Các bệnh thường gặp ở buồng trứng

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Đinh Thanh Hà - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang

Buồng trứng là một trong những cơ quan sinh sản của phụ nữ, mỗi phụ nữ có 2 buồng trứng, chúng nằm trong khung chậu và có kích thước tương đương một hạt thị. Chức năng của buồng trứng là sản xuất ra trứng tham gia vào quá trình thụ tinh và sản xuất ra nội tiết tố nữ gồm estrogen và progesterone. Hai loại nội tiết tố do buồng trứng tiết ra có tác động đến quá trình phát triển cơ thể người phụ nữ và liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt, mang thai. Các bệnh lý ở buồng trứng thường xảy ra với phụ nữ trẻ, có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và sức khỏe tổng quát của họ. Các bệnh về buồng trứng thường gặp sẽ được liệt kê chi tiết trong bài viết dưới đây.

Đây là tình trạng mất cân bằng nội tiết tố, trong đó nội tiết tố androgen (còn gọi là nội tiết tố nam) tăng cao. Nồng độ nội tiết tố androgen tăng lên có thể dẫn đến chu kỳ kinh nguyệt không đều, bệnh đái tháo đường và các vấn đề về tim mạch sau này. Bên cạnh đó, mó cũng ảnh hưởng đến cơ thể theo nhiều cách khác nhau, ví dụ như: khó mang thai, ngưng thở khi ngủ, trầm cảm và lo lắng, có thể làm tăng nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.

Triệu chứng của căn bệnh này là:

• Kinh nguyệt không đều.
• Ra máu nhiều khi hành kinh.
• Lông mọc nhiều trên mặt và các bộ phận khác của cơ thể như ngực, lưng, bụng.
• Mọc mụn.
• Tăng cân.
• Sạm da.
• Nhức đầu.
• Buồng trứng dạng đa nang trên siêu âm

Phương pháp điều trị:

• Uống thuốc tránh thai để thúc đẩy kinh nguyệt đều đặn.
• Lối sống lành mạnh hơn (tăng cường thể dục, giảm cân, ăn ít chất béo – chất ngọt).

Suy buồng trứng sớm (hay còn gọi là mãn kinh sớm) là tình trạng biến mất một phần hay toàn bộ chức năng sinh sản và nội tiết của buồng trứng trước 40 tuổi. Đây được xem như là một phần của chuỗi những thay đổi liên tục dẫn đến mãn kinh sớm. Bệnh ảnh hưởng đến khoảng 1 trong số 10.000 phụ nữ dưới 20 tuổi, 1 trong số 1.000 phụ nữ dưới 30 tuổi và 1 trong số 100 người dưới 40 tuổi.

Triệu chứng:

• Bốc hỏa, đổ mồ hôi về đêm
• Khô da, khô âm đạo
• Kinh nguyệt không đều hoặc mất kinh
• Lo lắng, trầm cảm, u uất
• Khó chịu, căng thẳng
• Giảm ham muốn tình dục
• Gia tăng các rối loạn tự miễn dịch

Phương pháp điều trị:

• Liệu pháp thay thế hormon nữ
• Hỗ trợ sức khỏe tinh thần

Viêm buồng trứng thường là kết quả của các bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STIs) như chlamydia và bệnh lậu. Bệnh được đặc trưng bởi các u nang, viêm đau và tăng kích thước buồng trứng một bên hoặc hai bên. Trong một số trường hợp còn gây nên tổn thương cho các ống dẫn trứng dẫn tới khó thụ thai.

Triệu chứng:

• Đau bụng dưới và vùng chậu
• Kinh nguyệt ra nhiều hơn bình thường
• Ra máu giữa chu kỳ kinh
• Đau hoặc chảy máu khi giao hợp
• Tiết dịch âm đạo nhiều, có mùi hôi
• Tiểu buốt, tiểu rát, tiểu khó
• Giai đoạn nghiêm trọng hơn: sốt cao, rét run, nôn ói,...

Phương pháp điều trị:

• Điều trị nội khoa: kháng sinh, kháng viêm, giảm đau.
• Điều trị ngoại khoa: phẫu thuật dẫn lưu các ổ áp xe hoặc loại bỏ các tắc nghẽn dính vùng chậu.

Lạc nội mạc tử cung buồng trứng là một trong các bệnh liên quan đến buồng trứng rất phổ biến. Thực chất, đây là tình trạng các tế bào nội mạc trong lòng tử cung (mô đệm và tuyến nội mạc tử cung) phát triển bất thường vượt ra ngoài tử cung, tạo nên các điểm hoặc các nang lạc nội mạc trên buồng trứng một bên hoặc hai bên. Nó có thể gây nên tình trạng đau bụng nhiều mỗi khi hành kinh. Ngoài ra, lạc nội mạc tử cung còn có thể xuất hiện ở ống dẫn trứng hoặc khoang phúc mạc. Hiện tại, chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây ra lạc nội mạc tử cung.

Triệu chứng:

• Đau bụng kinh
• Ra máu kinh nhiều
• Ra máu giữa chu kỳ kinh
• Vấn đề về tiết niệu hoặc tiêu hóa
• Nôn, buồn nôn, đại tiện máu kèm theo phân
• Đau khi giao hợp, mệt mỏi

Phương pháp điều trị:

• Điều trị nội tiết bằng thuốc
• Phẫu thuật
• Cải thiện lối sống

U nang buồng trứng cũng là một trong các bệnh về buồng trứng thường gặp. Đây được biết đến là bệnh phụ khoa có khả năng gây vô sinh ở nữ giới khá cao. Những khối u nang được hình thành và phát triển từ những bao nang có chứa dịch bên trong buồng trứng. Nhiều phụ nữ sẽ gặp phải ít nhất một lần bị u nang buồng trứng trong đời. Các khối u nang thường được phát hiện tình cờ trên siêu âm do ít khi gây ra đau bụng và không có triệu chứng rõ ràng. U nang buồng trứng có nhiều loại như: u nang bì, u lạc nội mạc tử cung buồng trứng và u nang cơ năng là loại phổ biến nhất

Phương pháp điều trị:

• Theo dõi, tái khám 3-6 tháng đối với các u nang cơ năng
• Sử dụng viên uống tránh thai theo chỉ định của bác sĩ
• Phẫu thuật nội soi ổ bụng bóc u nang

Ung thư buồng trứng là khối u ác tính có xuất phát từ một hoặc cả hai buồng trứng. Các tế bào ung thư là các tế bào bất thường chúng phát triển không theo sự kiểm soát của cơ thể và không tuân theo nhu cầu của cơ thể. Các tế bào ung thư này có thể xâm lấn và phá hủy các mô, cơ quan xung quanh. Không chỉ vậy chúng có thể di căn tới các cơ quan ở xa trong cơ thể và gây ung thư thứ phát tại cơ quan đó.

Các thể ung thư buồng trứng bao gồm:

• Ung thư biểu mô buồng trứng là các tế bào ung thư phát triển từ các tế bào trên bề mặt buồng trứng đây là loại hay gặp nhất.
• Ung thư tế bào mầm là ung thư xuất phát từ các tế bào sản xuất ra trứng, loại này ít gặp hơn ung thư biểu mô.
• Ung thư buồng trứng xuất phát từ các tế bào mô nâng đỡ buồng trứng. Loại này cũng ít gặp.

Phương pháp điều trị:

• Phẫu thuật cắt bỏ khối u hoặc ống dẫn trứng hoặc buồng trứng
• Phẫu thuật cắt bỏ tử cung
• Hóa trị
• Xạ trị

Các bệnh về buồng trứng hiện nay rất phổ biến và có rất nhiều nguyên nhân gây ra. Đây là một cơ quan sinh sản rất quan trọng của nữ giới nên có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng sinh sản cũng như sức khỏe tổng thể. Để sớm phát hiện các bệnh về buồng trứng, chị em phụ nữ nên thực hiện khám phụ khoa định kỳ. Khi phát hiện các vấn đề về sức khỏe, người bệnh sẽ có cơ hội điều trị, tránh các biến chứng nguy hiểm về sau.