Nguyên nhân hình thành u nang buồng trứng

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc

U nang buồng trứng là một căn bệnh thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. U nang buồng trứng có một số dạng hoàn toàn không nguy hiểm và khối u dần biến mất.

Một số dạng u nang buồng trứng như sau:

• U nang chức năng (bình thường, không liên quan đến bệnh tật).
• U nang bì.
• U nang nội mạc tử cung.
• U nang tuyến.

Có rất nhiều nguyên nhân gây u nang buồng trứng, các nguyên nhân thường gặp đó là:

• Do sảy thai: Những người phụ nữ đã từng bị sảy thai rất dễ mắc u nang buồng trứng.
• Do có kinh nguyệt sớm hơn bình thường: Đây cũng là tiền đề dẫn tới u nang buồng trứng phát triển.
• Do nội tiết tố bị phá hủy.
• Do suy giảm chức năng tuyến giáp.
• Có thể do sự phá hủy các nang trứng đã chín.
• Do lạc nội mạc tử cung: Những phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung có thể bị u nang buồng trứng.
• Mang thai: Một vài khối u nang buồng trứng có thể xuất hiện một cách tự nhiên ở giai đoạn đầu của thai kỳ để hỗ trợ cho bào thai đến khi nhau thai được hình thành. Song cũng có khi u nang xuất hiện cho đến hết thai kỳ.
• Do nhiễm trùng vùng chậu: Các ổ nhiễm trùng ở vùng chậu có thể lan tới buồng trứng và vòi trứng, gây ra áp xe.

U nang buồng trứng thường diễn biến âm thầm, không có triệu chứng gì. Do đó hầu hết bệnh nhân phát hiện ra bệnh khi đi khám phụ khoa định kỳ hoặc khi đi làm xét nghiệm hình ảnh vì những lý do khác.

Khi khối u đã lớn, bệnh nhân có thể gặp một số triệu chứng sau:

• Xuất hiện cơn đau bụng: Bệnh nhân thấy đau âm ỉ vùng bụng dưới hoặc đau ở những tư thế hoạt động đặc biệt. Những cơn đau này rất dễ khiến cho người bệnh nhầm lẫn với bệnh phụ khoa khác như viêm phần phụ, u xơ tử cung,...
• Bệnh nhân có thể có kinh nguyệt bất thường.
• Khi khối u to, chèn ép vào các cơ quan lân cận gây tiểu khó hoặc táo bón,...
• Trong trường hợp khối u to nhanh, bụng chướng to, kèm theo hiện tượng sụt cân, mệt mỏi, chán ăn là các biểu hiện gợi ý u ác tính, cần phải đi khám ngay.
• U nang buồng trứng có thể gây biến chứng xoắn hoặc vỡ gây ra cơn đau đột ngột, có thể kèm theo cảm giác buồn nôn, nôn và chảy máu bên trong bụng.

Để chẩn đoán xác định u nang buồng trứng, cần làm thêm một số xét nghiệm như là:

• Siêu âm: Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, giá thành rẻ nhưng lại có thể cho biết vị trí, hình dạng, kích thước, tính chất dịch bên trong của khối u nang buồng trứng. Đây là chính là tiêu chuẩn để chẩn đoán u nang buồng trứng.
• Ngoài ra, bác sĩ có thể tìm các “dấu ấn” bướu để có gợi ý về tính ác tính của khối u.
• Trong trường hợp cần thiết, bệnh nhân có thể được cho chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp điện toán (CT scan).

Trước tiên cần theo dõi u nang buồng trứng:

• Theo dõi u nang buồng trứng bằng cách siêu âm sau khi hành kinh xong để xem khối u có thay đổi kích thước hay tính chất hay không. Việc làm này cần được lặp lại thường xuyên, theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
• Với những khối u nang buồng trứng cơ năng thường tự biến mất sau 1 - 2 chu kỳ kinh mà không cần phải điều trị.

Vậy u nang buồng trứng khi nào cần phải phẫu thuật? U nang buồng trứng cần phẫu thuật khi:

• Khối u to nhanh.
• Nghi ngờ ung thư.
• Khối u tồn tại lâu.
• Khi có triệu chứng chèn ép vào các cơ quan lân cận.

Tùy theo tình trạng của từng bệnh nhân cụ thể mà bác sĩ sẽ tư vấn cho bệnh nhân lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp: mổ nội soi hay mổ mở, cắt khối u hay cắt cả phần phụ hoặc cả tử cung,...

Có rất nhiều nguyên nhân gây u nang buồng trứng, cùng với đó khối u thường diễn biến một cách âm thầm và không có triệu chứng gì cho tới khi nó đủ lớn để gây ảnh hưởng tới các cơ quan khác. Chính vì vậy phụ nữ cần đi khám phụ khoa định kỳ để có thể phát hiện và điều trị kịp thời u nang buồng trứng hoặc các bệnh lý phụ khoa khác nếu có.