Hội chứng cổ vai cánh tay - Tình trạng căng cơ và cách để giảm căng cơ vùng cổ (Cervical scapulohumeral syndrome)

Bài viết được viết bởi Bác sĩ Đa khoa, Khoa Khám bệnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Hội chứng cổ vai cánh tay (cervical scapulohumeral syndrome), còn gọi là hội chứng vai cánh tay hay bệnh lý rễ tủy cổ, là một nhóm các triệu chứng lâm sàng liên quan đến các bệnh lý cột sống cổ có kèm theo các rối loạn chức năng rễ, dây thần kinh cột sống cổ và/hoặc tủy cổ, không liên quan tới bệnh lý viêm. Biểu hiện lâm sàng thường gặp là đau vùng cổ, vai và một bên tay, kèm theo một số rối loạn cảm giác và/hoặc vận động tại vùng chi phối của rễ dây thần kinh cột sống cổ bị ảnh hưởng.

Nguyên nhân thường gặp nhất (70-80%) là do thoái hóa cột sống cổ, thoái hóa các khớp liên đốt và liên mỏm bên làm hẹp lỗ tiếp hợp, hậu quả là gây chèn ép rễ/dây thần kinh cột sống cổ tại các lỗ tiếp hợp.

Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ (20-25%), đơn thuần hoặc phối hợp với thoái hóa cột sống cổ.

Các nguyên nhân ít gặp khác gồm chấn thương, khối u, nhiễm trùng, loãng xương, bệnh lý viêm cột sống, bệnh lý phần mềm cạnh cột sống.

Trong một số trường hợp hội chứng cổ vai cánh tay là do bản thân bệnh lý của cột sống cổ gây đau cổ và lan ra vai hoặc tay, mà không có bệnh lý rễ dây thần kinh cổ.

Căng cơ ở cổ là một bệnh phổ biến. Cổ là nơi chứa các cơ linh hoạt hỗ trợ trọng lượng của đầu. Các cơ này có thể bị thương và bị kích thích do hoạt động quá mức và các vấn đề về tư thế.

2.1 Các triệu chứng của căng cơ cổ

Các triệu chứng căng cơ cổ, có thể xuất hiện đột ngột hoặc từ từ, bao gồm:

• Căng cơ
• Co thắt cơ bắp
• Độ cứng cơ bắp
• Khó quay đầu theo các hướng nhất định
• Đau trầm trọng hơn ở một số vị trí

2.2 Nguyên nhân căng cơ cổ

Có nhiều lý do có thể khiến bạn bị căng cơ cổ. Nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Chuyển động lặp đi lặp lại: Những người làm những công việc đòi hỏi họ phải thực hiện các động tác lặp đi lặp lại thường làm căng cơ ở cổ.
• Tư thế kém: Đầu của người lớn trung bình nặng từ 4,5-4,9 kg. Khi trọng lượng này không được hỗ trợ đúng cách bằng tư thế tốt, các cơ cổ buộc phải làm việc nhiều hơn bình thường, có thể gây căng cơ.
• Máy tính: Nhiều người dành cả ngày sau máy tính. Khom lưng trước máy tính không phải là một tư thế tự nhiên của cơ thể. Đây là một nguyên nhân đặc biệt phổ biến gây căng cơ cổ.
• Điện thoại: Cho dù bạn đang giữ nó giữa tai và vai ở nơi làm việc, hay đang cúi xuống để chơi trò chơi và kiểm tra mạng xã hội ở nhà, điện thoại là nguyên nhân phổ biến gây ra tư thế cổ kém.
• Nghiến răng và TMJ (Chứng rối loạn khớp thái dương hàm): Khi bạn nghiến hoặc nghiến răng, nó sẽ gây áp lực lên các cơ ở cổ và hàm. Áp lực này có thể làm căng các cơ ở cổ của bạn, gây ra cơn đau liên tục. Có những bài tập bạn có thể làm để thúc đẩy cơ hàm thư giãn hơn.
• Tập thể dục thể thao: Cho dù bạn đang nâng tạ theo cách tác động vào cơ cổ hay xoay đầu trong khi chơi thể thao, hoạt động thể chất là nguyên nhân phổ biến gây ra chấn thương và căng cơ cổ nhẹ.
• Tư thế ngủ kém: Khi bạn ngủ, đầu và cổ của bạn phải thẳng hàng với phần còn lại của cơ thể. Ngủ với gối lớn kê cao cổ quá mức có thể gây căng thẳng trong khi ngủ.
• Túi nặng: Mang theo những chiếc túi nặng, đặc biệt là những túi có dây đeo qua vai, có thể khiến cơ thể bạn mất thăng bằng. Điều này có thể gây căng thẳng ở một bên cổ của bạn, khiến căng thẳng tăng lên.
• Stress: Tâm lý căng thẳng có tác động mạnh mẽ đến toàn bộ cơ thể . Khi căng thẳng, bạn có thể vô tình căng thẳng và làm căng các cơ ở cổ.
• Chấn thương: Khi bạn bị thương, chẳng hạn như tai nạn xe hơi hoặc ngã, bạn có thể bị chấn thương. Va đập mạnh có thể xảy ra làm cổ rụt lại một cách mạnh mẽ, làm căng các cơ.
• Nhức đầu căng thẳng: Đau đầu căng thẳng là những cơn đau đầu âm ỉ từ nhẹ đến trung bình thường ảnh hưởng đến trán. Trong khi căng cơ cổ có thể gây ra đau đầu do căng thẳng, thì đau đầu do căng thẳng cũng có thể gây đau và mềm cổ.

Tùy thuộc vào nguyên nhân gốc rễ của căng thẳng cổ, bạn có thể được áp dụng từ một hoặc nhiều phương pháp điều trị căng thẳng sau:

3.1. Bài tập căng và duỗi cổ

Để giảm căng thẳng ở cổ, bạn có thể thử một loạt các động tác kéo căng cổ. Có nhiều tư thế yoga có thể có lợi cho cổ của bạn , nhưng để nhắm trực tiếp vào cơ cổ, hãy xem xét các động tác kéo giãn sau:

Căng cổ ngồi

• Ngồi ở tư thế ngồi thoải mái, bắt chéo chân trên sàn hoặc trên ghế với chân chạm đất.
• Đặt tay trái của bạn dưới mông và tay phải của bạn trên đỉnh đầu.
• Nhẹ nhàng kéo đầu sang bên phải, sao cho tai gần như chạm vào vai. Giữ trong 30 giây và lặp lại ở phía đối diện.

Căng cơ từ cằm đến ngực

• Ngồi bắt chéo chân trên sàn, chắp tay trên đỉnh đầu, khuỷu tay hướng ra ngoài.
• Nhẹ nhàng kéo cằm của bạn vào ngực và giữ trong 30 giây.

Cơ đẩy má

• Từ tư thế ngồi hoặc đứng, đặt tay phải lên má phải.
• Quay lại nhìn qua vai trái, đẩy nhẹ má phải của bạn ra xa nhất có thể và tập trung ánh nhìn vào một điểm phía sau bạn. Giữ trong 30 giây và lặp lại ở phía đối diện.

3.2. Châm cứu căng cơ cổ

Châm cứu là một phương pháp điều trị sử dụng các kim nhỏ để kích thích các điểm nhất định trên cơ thể của bạn. Nó từ lâu đã được sử dụng trong y học cổ truyền phương đông. Nhưng hiện tại vẫn còn rất ít sự đồng thuận về việc liệu châm cứu có phải là phương pháp điều trị hiệu quả cho chứng căng và đau cổ hay không.

3.3. Thêm phương pháp điều trị căng cơ cổ

Bạn có thể làm một số điều trị khác có thể tốt cho tình trạng co cơ cổ, bao gồm:

• Mát xa
• Áp dụng nhiệt hoặc nước đá
• Ngâm mình trong nước muối hoặc tắm nước ấm
• Sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen (Motrin, Advil) và naproxen (Aleve)
• Tập thiền
• Tập yoga

4. Một số phương pháp để ngăn ngừa căng cơ cổ tái phát

• Điều chỉnh tư thế ngồi, làm việc: Điều chỉnh sao cho máy tính của bạn ngang tầm mắt. Điều chỉnh chiều cao của ghế, bàn và máy tính cho đến khi bạn thấy vừa vặn. Cân nhắc sử dụng bàn đứng, nhưng hãy đảm bảo rằng bạn làm đúng cách .
• Suy nghĩ về tư thế của bạn: Cải thiện tư thế của bạn khi ngồi và đứng. Giữ hông, vai và tai của bạn trên một đường thẳng. Cân nhắc đặt báo thức để kiểm tra cách bạn giữ mình trong suốt cả ngày.
• Nghỉ ngơi hợp lý: Hãy nghỉ ngơi trong khi bạn làm việc và đi lại để đứng dậy, vận động cơ thể và kéo căng cổ và phần trên của cơ thể. Điều này không chỉ có lợi cho cơ bắp mà còn có lợi cho mắt và tinh thần của bạn .
• Tránh mang vác nặng: Sử dụng túi xách tay thay vì mang túi nặng trên vai. Bạn chỉ mang theo những thứ cần thiết và không khiến bản thân trở nên nặng nề hơn với gánh nặng hơn cho cổ và lưng.
• Tăng cường tập luyện: Tập thể dục vừa phải ít nhất 30 phút mỗi tuần để giữ cho cơ thể bạn ở trạng thái tốt.
• Thực hành tập yoga hay thiền có thể giúp giảm stress tâm lý và thể chất. Yoga cũng có thể được coi là một phần của bài tập hàng ngày của bạn.

5. Khi nào bạn nên gặp bác sĩ?

Căng cơ vùng cổ thường không phải là trường hợp khẩn cấp và thường tự khỏi theo thời gian. Mặt khác, bạn nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ ngay lập tức nếu bạn bị tai nạn giao thông hoặc trải qua một chấn thương do va đập khác.

Đi khám bác sĩ sớm nếu bạn bị căng cơ cổ kèm theo các triệu chứng khác như:

• Đau, bao gồm cả ở cánh tay hoặc đầu của bạn
• Nhức đầu dai dẳng
• Sốt
• Buồn nôn

6. Phương pháp phòng bệnh

• Cần duy trì tư thế đầu và cổ thích hợp trong sinh hoạt, công việc, học tập và các hoạt động thể thao, tránh những tư thế ngồi, tư thế làm việc gây gập cổ, ưỡn cổ hoặc xoay cổ quá mức kéo dài, tránh ngồi hoặc đứng quá lâu, chú ý tư thế ngồi và ghế ngồi thích hợp.
• Thực hiện các bài tập vận động cột sống cổ thích hợp để tăng cường sức cơ vùng cổ ngực và vai, cũng như tránh cho cơ vùng cổ bị mỏi mệt hoặc căng cứng.

Bệnh nhân bị hội chứng cổ vai cánh tay có thể đến Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để thăm khám, chẩn đoán và điều trị giúp phục hồi chức năng xương khớp. Các bác sĩ khoa Cơ xương khớp giàu chuyên môn và kinh nghiệm tại Vinmec sẽ thực hiện các phương pháp chẩn đoán tiên tiến nhất hiện nay để đánh giá tình trạng khớp gối và chỉ định phác đồ điều trị cụ thể.

Bài viết tham khảo nguồn:

1, WAYS TO EASE NEAK TENSION- Tác giả:Medically reviewed by Timothy J. Legg, Ph.D., CRNP — Written by Corinne O'Keefe Osborn on June 28, 2018.

2, HỘI CHỨNG CỔ VAI CÁNH TAY (Cervical scapulohumeral syndrome)- Trang 149 HƯỚNG DẪN CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ CÁC BỆNH CƠ XƯƠNG KHỚP Bộ Y tế.