Vi khuẩn đường ruột nói gì về bạn?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nội tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng

Khi nói đến vi khuẩn, đa phần mọi người đều nghĩ rằng đó là những tác nhân gây bệnh cần phải phòng tránh. Nhưng thực ra, cơ thể chúng ta đã chứa hàng nghìn tỷ con vi khuẩn. Chúng giúp chúng ta tiêu hóa thức ăn và đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe. Vi khuẩn đường ruột của bạn cũng gắn liền với xác suất bạn mắc một số bệnh như bệnh tiểu đường, béo phì, trầm cảm và ung thư đại tràng.

1. Vi khuẩn đường ruột là gì?

Bên trong đường ruột của bạn có từ 300 đến 500 loại vi khuẩn khác nhau, chứa gần 2 triệu gen. Các loại vi khuẩn này kết hợp với các sinh vật nhỏ bé khác như virus và nấm tạo ra hệ vi sinh vật được gọi là microbiota hay microbiome.

Giống như dấu vân tay, microbiota của mỗi người là duy nhất. Hỗn hợp vi khuẩn trong cơ thể bạn khác với hỗn hợp vi khuẩn trong cơ thể của mọi người khác. Microbiota của bạn được xác định một phần bởi microbiota của mẹ bạn - môi trường mà bạn tiếp xúc khi sinh, phần còn lại là từ chế độ ăn uống và lối sống của bạn.

Vi khuẩn đường ruột có quan trọng không? Câu trả lời là có. Bời hầu như, trên khắp cơ thể của bạn đều có vi khuẩn, nhưng những vi khuẩn trong ruột của bạn có thể có tác động lớn nhất đến sức khỏe của bạn. Chúng có mặt trên toàn bộ hệ thống tiêu hóa của bạn, song tập trung nhiều ở ruột non và ruột già. Chúng có ảnh hưởng đến mọi thứ, từ sự trao đổi chất cho đến tâm trạng của bạn và cả hệ thống miễn dịch của bạn nữa.

2. Mối liên quan giữa vi khuẩn đường ruột và bệnh

Các nghiên cứu cho thấy vi khuẩn đường ruột ở những người khỏe mạnh khác với hệ vi khuẩn đường ruột của những người mắc một số bệnh nhất định. Những người bị bệnh có thể có quá ít hoặc quá nhiều một loại vi khuẩn nhất định nào đó hoặc họ có thể thiếu nhiều loại vi khuẩn.

Các nhà khoa học cho rằng có một số loại vi khuẩn có thể bảo vệ bạn chống lại bệnh tật, trong khi những loại khác có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh. Các nhà khoa học đã bắt đầu tìm ra mối liên hệ giữa vi khuẩn đường ruột và các bệnh sau đây:

Béo phì, bệnh tiểu đường type 2 và bệnh tim: vi khuẩn đường ruột của bạn ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của cơ thể. Chúng xác định những thứ như lượng calo bạn nhận được từ thực phẩm và loại chất dinh dưỡng bạn có được.

Nếu bạn có quá nhiều vi khuẩn đường ruột có thể khiến bạn biến chất xơ thành axit béo. Điều này có thể gây ra sự tích tụ chất béo trong gan của bạn. Từ đó dẫn đến một số rối loạn chuyển hóa có thể gây ra các bệnh như bệnh tiểu đường type 2, bệnh tim và béo phì.

Phụ nữ béo phì — Quá nhiều vi khuẩn đường ruột là tác nhân gây nên béo phì

Các bệnh viêm đường ruột, bao gồm bệnh Crohn và viêm loét đại tràng: những bệnh nhân mắc các căn bệnh này được cho là có mức độ thấp hơn của một số loại vi khuẩn đường ruột có khả năng chống viêm. Mối liên hệ chính xác của kết nối này vẫn chưa rõ ràng. Nhưng người ta nghĩ rằng một số vi khuẩn có thể khiến cơ thể bạn tấn công ruột và tạo tiền đề cho những căn bệnh này.
Ung thư đại tràng: các nghiên cứu cho thấy những người mắc căn bệnh này có hệ vi sinh vật đường ruột khác nhau. Họ thường có mức độ vi khuẩn gây bệnh cao hơn so với người khỏe mạnh.
Lo lắng, trầm cảm và tự kỷ: đường ruột có chứa rất nhiều đầu dây thần kinh kết nối với não bộ. Các nghiên cứu đã đề xuất một mối liên hệ giữa vi khuẩn đường ruột và các rối loạn của hệ thống thần kinh trung ương như lo lắng, trầm cảm và rối loạn tự kỷ.
Viêm khớp: các nhà khoa học cho rằng những bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp có thể có số lượng vi khuẩn liên quan đến viêm cao hơn những người không mắc bệnh này.

3. Làm thế nào để bạn có thể có được hệ vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh?

Khi các vi sinh vật có lợi trong cơ thể bạn khỏe mạnh thì chúng sẽ giúp ngăn chặn sự xâm nhập và phát triển của các loại vi sinh vật có hại. Các vi khuẩn đường ruột có lợi còn giúp bảo vệ cơ thể bạn khỏi các loại thực phẩm có hại hay nguồn nước ô nhiễm.

Chính vì vậy, để có một sức khỏe tốt, bạn đừng quên việc chăm sóc cho hệ vi sinh vật của mình. Đề làm được điều này, bạn cần thực hiện các công việc sau đây:

Bắt đầu bằng cách ăn một chế độ ăn dinh dưỡng giàu chất xơ như rau củ, ngũ cốc và trái cây. Một chế độ ăn kiêng theo kiểu phương Tây với nhiều chất béo và đường, ít chất xơ có thể tiêu diệt một số loại vi khuẩn đường ruột, khiến cho microbiota của bạn mất sự đa dạng.
Hạn chế sử dụng kháng sinh: bởi thuốc kháng sinh có thể quét sạch các loại vi khuẩn gây bệnh, nhưng nó cũng tiêu diệt cả các loại vi khuẩn khỏe mạnh, có lợi cho sức khỏe của bạn. Chính vì vậy chỉ sử dụng thuốc kháng sinh khi thực sự cần thiết theo chỉ định của bác sĩ.
Tập thể dục có thể kích thích sự phát triển của nhiều loại vi khuẩn đường ruột của bạn. Có một hệ sinh vật đường ruột đa dạng giúp thúc đẩy sức khỏe tốt hơn và điều này lại giúp làm giảm nguy cơ mắc một số bệnh.

Tập thể dục giúp kích thích hệ sinh vật đường ruột đa dạng hơn

Bạn có thể sử dụng sớm một số loại thuốc hoặc chất bổ sung làm từ một chủng vi khuẩn đường ruột nhất định để giảm nguy cơ hoặc thậm chí có thể chữa khỏi một số bệnh nhất định.

Không phải tất cả các loại vi khuẩn đường ruột đều gây hại cho sức khỏe, ngược lại có nhiều loại vi khuẩn đường ruột đang hỗ trợ, bảo vệ chúng ta khỏi một số bệnh tật. Có quá nhiều hoặc thiếu hụt một hay nhiều loại vi khuẩn sẽ gây mất cân bằng của hệ vi sinh vật trong cơ thể, có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh, không chỉ các bệnh đường tiêu hóa mà cả các bệnh lý khác.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Bài viết tham khảo nguồn: Webmd.com