11 câu hỏi - đáp đầy đủ về buồng trứng đa nang

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Phạm Thị Tuyết Mai - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Buồng trứng đa nang là một bệnh liên quan đến sự mất cân bằng hormone trong cơ thể phụ nữ. Hội chứng này không chỉ ảnh hưởng đến khả nang mang thai mà còn gây ra nhiều bệnh tật nghiêm trọng khác ở phụ nữ.

Những dấu hiệu và triệu chứng thường gặp của buồng trứng đa nang bao gồm:

• Chu kỳ kinh nguyệt không đều: Rối loạn kinh nguyệt có thể bao gồm có những khoảng thời gian dài không xuất hiện kinh nguyệt, số lượng ngày kinh nguyệt quá dài hoặc quá ngắn, có những giai đoạn có lượng máu quá nhiều hoặc quá ít.
• Buồng trứng đa nang (PCOS) là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây vô sinh nữ.
• Béo phì: Có tới 80% phụ nữ mắc buồng trứng đa nang bị béo phì.

• Sự phát triển quá mức của lông trên mặt, ngực, bụng hoặc đùi trên - được gọi là chứng mọc lông quá nhiều, ảnh hưởng đến hơn 70% phụ nữ mắc buồng trứng đa nang.
• Mụn trứng cá nhiều xảy ra sau tuổi thiếu niên và không đáp ứng với các phương pháp điều trị thông thường
• Da nhờn
• Da dày, mịn, và sẫm màu ở những vùng có nếp gấp (nách, cổ, háng) - được gọi là chứng dày lớp gai đen.
• Nhiều túi nhỏ chứa đầy dung dịch lỏng (túi nang) trong buồng trứng

Mặc dù nguyên nhân của PCOS chưa được tìm ra, nhưng PCOS có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau. Các yếu tố này bao gồm kháng insulin, tăng mức độ hormone gọi là androgen và chu kỳ kinh nguyệt không đều.

Ngoài ra, một số nguyên nhân khác có liên quan như:

• Di truyền: Nếu mẹ hoặc chị (em) gái mắc hội chứng này thì nguy cơ mắc bệnh này của bạn sẽ cao hơn người bình thường.
• Chế độ ăn uống: Chế độ ăn giàu tinh bột cũng có thể là nguyên nhân của bệnh.

Kháng insulin là tình trạng các tế bào cơ thể không đáp ứng với tác dụng của insulin. Khi cơ thể không đáp ứng với insulin, mức độ glucose trong máu sẽ tăng lên. Điều này có thể gây ra một lượng lớn insulin vẫn được sản xuất ra trong khi cơ thể đang cố gắng di chuyển glucose vào tế bào. Kháng insulin có thể dẫn đến đái tháo đường. Nó cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến bệnh gai đen.

Khi cơ thể sản xuất một lượng androgen cao hơn mức bình thường, có thể gây cản trở buồng trứng trong việc phóng trứng mỗi tháng (gọi quá trình rụng trứng). Nồng độ androgen cao cũng gây ra sự phát triển nhanh của tóc và mụn trứng cá gặp ở nhiều phụ nữ mắc buồng trứng đa nang.

Chu kỳ kinh nguyệt không đều có thể dẫn đến vô sinh và ở một số phụ nữ, có thể dẫn đến sự phát triển quá nhiều các túi nang trong buồng trứng.

PCOS ảnh hưởng đến tất cả các khu vực của cơ thể, không chỉ hệ thống sinh sản. Nó làm tăng nguy cơ mắc bệnh phụ nữ, nặng hơn có thể gây ra những bệnh tật kéo dài suốt đời.

Kháng insulin làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 và bệnh tim mạch. Một hiện tượng khác có liên quan đến PCOS là hội chứng chuyển hóa. Hội chứng này góp phần gây ra cả bệnh tiểu đường và bệnh tim.

Phụ nữ mắc PCOS cũng có xu hướng dẫn đến tăng sinh nội mạc tử cung, làm niêm mạc tử cung trở nên quá dày. Tình trạng này làm tăng nguy cơ bị ung thư nội mạc tử cung.

Một loạt các phương pháp điều trị có khả năng giải quyết các vấn đề của PCOS. Các phương pháp điều trị là khác nhau cho từng người, tùy thuộc vào triệu chứng bệnh, các vấn đề sức khỏe khác liên quan và mong muốn có thai hay không của người bệnh.

Thuốc tránh thai nội tiết kết hợp có thể được sử dụng để điều trị lâu dài ở những phụ nữ mắc PCOS không muốn mang thai. Thuốc nội tiết kết hợp có chứa cả estrogen và progestin. Những loại thuốc tránh thai này giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt và làm giảm tình trạng lông mọc nhiều và mụn trứng cá bằng cách giảm nồng độ androgen. Chúng cũng làm giảm nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.

Đối với phụ nữ thừa cân, giảm cân thường bằng cách điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt. Giảm cân cũng có tác dụng cải thiện mức cholesterol và insulin, làm giảm các triệu chứng như tóc phát triển nhanh và mụn trứng cá.

Thuốc nhạy cảm với insulin (Insulin-sensitizing drugs) được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường cũng thường xuyên được sử dụng trong điều trị buồng trứng đa nang. Những loại thuốc này giúp cơ thể đáp ứng với insulin. Ở phụ nữ mắc PCOS, thuốc có tác dụng làm giảm nồng độ androgen và cải thiện quá trình rụng trứng. Phục hồi giai đoạn rụng trứng giúp làm cho chu kỳ kinh nguyệt đều đặn và dễ dự đoán hơn.

Rụng trứng thành công là bước đầu tiên để mang thai. Đối với phụ nữ thừa cân, giảm cân thường giúp hoàn thành mục tiêu này. Thuốc cũng có thể được sử dụng để gây rụng trứng. Phẫu thuật buồng trứng là phương pháp cuối cùng được sử dụng khi các điều trị khác không hiệu quả. Tuy nhiên, ảnh hưởng lâu dài của các phương pháp này là vẫn chưa được chứng minh.

• Giảm cân: Xây dựng chế độ ăn giàu chất xơ, vitamin, ít tinh bột và đường. Luyện tập thể dục thường xuyên, tránh căng thẳng, hạn chế thức khuya.
• Thuốc kích thích rụng trứng: Có nhiều loại thuốc khác nhau từ đường uống đến đường tiêm có thể giúp ích cho những phụ nữ có mong muốn mang thai.
• Phẫu thuật: Có tác dụng giảm các chất kích tố nam và tăng cường sự rụng trứng. Phương pháp này chỉ có tác dụng tạm thời, có khoảng 50% phụ nữ có thai 1 năm sau phẫu thuật.

Bài viết tham khảo nguồn Acog.org