Lưu ý khi dùng thuốc Carbamazepin

Thuốc Carbamazepine được chỉ định trong các trường hợp điều trị bệnh động kinh cơn co giật toàn bộ/ cơn cục bộ, có tác dụng giảm đau do dây thần kinh tam thoa hoặc dây thần kinh lưỡi - hầu... Sau đây là một số lưu ý khi dùng thuốc Carbamazepin 200mg.

Thuốc Carbamazepin được điều chế theo các dạng với hàm lượng như sau:

• Dạng viên nén: Carbamazepin 200mg;
• Dạng viên nhai: Carbamazepin 100mg;
• Dạng viên giải phóng chậm với hàm lượng 100mg/ 200mg/ 400mg;
• Dạng hỗn dịch uống với hàm lượng 100mg/ 5ml;
• Dạng viên đặt trực tràng với hàm hàm lượng 125mg/ 250mg.

1.1. Chỉ định sử dụng Carbamazepin

• Điều trị bệnh động kinh: Động kinh cục bộ có triệu chứng phức tạp như động kinh tâm thần vận động và động kinh thùy thái dương;
• Điều trị các cơn hưng cảm cấp và duy trì các rối loạn cảm xúc lưỡng cực nhằm phòng ngừa hoặc làm giảm sự tái phát;
• Điều trị hội chứng cai rượu;
• Hỗ trợ điều trị người bị đau dây thần kinh sinh ba tự phát và đau dây thần kinh sinh ba do biến chứng của bệnh xơ cứng rải rác;
• Điều trị bệnh thần kinh ở những bệnh nhân mắc đái tháo đường;
• Điều trị đái tháo nhạt trung ương, đa niệu và khát nhiều có nguồn gốc hormon thần kinh.

1.2. Liều lượng và cách dùng Carbamazepin:

Bệnh nhân được chỉ định điều trị bằng thuốc Carbamazepin phải được bắt đầu từ liều thấp, sau một khoảng thời gian mới tăng từ từ cho tới khi đạt được tác dụng tối đa của thuốc trong điều trị.

Trường hợp điều trị bệnh nhân mắc động kinh:

Liều dùng đối với người lớn:

• Giai đoạn đầu điều trị với liều 100 - 200mg, dùng 1 - 2 lần/ ngày. Liều được tăng lên dần dần khi đạt được liều đáp ứng tối đa (trong khoảng 400mg, dùng 2 - 3 lần/ ngày), có những trường hợp tăng liều đến 1600mg hoặc thậm chí 2000mg/ ngày theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Liều dùng đối với trẻ em:

• Dưới 1 tuổi: Dùng thuốc Carbamazepin 100mg hoặc Carbamazepin 200mg trong 1 ngày;
• Trẻ từ 1 - 5 tuổi: Dùng thuốc Carbamazepin 200mg đến 400mg/ ngày;
• Trẻ từ 6 - 10 tuổi: Dùng thuốc Carbamazepin 400 đến 600mg/ ngày;
• Trẻ từ 11 - 15 tuổi: Dùng thuốc Carbamazepin 600 đến 1000mg/ ngày.
• Với trẻ nhỏ 4 tuổi hoặc thấp hơn thường được bắt đầu điều trị với liều lượng 20 - 60mg/ ngày.

Trường hợp điều trị bệnh nhân đau dây thần kinh V:

• Thường được chỉ định liều bắt đầu từ 200 đến 400mg/ ngày. Liều sẽ được tăng từ từ cho tới khi hết triệu chứng đau (liều thường gặp 200mg x 3 - 4 lần/ ngày). Sau khi ổn định, liều sử dụng nên được giảm dần dần cho tới liều duy trì thấp nhất có thể.
• Đối với người lớn tuổi, liều bắt đầu là 100mg x 2 lần/ ngày.

Trường hợp điều trị bệnh nhân mắc hội chứng cai nghiện rượu:

• Liều được sử dụng trung bình là 200 mg x 3 - 4 lần/ ngày. Nếu bệnh nhân mắc hội chứng cai nghiện rượu nặng cần tăng liều vào những ngày đầu tiên, có thể tới 400mg x 3 lần/ ngày.
• Với những trường hợp điều trị liều cao cần phối hợp Tegretol với thuốc an thần/ thuốc ngủ như Clomethiazol, Chlordiazepoxide. Khi bệnh nhân đã qua giai đoạn cấp tính, đơn trị liệu được chỉ định tiếp tục với Tegretol.

Trường hợp điều trị bệnh nhân mắc cơn hưng cảm và phòng ngừa trạng thái hưng - trầm cảm (trạng thái lưỡng cực):

• Liều dùng thường được chỉ định trong khoảng 400 - 600mg/ ngày được chia từ 2 - 3 lần.
• Trong trường hợp bệnh nhân mắc cơn hưng cảm cấp tính thì liều dùng cần được tăng nhanh. Trường hợp điều trị phòng ngừa rối loạn cảm xúc lưỡng cực cần tăng liều ít một để đạt sự dung nạp tốt nhất.

Chống chỉ định sử dụng Carbamazepin trong các trường hợp:

• Bệnh nhân có dấu hiệu rối loạn truyền nhĩ - thất;
• Bệnh nhân có tiền sử mắc chứng suy tủy xương;
• Bệnh nhân đang điều trị loạn chuyển hóa porphyrin;
• Bệnh nhân quá mẫn với carbamazepin hoặc thuốc chống trầm cảm ba vòng.

Thận trọng khi sử dụng Carbamazepin trong các trường hợp:

• Bệnh nhân mắc suy gan, suy thận;
• Bệnh nhân mắc các bệnh lý về tim;
• Bệnh nhân có tiền sử rối loạn về huyết học (phải theo dõi công thức máu trước và trong điều trị);
• Bệnh nhân có phản ứng da;
• Bệnh nhân mắc glôcôm;
• Bệnh nhân đang mang bầu hoặc đang nuôi con bằng sữa mẹ.

Khi sử dụng thuốc Carbamazepin cần tránh ngừng thuốc đột ngột, không dùng đồng thời với thuốc ức chế monoamine oxidase (IMAO) và chỉ dùng thuốc Carbamazepin sau khi đã ngừng IMAO ít nhất là 15 ngày.

Tác dụng phụ khi dùng thuốc

• Dấu hiệu về thần kinh: Chóng mặt, đau đầu, mất điều hòa, ngủ gà, mệt mỏi, hội chứng song thị;
• Rối loạn tiêu hóa: Bệnh nhân bị cảm thấy đau bụng, buồn nôn, nôn;
• Trên da của bệnh nhân xuất hiện các dấu hiệu dị ứng;
• Rối loạn huyết học: Tình trạng giảm bạch cầu, giảm bạch cầu hạt, giảm tiểu cầu, thiếu máu bất sản;
• Các bệnh lý về gan: Viêm gan, vàng da, ứ mật,...;
• Các bệnh lý về tim mạch: Rối loạn nhịp tim, tăng hoặc hạ huyết áp, viêm huyết khối tĩnh mạch,...;
• Bệnh về đường tiết niệu - cơ quan sinh dục: Viêm hoặc suy thận, các dấu hiệu về suy giảm chức năng thận, rối loạn tình dục;
• Bệnh về giác quan: Rối loạn vị giác, đục thủy tinh thể, viêm kết mạc,...;
• Bệnh về cơ xương khớp: Đau khớp, đau cơ, chuột rút,...;
• Hội chứng Stevens Johnson.

Các tác dụng phụ này sẽ xuất hiện thường xuyên hơn đối với những bệnh nhân có kết hợp điều trị với Tegretol và liều dùng ban đầu cao hoặc ở những người lớn tuổi.

Carbamazepin là thuốc kê đơn, do vậy trước khi sử dụng hãy chắc chắn rằng bạn đã được tư vấn từ bác sĩ. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về công dụng, liều dùng và lưu ý khi sử dụng thuốc Carbamazepin.