Thực phẩm có thể làm giảm các triệu chứng viêm khớp dạng thấp không?

Chế độ ăn với nhiều trái cây, rau, ngũ cốc, chất béo lành mạnh, đậu và cá có thể giúp kiểm soát tình trạng viêm khớp dạng thấp. Mặc dù không có thực phẩm chữa viêm khớp dạng thấp, nhưng lựa chọn thực đơn phù hợp có thể giảm viêm một số triệu chứng của bệnh.

Viêm khớp dạng thấp có thể xảy ra với bất kỳ ai ở mọi lứa tuổi, khiến các khớp người bệnh bị sưng đau, cứng và viêm. Trong khi thoái hóa khớp là tình trạng các khớp bị mài mòn tự nhiên theo thời gian thì viêm khớp dạng thấp xảy ra do hệ miễn dịch tự tấn công nhầm vào các khớp của bạn. Vì vậy đây là hai bệnh lý hoàn toàn khác nhau. Không rõ nguyên nhân viêm khớp dạng thấp.

Những thực phẩm có chứa hóa chất tự nhiên giúp chống lại chứng viêm trên khắp cơ thể có thể làm giảm đau và sưng tấy khớp. Trong một cuộc khảo sát được thực hiện năm 2017 trên 217 người bị viêm khớp dạng thấp, 24% cho biết thực phẩm có tác động đến các triệu chứng của họ, cả tích cực lẫn tiêu cực.

Thay đổi chế độ ăn uống là một cách mà những người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp đang lựa chọn để hỗ trợ sức khỏe. Mặc dù không có thực phẩm chữa viêm khớp dạng thấp khỏi hẳn, nhưng một số loại thức ăn có thể giúp bạn kiểm soát tốt các triệu chứng của bệnh khi kết hợp cùng với các phương pháp điều trị y tế - như thuốc giảm đau không kê đơn, thuốc chống viêm, tiêm huyết tương và các liệu pháp ức chế miễn dịch.

Nhìn chung, thực phẩm có đặc tính chống viêm sẽ giúp giảm các triệu chứng của bệnh. Bên cạnh đó, duy trì trọng lượng hợp lý cũng rất quan trọng vì thừa cân sẽ gây thêm áp lực lên các khớp đau nhức và có thể khiến một số phương pháp điều trị kém hiệu quả. Hơn nữa, chất béo trong cơ thể cũng tạo ra các protein cytokine thúc đẩy quá trình viêm.

2.1. Chất chống oxy hóa

Chất chống oxy hóa có thể làm giảm viêm, từ đó cải thiện bệnh viêm khớp dạng thấp. Đây là những hợp chất có thể phá hủy các yếu tố gây hại trong cơ thể bạn, như hạn chế sản xuất quá mức các loại oxy phản ứng (ROS). Bạn có thể bổ sung chất chống oxy hóa nhiều hơn bằng cách ăn các loại thực phẩm có vitamin A, C, E hoặc selen, cụ thể là trái cây tươi, rau và các loại hạt hoặc uống trà xanh.

2.2. Chất xơ là một loại thực phẩm chữa viêm khớp dạng thấp

Chất xơ có thể giúp giảm cân và hỗ trợ lợi khuẩn đường ruột hoạt động, nhờ đó làm giảm viêm nói chung. Bạn có thể bổ sung nhiều chất xơ hơn trong chế độ ăn uống của mình với những thực phẩm sau:

• Trái cây tươi và rau quả;
• Các loại ngũ cốc;
• Đậu;
• Quả hạch.

2.3. Flavonoid giúp giảm viêm nhiễm

Flavonoid là những hợp chất do thực vật tạo ra, có mặt trong cơ thể khi chúng ta ăn trái cây và rau quả. Flavonoid giúp giảm viêm nhiễm, giảm sưng và đau do viêm khớp dạng thấp. Những lựa chọn chứa nhiều flavonoid bao gồm:

• Quả mọng;
• Trà xanh;
• Nho;
• Bông cải xanh;
• Đậu nành;
• Chocolate đen.

2.4. Gia vị giảm tình trạng viêm nhiễm

Một số loại gia vị có thể làm giảm viêm nhiễm trong cơ thể bạn. Ví dụ, củ nghệ có chứa hợp chất curcumin với đặc tính chống viêm và gừng cũng có tác dụng tương tự.

Nhưng curcumin sẽ không hoạt động hiệu quả nếu không thêm piperine - chất có trong hạt tiêu đen. Thêm một chút hạt tiêu đen khi dùng nghệ hoặc gừng là một mẹo hay để tối đa hóa lợi ích. Capsaicin - một hợp chất của ớt, cũng hỗ trợ giảm viêm trong cơ thể.

2.5. Chất béo lành mạnh kiểm soát chứng viêm

Cá hồi, cá ngừ, cá mòi, cá trích và các loại cá nước lạnh khác rất giàu axit béo omega-3 có thể giúp kiểm soát chứng viêm. Tuy nhiên, cơ thể bạn cần cân bằng axit béo omega-3 và omega-6 bởi các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng tỷ lệ omega-6 lớn hơn omega-3 có thể làm gia tăng các bệnh viêm mãn tính, bao gồm cả viêm khớp dạng thấp. Vì vậy, điều quan trọng là phải giảm omega-6 - chất gây viêm và tăng omega-3.

Hạnh nhân, óc chó, đậu nành và hạt lanh cũng đặc biệt tốt cho những người bị viêm khớp dạng thấp vì chứa nhiều axit béo omega-3. Tuy nhiên không nên ăn quá nhiều vì các loại hạt cũng chứa nhiều calo, dễ gây tăng cân.

2.6. Chế độ ăn Địa Trung Hải

Một số chế độ ăn uống tự nhiên bao gồm nhiều thực phẩm chống viêm kể trên, ví dụ như chế độ ăn đặc trưng ở vùng Địa Trung Hải:

• Sử dụng dầu ô liu - một loại chất béo lành mạnh, thay thế cho các sản phẩm từ sữa giàu chất béo như bơ, giúp làm giảm mức độ của các hóa chất gây viêm. Dầu oliu còn chứa hợp chất oleocanthal có tác dụng giảm viêm và hoạt động giống như ibuprofen giúp giảm đau.
• Những loại trái cây và rau quả có màu sắc đậm hoặc sáng thường có mức độ chống oxy hóa cao hơn, giúp hạn chế tình trạng viêm nhiễm. Một số lựa chọn tốt bao gồm: việt quất, quả mâm xôi, bí, khoai lang, cà rốt, cà chua, ớt, cam, bông cải xanh và dưa.
• Để tăng thêm hương vị món ăn, hãy thêm các loại gia vị như nghệ , gừng và một ít tiêu, ớt. Tuy nhiên nếu bạn đang dùng thuốc làm loãng máu, hãy hỏi ý kiến bác sĩ vì nghệ có thể ngăn đông máu.
• Bạn cũng có thể dùng một ít rượu vang đỏ như một phần của chế độ ăn uống này, nhưng hãy hỏi ý kiến ​​bác sĩ trước để xem có phù hợp không. Người đang dùng methotrexate nên tránh rượu nhằm hạn chế nguy cơ tổn thương gan.

Trong khi lựa thực phẩm làm giảm viêm, bạn cũng cần quan tâm viêm khớp dạng thấp kiêng ăn gì. Một số ví dụ về các loại thực phẩm có thể kích hoạt phản ứng viêm bao gồm:

• Cacbohydrat đã qua chế biến như bột mì trắng và đường trắng;
• Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, như chất béo có trong thực phẩm chiên;
• Thịt đỏ và thịt đóng hộp;
• Sản phẩm bơ sữa;
• Trứng.

Nếu bạn không thể tránh hoàn toàn những thực phẩm trên, hãy thử ăn ít lại. Ngay cả một thay đổi nhỏ cũng có thể giúp cải thiện các triệu chứng viêm khớp dạng thấp của bạn. Tốt nhất là hoán đổi một số thực phẩm gây viêm thành thực phẩm chống viêm, chẳng hạn như chọn cá thay vì thịt đỏ.

Gluten là một loại protein có trong lúa mì, lúa mạch đen và lúa mạch và nhiều loại thực phẩm đóng gói. Người mắc bệnh celiac nếu ăn gluten sẽ khiến ruột non bị viêm và không thể hấp thụ một số chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, người bị viêm khớp dạng thấp không nhất thiết phải từ bỏ gluten. Không có bằng chứng cho thấy kiêng gluten có thể cải thiện tình trạng hoặc giảm bớt các triệu chứng của bệnh.

Xung quanh vấn đề người bị viêm khớp dạng thấp nên ăn gì và kiêng gì, các chuyên gia cho rằng thay vì cố gắng nhịn ăn hoặc tìm những loại thực phẩm chữa viêm khớp dạng thấp, hãy ăn uống hợp lý và sinh hoạt khoa học. Không nên đột ngột thay đổi chế độ ăn uống của bạn hay bỏ bữa. Ngoài ra, viêm khớp dạng thấp cũng khiến người bệnh dễ bị thiếu hàm lượng vitamin B6, B12, C, D, E, magiê, selen và kẽm. Bạn cũng có thể tham khảo ý bác sĩ xem mình có cần tăng cường những chất trên từ thực phẩm và thuốc bổ sung hay không.

Nguồn tham khảo: healthline.com, webmd.com, arthritis.org