Tác dụng phụ và những lưu ý khi sử dụng thuốc Montelukast

Bài viết được viết bởi Dược sĩ Huỳnh Xuân Lộc - Khoa Dược - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Montelukast với tên biệt dược thường gặp Singulair là thuốc dùng để dự phòng và điều trị bệnh hen phế quản (hen suyễn). Thuốc hỗ trợ giảm co thắt đường thở gây ra bởi phản ứng viêm và thường được chỉ định trong giai đoạn nhẹ, giúp ngăn ngừa các triệu chứng hen ban ngày và ban đêm cũng như các cơn khó thở khi tập luyện hoặc hoạt động thể lực gắng sức.

Montelukast cũng giúp giảm các triệu chứng dị ứng theo mùa như hắt hơi, ngứa mũi, ngạt hoặc chảy nước mũi. Tuy nhiên thuốc không phải là lựa chọn điều trị đầu tay trong bệnh lý này.

Montelukast có thể được sử dụng cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên. Thuốc thường gặp dạng cốm uống, viên nhai dành cho trẻ nhỏ và viên uống cho người từ 15 tuổi trở lên.

Các dạng thuốc của montelukast có thể dùng kèm hoặc không kèm với thức ăn. Dạng cốm uống có thể cho trực tiếp vào miệng trẻ hoặc hoà trộn với các loại thức uống lạnh hoặc ở nhiệt độ phòng như nước táo, sữa công thức, sữa mẹ hoặc thức ăn như cơm, cà rốt nghiền, kem. Thuốc cốm cũng cần phải sử dụng trong ngay trong vòng 15 phút sau khi pha và không bảo quản lại để sử dụng cho lần sau.

Dạng viên nhai cần nhai hoặc ngậm đến tan trước khi nuốt để giúp thuốc hấp thu đúng cách. Sau khi nhai, trẻ có thể uống nước hoặc súc miệng để làm sạch.Liều thường dùng của montelukast được tính theo tuổi, trong đó:

• Người từ 15 tuổi dùng viên uống 10mg/ngày;
• Trẻ từ 6 đến 14 tuổi dùng viên nhai 5mg/ngày;
• Trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi dùng viên nhai hoặc cốm uống 4mg/ngày.

Để kiểm soát bệnh hen phế quản, thuốc cần dùng vào buổi tối hàng ngày suốt thời gian điều trị kể cả khi không có triệu chứng. Thuốc có thể được dùng 2 giờ trước khi hoạt động thể lực hoặc chơi thể thao gắng sức theo cân nhắc và chỉ định của bác sĩ.

Nếu bạn bỏ mất 1 liều thuốc, bỏ qua và dùng lại 1 liều vào hôm sau. Không uống gấp đôi để bù cho liều thuốc bị mất.

Montelukast cũng như các thuốc khác đều có thể gây ra các tác dụng có hại. Thuốc hiếm khi gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng như:

• Phản ứng dị ứng như phát ban da, nổi mề đay, mẩn ngứa kèm hoặc không kèm sốt; thở khò khè, tức ngực hoặc khó thở, khó nuốt hoặc nói chuyện khó khăn, khàn tiếng; hoặc phù môi, mặt, lưỡi hoặc cổ họng;
• Hoặc các phản ứng dị ứng nguy hiểm hơn như đỏ da, phù, tróc da, kích ứng, đỏ mắt, viêm loét miệng, họng hoặc mũi;
• Hoặc sốt, triệu chứng giống cúm, đau xoang mặt, đau tai, cảm giác nóng rát hoặc châm chích.

Nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào kể trên, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ kịp thời.

Các tác dụng phụ khác như đau đầu, đau dạ dày hoặc tiêu chảy, ho... cũng thường gặp. Nếu các triệu chứng này không mất đi và kéo dài, người bệnh cần ngưng thuốc và trao đổi với bác sĩ điều trị để có hướng xử lý phù hợp.

Gần đây, một số cơ quan dược phẩm trên thế giới cũng bắt đầu cảnh báo về nguy cơ tác dụng phụ trên tâm thần kinh của montelukast và khuyến cáo giới hạn sử dụng trong các bệnh lý ngoài hen phế quản như viêm mũi dị ứng. Các tác dụng không mong muốn trên tâm thần kinh bao gồm ý tưởng tự sát, kích động, hung hăng, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ, ảo giác, mộng du, run rẩy ... Vì thế người bệnh hoặc người chăm sóc cần phải lưu tâm đến các triệu chứng bất thường này và trao đổi với bác sĩ để có lựa chọn hợp lý.

Montelukast là thuốc kê đơn và chỉ được dùng theo chỉ định của bác sĩ.

Thuốc không có tác dụng giãn phế quản và không giúp cắt cơn hen cấp. Luôn dùng thuốc kèm với các dạng thuốc xông, hít hoặc thuốc điều trị khác để kiểm soát bệnh hiệu quả.

Trao đổi với bác sĩ hoặc đến các cơ sở y tế ngay nếu gặp phải bất kỳ triệu chứng bất thường nào khi dùng thuốc như các phản ứng dị ứng, khó thở ... hoặc các triệu chứng trên tâm thần kinh như ảo giác, thay đổi tính cách, hành vi, cảm thấy trầm cảm hoặc hung hăng bất thường đặc biệt là sự xuất hiện các ý nghĩa tự sát hoặc mong muốn làm tổn hại bản thân.

Thảo luận với bác sĩ về lợi ích của thuốc và các tác dụng phụ có thể gặp phải nếu được chỉ định dùng montelukast để điều trị viêm mũi dị ứng hoặc các bệnh lý khác không phải hen phế quản. Bác sĩ có thể cân nhắc và giải thích việc dùng thuốc trên từng trường hợp cụ thể.

Bảo quản thuốc ở nhiệt độ phòng, tránh ánh sáng trực tiếp. Bảo quản tại nơi khô ráo và trong bao bì gốc của thuốc, tránh xa tầm tay trẻ em.

Tránh dùng hoặc hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng đồng thời montelukast các thuốc có thể làm tăng nặng bệnh hen phế quản như aspirin hoặc các thuốc giảm đau kháng viêm không steroid.

Tài liệu tham khảo: Uptodate.com, mayoclinic.org