Phòng ngừa và xử trí chuột rút khi chơi thể thao

Triệu chứng chuột rút xuất hiện khi chơi thể thao kéo dài trong vài giây đến vài phút. Vậy nguyên nhân bị chuột rút khi chơi thể thao là gì? Làm thế nào để phòng tránh chuột rút khi đá bóng và khi thực hiện các dạng vận động khác?

Chuột rút khi chơi thể thao là tình trạng co rút cơ đột ngột và gây đau khi đang vận động, kéo dài trong khoảng vài giây đến vài phút.

Các vùng cơ thường bị chuột rút khi chơi thể thao là: cẳng chân, bắp đùi trước và sau, cơ bụng, bàn tay, bàn chân, lưng, cánh tay...

• Nguyên nhân bị chuột rút khi chơi thể thao thường gặp nhất là do khởi động không kỹ trước khi tập luyện, khiến cơ dễ bị co rút. Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể với những động tác ít được tập luyện;
• Vận động mạnh và quá sức làm ứ đọng axit lactic trong cơ, khiến cơ mau mệt và kích thích thần kinh tủy sống, gây co rút cơ liên tục;
• Chơi thể thao nhiều và liên tục, đặc biệt là khi chơi trong môi trường quá nóng, ra nhiều mồ hôi làm cơ thể bị mất nước và các chất điện giải như kali, magie, calci, muối,... gây ra hiện tượng chuột rút khi chơi thể thao.
• Cơ bắp không đủ mạnh và dẻo dai;
• Tuổi tác khiến cơ bị teo dần;
• Tập luyện quá sức;
• Chơi thể thao trong môi trường quá nóng;

• Dừng vận động ngay;
• Nếu đang chơi thể thao trong thời tiết nóng thì cần vào nghỉ ở khu vực thoáng mát;
• Nhẹ nhàng xoa bóp vùng cơ bị đau. Thực hiện động tác kéo giãn cơ bị rút và giữ ở tư thế đến khi hết bị co rút. Tránh làm những động tác gây đau và co rút cơ;
• Bị chuột rút khi chơi thể thao có thể chườm nóng vùng cơ đang bị co rút trước, sau đó chườm lạnh vùng cơ đau;
• Uống bù nước và chất điện giải cho cơ thể;
• Nếu bị chuột rút khi chơi thể thao nhiều lần, hoặc bị chuột rút kéo dài, không cải thiện khi đã xử trí bằng các biện pháp trên, nên gọi cấp cứu hoặc được đưa đến khám bác sĩ chuyên khoa y học thể thao.

• Uống đủ nước: Như đã nêu ở trên, mất nước là một trong những nguyên nhân gây ra chuột rút. Do đó, hãy uống đủ nước để có thể bảo vệ cơ bắp khi chơi thể thao;
• Bổ sung các chất điện giải: Chuột rút có thể là do thiếu hụt natri và kali. Vì vậy, để phòng tránh chuột rút khi đá bóng hoặc các môn thể thao khác, có thể thay thế nước uống thông thường bằng các loại nước cung cấp bổ sung các chất điện giải. Hoặc có thể ăn chuối vì chuối có chứa nhiều kali;
• Cung cấp vitamin cho cơ thể: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng vitamin và các khoáng chất bao gồm vitamin B, D, E, magie, kẽm,... có tác dụng làm giảm nguy cơ bị chuột rút, nhất là bị chuột rút khi chơi thể thao;
• Tập động tác bật nhảy: Khi dây thần kinh cơ bắp bắt đầu mỏi có thể dẫn đến tình trạng chuột rút. Động tác bật nhảy theo kiểu plyometric có thể hạn chế điều này, có thể tập vài lần một tuần;
• Làm nóng và làm nguội các cơ: Khởi động cơ trước khi tập và thư giãn cơ sau khi tập xong tức là làm nóng và làm nguội các cơ sẽ giúp tránh bị chuột rút khi chơi thể thao;
• Làm tăng độ dẻo dai của các cơ: Trước và sau khi tập luyện thể thao, thực hiện các động tác co giãn sẽ làm tăng độ dẻo dai của các cơ, giúp hạn chế tình trạng chuột rút. Yoga được xem là môn thể thao giúp cơ thể dẻo dai;

Chuột rút khi chơi thể thao có thể xảy ra nếu vận động quá nặng và không điều độ. Vì vậy, để tránh bị chuột rút khi chơi thể thao cần duy trì lịch tập luyện đều đặn và với mức độ vừa phải, phù hợp với sức cơ thể. Khởi động kỹ trước khi tập luyện là một trong những cách giúp hạn chế tình trạng bị chuột rút khi chơi thể thao.