Nam giới vô sinh có tinh trùng không?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Phạm Thị Yến - Bác sĩ chuyên khoa Sản - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Vô sinh ở nam giới đã trở thành nỗi lo của biết bao gia đình. Nhưng nam giới vô sinh có tinh trùng không? Điều gì đã xảy ra với các tế bào tinh trùng? Hãy cùng tìm hiểu để biết rõ hơn về tế bào tinh trùng và nguyên nhân thực sự dẫn đến vô sinh ở nam giới.

Vô sinh là thuật ngữ y khoa dùng để chỉ hiện tượng không thể có con dù sinh hoạt tình dục bình thường. Căn bệnh vô sinh này có thể xuất hiện ở cả nam và nữ. Tuy nhiên, nam giới sẽ có nguy cơ mắc chứng vô sinh tự nhiên cao hơn nữ. Phần lớn nữ giới vô sinh thường do di chứng sau mang thai ngoài ý muốn hay sử dụng thuốc tránh thai sai chỉ định.

Như vậy, đối với các gia đình có tần suất quan hệ tình dục 2 – 3 lần/ tuần và không sử dụng biện pháp tránh thai mà không thể có con sau 1 năm( đối với phụ nữ chưa có thai lần nào) và sau 06 tháng( đối với phụ nữ đã từng có thai)sẽ được đưa vào nhóm hiếm muộn. Những trường hợp này sẽ kiểm tra điều trị đến khi bác sĩ có kết luận chính xác họ vô sinh.

Quay lại vấn đề vô sinh ở nam giới. Tinh trùng được coi là nhân tố có vai trò to lớn ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình đậu thai. Chính vì thế hình thái hay đặc điểm tinh trùng có thể là dấu hiệu cho biết sức khỏe sinh sản nam giới có tốt hay không. Một số nam giới mắc phải tình trạng tinh dịch không có tinh trùng.

Việc quan sát phát hiện bằng mắt thường có thể không chính xác. Nhưng nếu soi trên kính hiển vi có độ phóng đại lớn có thể xác định số lượng tinh trùng trong mẫu tinh dịch. Do vậy vô sinh ở nam giới được chia ra thành 2 trường hợp chính là tinh trùng yếu số lượng ít và không có tinh trùng.

2.1 Số lượng tinh trùng ít và khả năng di động yếu

Vô sinh ở nam giới có tinh trùng thường xuyên xảy ra. Điều này khiến nhiều gia đình dễ chủ quan vì kiến thức và sự hiểu biết của họ chỉ cho rằng người vô sinh không có tế bào tinh trùng. Chính vì thế, nếu bạn không có con sau một năm kết hôn vẫn nên kiểm tra sớm để phát hiện các vấn đề đang xảy ra với tế bào tinh trùng.

Nhóm nam giới có tế bào tinh trùng nhưng lại khó thụ thai chứng tỏ chất lượng tinh trùng yếu và số lượng không đảm bảo cho quá trình thụ thai. Vì vậy mà chúng khó có thể chống chọi và lại gần trứng khi thụ tinh. Đây là nguyên nhân dẫn đến hạ thấp tỷ lệ mang thai dù không hề sử dụng biện pháp phòng tránh trong thời gian dài.

Để thực sự xác định vô sinh do tinh trùng yếu và số lượng ít cần phải thực hiện kiểm tra ít nhất 3 lần. Số lần kiểm tra nhiều và kết quả tương đồng mới có thể kết luận chính xác tình trạng bệnh.

2.2 Không có tế bào tinh trùng trong tinh dịch

Theo các dữ liệu ở bệnh viện cho hay, có khoảng 30% nam giới khám vô sinh được xác định là không có tế bào tinh trùng. Con số này khá cao nhưng bản thân nam giới lại không nhận ra sự bất thường. Trường hợp nam giới vô sinh không có tế bào tinh trùng sẽ không chi phối đến cuộc sống vợ chồng. Họ có thể chủ quan vì các chức năng sinh lý đều diễn ra bình thường ngoại trừ không thể thụ thai.

Vấn đề thực sự của nhóm nam giới không có tế bào tinh trùng trong tinh dịch thường là không có hẳn hoặc chúng không thể sống ở trong môi trường tinh dịch. Vì thế vô sinh được xác định là không có tinh trùng có thể do cơ thể không sản sinh ra tinh trùng hoặc tắc nghẽn ống dẫn tinh khiến tinh trùng bị giữ lại và chết đi.

Chính vì thế, nguyên nhân dẫn đến không có tế bào tinh trùng ngoài bản thân cơ thể không sản sinh vẫn có thể do tắc nghẽn ống dẫn gây ra. Trường hợp này, tinh trùng vẫn khỏe mạnh có thể thụ thai nhưng lại bị nghẽn lại không thể tham gia quá trình xuất tinh. Nhưng nếu xác định chính xác và chữa kịp thời bạn sẽ cải thiện được vấn đề vô sinh.a

Theo những phán đoán từ nghiên cứu, khả năng thụ thai từ nhóm nam giới không có tế bào tinh trùng vô cùng nhỏ. Nhưng nếu họ tìm ra nguyên nhân sớm và được điều trị thì sẽ có cơ hội thụ thai như những người khác. Do đó, trước tiên bạn cần chăm sóc sức khỏe bản thân cùng lối sống lành mạnh.

Chữa trị vô sinh thường cần thời gian dài và rất khó khăn. Đầu tiên người bị vô sinh cần trang bị đủ các kiến thức liên quan đến vô sinh như nguyên nhân, các kiểu vô sinh. Trường hợp tinh trùng bị tắc lại ở tinh hoàn có thể phát hiện sớm sẽ có thể điều trị và can thiệp giúp quá trình thụ thai diễn ra. Đối với các tình huống tế bào tinh trùng yếu, bác sĩ sẽ tùy vào tình trạng mỗi người mà đưa ra lời khuyên.

Bên cạnh các vấn đề sinh hóa, tâm lý cũng ảnh hưởng nhiều đến khả năng điều trị. Người bệnh lạc quan và luôn có niềm tin sẽ giúp cho cơ thể họ được tích cực hơn là khi lo âu buồn phiền. Vì thế người đã hoặc chưa mắc phải vô sinh đều nên giữ tinh thần tốt cùng các hoạt động thể thao đều đặn để có thể nâng cao thể trạng sức khỏe.

Những trường hợp vô sinh do suy tinh hoàn gần như không thể chữa trị được. Vì vậy khả năng thụ thai khi nam giới bị suy tinh hoàn là không có. Nếu các cặp đôi vẫn khao khát có con bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên đó là sử dụng tinh trùng của người khác để thụ thai.

Nam giới vô sinh dù trước đó vẫn có sức khỏe sinh sản bình thường có thể một phần do di chứng của quai bị để lại. Nếu bệnh nhân quai bị không được chăm sóc kiêng kỵ sẽ có thể dẫn đến teo tinh hoàn hoặc rối loạn nội tiết ảnh hưởng đến hoạt động của trục đồi thị và tuyến yên.

Nam giới bị rối loạn nội tiết sinh dục có thể do thiếu nội tiết hay quá trình sản xuất tinh trùng gặp gián đoạn. Sự mất cân bằng khi sản xuất hay khả năng chuyển hóa hormone sinh dục sẽ khiến cho nội tiết bị mất cân bằng ảnh hưởng đến cơ chế sinh sản tự nhiên ở nam giới.

Tinh hoàn ẩn là hiện tượng tinh hoàn xuất hiện ở trong ổ bụng thay vì vị trí bình thường. Vấn đề này cần được phát hiện sớm để phẫu thuật trong 2 năm đầu đời. Nếu không phát hiện được nam giới sẽ có thể bị tổn thương động mạch dẫn đến tắc nghẽn ống dẫn tinh hoặc teo tinh hoàn.

Những căn bệnh rối loạn nhiễm sắc thể có thể gây ra biến đổi cấu trúc gen. Đồng thời các đoạn nhiễm sắc thể có thể bị biến dị. Những bất thường này sẽ gây ra dị dạng hình thái hoặc làm suy giảm chức năng của tế bào tinh trùng.

Vô sinh do đường dẫn có thể xảy ra ở cả người đã từng sinh con. Chúng ta thường chỉ biết đến tình trạng vô sinh xảy ra đối với nam giới bị dị tật hay tắc nghẽn ống dẫn tinh bẩm sinh. Đối tượng này thường do di chứng quai bị ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Thế nhưng một số người đã có con vẫn có nguy cơ bị tắc ống dẫn khó thụ thai trở lại. Đối tượng này có thể do mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục khiến cho cơ quan sinh dục chịu tổn thương. Số khác duy trì lối sống sinh hoạt lành mạnh nhưng do triệt sản bằng phương pháp thắt ống dẫn tinh. Biểu hiện tắc ống dẫn tinh có thể xuất hiện thêm viêm hoặc lao mào tinh với người mắc bệnh lây qua đường tình dục.

Tuy rằng sự xuất hiện của tinh trùng là nhân tố quyết định sự thành công của quá trình thụ thai, nhưng y học cũng đã phát triển và tìm ra nhiều phương pháp để khắc phục. Chính vì vậy không phải hầu hết nam giới được xác định không có tinh trùng đều vô sinh vĩnh viễn. Sau đây là một số phương pháp phổ biến được sử dụng để giải quyết vấn đề vô sinh khi không có tế bào tinh trùng cho nam giới:

5.1 Phẫu thuật hỗ với nhóm bệnh nhân tắc nghẽn ống dẫn tinh

Nguyên nhân dẫn đến vô sinh có thể chính là chìa khóa giúp bác sĩ đưa ra hướng điều trị tốt và mang lại hiệu quả cao. Với trường hợp vô sinh không có tế bào tinh trùng do ống dẫn bị tắc nghẽn thì phẫu thuật là phương pháp được thực hiện.

Khi thực hiện phẫu thuật thông tắc ống dẫn tinh hay nối lại ống dẫn tinh cho nam giới từng triệt sản, bạn cần thực hiện đúng theo các yêu cầu từ bác sĩ. Phương pháp này sẽ có thể mang lại hiệu quả sau khi cơ thể phục hồi. Tuy nhiên, nam giới cần nâng cao sức khỏe thể lực và luôn nhớ kiểm tra sức khỏe định kỳ đến khi xác định được ca phẫu thuật đã thành công và chức năng sinh sản bình thường.

5.2 Sử dụng phương pháp trợ giúp sinh sản cho nam

Nội tiết tố nam có thể gây ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh ở nam giới. Đồng thời bạn có thể gặp phải tình huống kích thước tinh hoàn không đạt được như mong muốn. Chính vì thế phương pháp hỗ trợ sinh sản sẽ được sử dụng để tăng khả năng thụ thai cao hơn.

Khi sử dụng phương pháp hỗ trợ sinh sản, bác sĩ sẽ trích lấy tinh trùng ở mào tinh hoàn. Phương pháp lấy trực tiếp tinh trùng từ tinh hoàn sẽ tăng khả năng chọn lọc được tinh trùng chất lượng cho quá trình thụ thai. Bác sĩ sẽ phân tích và chọn ra tinh trùng khỏe có chất lượng tốt để tiến hành thụ tinh.

Sau khi chọn lọc được tinh trùng, có thể dùng ivf hoặc thụ tinh trong ống nghiệm để tiến hành quá trình thụ thai. Giai đoạn thụ thai thành công, người vợ sẽ mang thai như những người bình thường. Tuy nhiên xác suất thành công có thể cao cũng có thể xuất hiện thất bại do những yếu tố bên ngoài tác động. Nhìn chung phương pháp này thường có tỷ lệ thành công cao nếu chất lượng tinh trùng tốt.

5.3 Điều trị vô sinh bằng phương pháp nội tiết

Cân bằng nội tiết là phương pháp hỗ trợ sinh sản thường được dùng ở cả nam và nữ. Rối loạn nội tiết gây vô sinh thì có thể ổn định cân bằng nội tiết để giảm nguy cơ vô sinh cho nam giới.

Quá trình cân bằng nội tiết bác sĩ sẽ tiến hành theo dõi thường xuyên. Các chỉ số cơ thể liên tục được kiểm tra. Vì vậy, ngoài làm theo những chỉ dẫn của bác sĩ thì cần chủ động rèn luyện thể lực cùng một chế độ dinh dưỡng tốt cho cơ thể. Đồng thời tâm lý lạc quan và tích cực sẽ góp phần lớn để tăng kết quả của việc điều trị nội tiết.

Mọi phương pháp hay thủ thuật điều trị vô sinh đều cần được tái khám định kỳ. Bạn hãy nhớ tái khám sau điều trị 6 tháng để đảm bảo chất lượng tinh trùng và khả năng sinh sản được duy trì tốt.

Như vậy vô sinh có tinh trùng hoặc không. Mỗi nguyên nhân gây ra vô sinh đều có những đặc điểm nhận dạng khác nhau. Nếu bạn phát hiện tinh dịch loãng có thể kiểm tra sớm để điều trị. Chữa vô sinh không thể thành công hoàn toàn tuy nhiên phát hiện sớm sẽ giảm nguy cơ vô sinh vĩnh viễn.