Mẹ mang song thai, sẽ chọc ối thế nào?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ Nguyễn Anh Tú - Bác sĩ Siêu âm sản – Chẩn đoán trước sinh – Khoa Sản - Bệnh viện đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Phụ nữ mang thai được chỉ định làm xét nghiệm chọc ối trong những trường hợp thật sự cần thiết. Đối với bà bầu mang song thai, chọc ối cần phải lấy mẫu từ hai túi ối riêng biệt. Điều này dẫn đến nguy cơ biến chứng cao hơn so với trường hợp đơn thai.

Đối với bà bầu mang song thai, các xét nghiệm sàng lọc tầm soát dị tật bẩm sinh thường có độ chính xác giảm nếu so với đơn thai. Tuy nhiên, phương pháp chọc ối có thể cung cấp những thông tin tương đối rõ ràng.

Chọc ối là một xét nghiệm chẩn đoán trước sinh giúp cho bác sĩ có thêm thông tin về sức khỏe của em bé từ một mẫu nước ối lấy từ túi ối của mẹ. Bà bầu mang song thai có hai túi ối, do đó chọc ối song thai cần phải thực hiện trên cả hai túi ối của người mẹ. Mục đích của thủ thuật này là để xác định xem thai nhi có những vấn đề liên quan đến rối loạn di truyền hay bất thường nhiễm sắc thể hay không. Chọc ối song thai sẽ truyền về hình ảnh nhiễm sắc thể của cả hai thai nhi riêng biệt, từ đó bác sĩ có thể kết luận chắc chắn vấn đề xảy ra. Ai cũng có thể được thực hiện thủ thuật này, đặc biệt là những người có nguy cơ cao mắc các vấn đề về di truyền và nhiễm sắc thể. Hơn nữa, bà bầu mang song thai có các vấn đề rối loạn thì nguy cơ xảy ra ở thai nhi cũng sẽ cao hơn.

Việc thực hiện thủ thuật chọc ối thường mất từ 20 đến 30 phút. Đối với bà bầu mang song thai, quá trình này có thể mất nhiều thời gian hơn do phải xử lý với hai túi nước ối. Trước khi tiến hành, bác sĩ sẽ thực hiện siêu âm để đo kích thước và kiểm tra giải phẫu cơ bản của thai nhi, việc này cũng giúp xác định túi nước ối, từ đó đánh giá khoảng cách an toàn của em bé và nhau thai. Sản phụ nằm trên bàn khám và được sát khuẩn phần bụng bằng dung dịch cồn iốt để giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng.

Sau đó, bác sĩ dùng loại kim dài, mỏng xuyên qua thành bụng vào trong túi ối xung quanh thai để rút ra một lượng nước ối khoảng độ 15 đến 20 ml. Tiến trình này thực hiện trong khoảng 30 giây. Thai nhi sẽ tiếp tục tạo ra một lượng nước ối để bù cho lượng nước được rút ra. Đối với chọc ối song thai, bác sĩ sẽ chọc kim 2 lần vào tử cung để lấy nước ối từ cả hai buồng ối riêng biệt.

Đối với bà bầu phải thực hiện chọc ối song thai, do bác sĩ phải tiến hành chọc kim 2 lần nên quá trình này sẽ kéo dài hơn và cũng gây nên không ít khó chịu đối với người mẹ. Đôi khi thai phụ cảm thấy đau quặn, cảm giác châm chích trong quá trình thực hiện hoặc vài trường hợp không cảm thấy khó chịu gì cả. Bác sĩ có thể cân nhắc gây tê cho thai phụ để giảm thiểu cảm giác đau. Sau khi chọc ối, bác sĩ kiểm tra nhịp tim của cặp song sinh qua hình ảnh trên màn hình siêu âm.

Chọc ối thường đi kèm với một số rủi ro nhất định, bao gồm sảy thai (tỷ lệ khoảng 1/500), vỡ ối, nhiễm trùng. Nguy cơ xảy ra rủi ro sẽ cao hơn khi chọc ối cho phụ nữ sinh đôi.

Tuy nhiên, các bác sĩ ngày nay đã có nhiều kinh nghiệm trong sản khoa, các cơ sở y tế cũng đã cải tiến hơn rất nhiều, cùng với y học tiên tiến nên nguy cơ rủi ro từ việc chọc ối đã được giảm thiểu đến mức thấp nhất. Vì thế, bà bầu mang song thai không nên lo lắng khi phải thực hiện chọc ối mà nên nghĩ về những lợi ích mang lại cho thai nhi, từ đó có thể chuẩn bị tinh thần tốt nhất cho việc sinh nở.

Sau khi làm thủ thuật chọc ối, mẹ bầu nên tập trung nghỉ ngơi, nếu có làm việc chỉ nên vận động nhẹ nhàng và cần có người hỗ trợ theo sát. Mẹ cũng phải tránh sinh hoạt tình dục trong 2 - 3 ngày sau đó. Tốt nhất, thai phụ nên tránh đi xa, đi du lịch, đi máy bay để hạn chế mọi rủi ro có thể gặp phải và việc nghỉ ngơi ở nhà cũng giúp kiểm soát tốt hơn nếu thai phụ có gặp triệu chứng nguy kịch. Đặc biệt đối với chọc ối song thai, việc hồi phục sau xét nghiệm cần phải tuyệt đối đảm bảo. Bà bầu mang song thai có thể phải nằm lại bệnh viện để theo dõi một thời gian.

Sản phụ đôi khi sẽ gặp một vài cơn co thắt và chảy máu nhẹ vào ngày hôm sau, điều này hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, nếu bị chuột rút, xuất huyết âm đạo đáng kể hoặc bị rò rỉ nước ối bất thường thì thai phụ cần trở lại bệnh viện ngay lập tức để được kiểm tra, vì đây có thể là những dấu hiệu sảy thai. Ngoài ra, nếu đột nhiên thai phụ bị sốt sau khi tiến hành thủ thuật chọc ối thì cũng nên gặp bác sĩ để thăm khám vì đó được cho là dấu hiệu xảy ra nhiễm trùng.

Thông thường, thời gian trả kết quả tùy thuộc vào xét nghiệm thực hiện với mẫu ối ( QF, Karyotype, Array, WES...) các xét nghiệm khác nhau có thời gian trả kết quả khác nhau. Trong thời gian này, phòng thí nghiệm sẽ phân tích hai mẫu dịch ối của sản phụ mang song thai. Một số tế bào sống từ dịch ối được lấy ra và cho phân chia trong thời gian, sau đó kiểm tra các tế bào này xem có xuất hiện những bất thường về nhiễm sắc thể hoặc dấu hiệu dị tật bẩm sinh di truyền nào không.

Nói chung, chọc ối song thai về cơ bản cũng giống với chọc ối cho bà bầu mang đơn thai, song có phần phức tạp hơn do phải thực hiện hai lần trên hai túi ối riêng biệt. Thai phụ có thể trao đổi thêm với bác sĩ về các nguy cơ có thể xảy ra và bác sĩ thực hiện nên là người có kinh nghiệm về chăm sóc và điều trị cho các trường hợp bà bầu mang song thai.