm giác khát nước liên tục, khô miệng, nước tiểu màu vàng đậm hoặc có rất ít nước tiểu, chóng mặt hoặc choáng váng.

• Sốt trên 40 độ.

Đối với trẻ em có các biểu hiện:

• Sốt cao;

• Hôn mê;

• Tiêu chảy và phân có máu;

• Có các dấu hiệu bị mất nước.

• Ói mửa kéo dài hơn vài giờ;

• Không có tã ướt trong sáu giờ;

• Phân có lẫn máu máu hoặc tiêu chảy nghiêm trọng;

• Buồn ngủ bất thường.

Nếu bệnh nhân có các triệu chứng trên, nghi ngờ bị viêm ruột do virus, cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. 

Bệnh viêm ruột do virus là bệnh lý có tính chất lây lan rất nhanh, nguy cơ thành dịch cao và lây chủ yếu qua 2 con đường:

• con đường phân-miệng

• Con đường tay-miệng

Tất cả mọi người đều có khả năng mắc bệnh lý này. Tuy nhiên, đối tượng dễ mắc bệnh nhất bao gồm:

• Những người thường sử dụng các loại thức ăn và đồ uống bị ô nhiễm hoặc tiếp xúc với người bệnh sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. 

• Ở các nước phát triển, trẻ dưới 5 tuổi và thiếu niên có tỷ lệ mắc cao nhất.

• Ở các nước đang phát triển đối tượng chủ yếu là trẻ dưới 2 tuổi

Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm ruột – dạ dày do virus bao gồm:

• Tuổi tác
  Trẻ em là đối tượng dễ bị lây truyền nhất do hệ miễn dịch của trẻ lúc này vẫn đang phát triển. Những người cao tuổi cũng rất dễ bị lây nhiễm do khả năng miễn dịch của họ cũng đã suy yếu. Ngoài ra, nếu bạn bị nhiễm HIV/AIDS hoặc các bệnh khác, bạn cũng có thể có nguy cơ mắc bệnh.

Nơi ở: Nơi ở không sạch sẽ cũng là 1 trong những yếu tố nguy cơ gây viêm ruột 

Để phòng bệnh viêm ruột do virus người bệnh cần thực hiện nghiêm túc các vấn đề sau:

• cần ăn chín, uống sôi, nấu chín các thức ăn có nguồn gốc từ gia cầm, chỉ uống sữa đã tiệt khuẩn, tránh để thức ăn bị nhiễm bẩn lại sau khi đã nấu chín. 

• Cần thực hiện nghiêm túc các yêu cầu về bàn tay sạch, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh bằng xà phòng tiệt khuẩn. 

• Các chất thải của người và gia cầm, gia súc, vật nuôi phải được tập trung ở những khu cách ly với nơi sinh sống, không chỉ để tránh phát tán các vi khuẩn gây viêm ruột mà còn nhiều bệnh truyền nhiễm khác. 

Chẩn đoán viêm ruột do virus chủ yếu dựa vào dấu hiệu mất nước của người bệnh.

Hiện nay vẫn chưa có biện pháp đặc hiệu để điều trị bệnh viêm ruột do virus, do đó biện pháp chính vẫn là  phòng ngừa.

• Nên cho bệnh nhân nghỉ ngơi và uống thật nhiều nước. Theo dõi liên tục tình trạng mất nước ở người bệnh.

• Nên bắt đầu với các thức ăn nhạt và dễ tiêu hóa như bánh quy giòn, bánh mì nướng, chuối, gạo, táo và hãy ngừng ăn nếu buồn nôn.

• Tránh các loại đồ uống như sữa, rượu, caffeine, các loại thực phẩm rắn hoặc có chất béo.
  Đa số người bệnh sẽ bình phục mà không bị biến chứng nào. 

• Nếu bạn bị tiêu chảy hoặc chưa thể uống nước ngay được, nên bệnh nhân truyền tĩnh mạch để bổ xung nước và điện giải cho bệnh nhân. 

• Ăn chín, uống sôi, dùng các loại thực phẩm sạch, có nguồn gốc rõ ràng.

• Bệnh nhân cần biết quy tắc rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh hoặc khi tiếp xúc với tác nhân gây bệnh.

Xem thêm:

• Nguyên nhân và cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị viêm đường ruột
• Viêm dạ dày ruột ở trẻ nhỏ
• Viêm đường ruột ở trẻ em: Những điều cần biết