Kết quả giải phẫu bệnh thường cho biết điều gì?

Kết quả giải phẫu bệnh là tài liệu được cung cấp bởi các nhà nghiên cứu bệnh học. Báo cáo này đưa ra để chẩn đoán bệnh dựa trên điều tra bệnh lý học về mẫu mô lấy từ khối u của bệnh nhân. Dựa vào kết quả giải phẫu bệnh, có thể biết thông tin chi tiết về khối u lành tính hay ác tính giúp bác sĩ tìm ra các lựa chọn điều trị tốt nhất.

Giải phẫu bệnh là nghiên cứu các mẫu mô được loại bỏ trong quá trình phẫu thuật. Chúng được sử dụng để chẩn đoán bệnh và quyết định phác đồ điều trị. Một nhà giải phẫu bệnh học có thể cung cấp toàn bộ thông tin tư vấn trong hệ thống các cơ quan chuyên ngành y tế, sau đó đưa ra chẩn đoán phù hợp. Ví dụ, một nhà nghiên cứu bệnh học có thể nghiên cứu các mô được loại bỏ trong quá trình phẫu thuật ung thư vú; từ đó giúp cho bác sĩ phẫu thuật quyết định có nên loại bỏ các hạch bạch huyết dưới cánh tay hay không.

Giải phẫu bệnh bao gồm kiểm tra mô cơ với mắt thường và có kết hợp sử dụng kính hiển vi. Phương pháp mới trong kiểm tra mô và tế bào bao gồm cả chẩn đoán phân tử (DNA/RNA). Điều này liên quan đến phân tích DNA và protein trong máu và các mô. Công nghệ mới này có thể đem lại các lợi ích sau:

• Phân biệt giữa tế bào bạch cầu không bị ung thư (lành tính) và tế bào bạch cầu bị ung thư (ác tính).
• Sớm tìm thấy những thay đổi di truyền dẫn đến ung thư.
• Xác định các tác nhân truyền nhiễm trong các mô cơ thể.

Bên cạnh đó, cùng với việc ứng dụng phương pháp mới, các nhà giải phẫu bệnh vẫn tiếp tục sử dụng atlas giải phẫu bệnh để thấy chi tiết hơn về giải phẫu, sinh lý, quá trình phát triển và các bệnh lý cơ thể người, giúp cho quá trình kiểm tra và đưa ra chẩn đoán cuối cùng chính xác nhất.

Báo cáo kết quả giải phẫu bệnh của vật phẩm trong một cuộc phẫu thuật thường rất dài và phức tạp. Nó thường được chia thành các phần sau:

2.1 Thông tin cá nhân

Bao gồm tên của bệnh nhân, mã số bệnh án, ngày hoàn thành ca phẫu thuật và số mã số bệnh phẩm được lưu trong phòng thí nghiệm.

2.2 Thông tin lâm sàng

Bao gồm các thông tin của bệnh nhân được cung cấp bởi bác sĩ phẫu thuật trực tiếp. Nó bao gồm các thông tin về tiền sử mắc bệnh của bệnh nhân và các yêu cầu chuyên môn gửi tới nhà nghiên cứu bệnh học.

2.3 Mô tả tổng quát

Đó là những gì mà nhà nghiên cứu có thể thấy được bằng cách nhìn, đo lường và cảm quan các mẫu bệnh phẩm.

• Với sinh thiết nhỏ, mô tả này được liệt kê các nội dung như: kích thước, màu sắc, và độ đậm đặc.
• Với sinh thiết hoặc mẫu mô lớn hơn chẳng hạn như phẫu thuật cắt bỏ vú cho ung thư vú, sẽ phải mô tả dài hơn bao gồm: kích thước của từng sợi mô, kích thước khối u, mức độ gần nhất của khối u với rìa phẫu thuật, có bao nhiêu hạch bạch huyết được tìm thấy ở vùng dưới cánh tay và sự xuất hiện của các mô không ung thư. Đồng thời phải có một bản tóm tắt chính xác vị trí mô được lấy.
• Với mẫu tế bào học, mô tả chung rất ngắn gọn, thường chỉ chú ý tới số lượng lớp hoặc vết. Nếu mẫu là chất lỏng thì sẽ chú ý đến thể tích và màu sắc của nó.

2.4 Mô tả bằng sử dụng kính hiển vi

Nhà nghiên cứu bệnh học cắt mô thành các lớp mỏng, đặt chúng lên các phiến kính, nhuộm chúng bằng thuốc nhuộm và soi qua kính hiển vi. Kết quả sẽ thấy được sự xuất hiện của các tế bào ung thư, cách chúng được sắp xếp cùng với nhau như thế nào và mức độ ung thư xâm lấn các mô lân cận trong mẫu bệnh phẩm, liệu chúng có thể lây lan vào mô nào gần đó không.

Để giúp cho chẩn đoán và điều trị hiệu quả hơn, nhà nghiên cứu bệnh học sẽ so sánh tế bào ung thư với tế bào bình thường. Với từng bệnh ung thư cụ thể sẽ có quy mô khác nhau. Một lớp khối u sẽ phản ánh khả năng phát triển và lan rộng của nó:

• Lớp thứ nhất: Lớp thấp hoặc biệt hoá tốt. Các tế bào trông hơi khác so với các tế bào bình thường. Chúng sinh trưởng từ từ.
• Lớp thứ 2: Lớp vừa phải hoặc biệt hoá vừa phải. Các tế bào không giống so với tế bào bình thường. Chúng sinh trưởng nhanh hơn bình thường.
• Lớp thứ 3: Lớp cao hoặc biệt hoá kém. Các tế bào trông khác rất nhiều so với tế bào bình thường. Chúng sinh trưởng rất mạnh và lây lan rất nhanh.

2.5 Chẩn đoán

Đây là phần quan trọng nhất của kết quả giải phẫu bệnh, hay chính là chẩn đoán cuối cùng giúp cho bác sĩ dựa vào để đưa ra quyết định điều trị tốt nhất. Nếu chẩn đoán là ung thư thì sẽ lưu ý chính xác là loại ung thư nào.

2.6 Chỉ định

Sau khi đã có chẩn đoán cuối cùng, nhà nghiên cứu bệnh học có thể cung cấp thêm thông tin lưu ý cho bác sĩ trực tiếp điều trị bệnh nhân để giúp cho quá trình điều trị thuận lợi và đạt hiệu quả cao.

Mục đích cuối cùng của giải phẫu bệnh không chỉ đơn thuần mô tả tổn thương. Trái lại thông qua việc phân tích các hình thái tổn thương, có thể tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh, giải thích cơ chế bệnh sinh và các rối loạn chức năng do tổn thương gây ra để góp phần vào việc chẩn đoán, điều trị và phòng tránh bệnh.

Nguồn tham khảo: cancer.org; hopkinsmedicine.org

XEM THÊM:

• Ung thư là gì? Sự khác biệt giữa tế bào ung thư và tế bào bình thường
• Chẩn đoán ung thư có khi nào bị sai?
• Xét nghiệm máu có phát hiện bệnh ung thư hay không?