Tiểu không tự chủ sau sinh: Nguyên nhân và cách điều trị?

Một trong những triệu chứng thường gặp ở phụ nữ sau sinh là tình trạng tiểu không tự chủ. Để vượt cạn, chị em cần gắng hết sức, các cơ xung quanh bàng quang và niệu đạo trở nên yếu và khó kiểm soát việc tiểu tiện. Với những sản phụ chọn phương pháp sinh gây tê ngoài màng cứng thường có cảm giác tê ở đáy chậu, khiến việc đi tiểu không tự chủ được.

Tình trạng tiểu không tự chủ sau sinh có thể tự khỏi sau từ 3 đến 6 tháng. Song tiểu tiện không tự chủ cũng có thể kéo dài lâu hơn, thậm chí có người hàng năm sau việc đi tiểu vẫn chưa trở lại bình thường.

Mất khả năng kiểm soát việc đi tiểu với tình trạng tiểu không tự chủ khiến nhiều chị em rất lo lắng, nhất là giai đoạn sau sinh. Tiểu không tự chủ là tình trạng rò rỉ nước tiểu hoặc không kiểm soát được việc phóng thích nước tiểu. Có khi nước tiểu chỉ rò rỉ vài giọt nhưng cũng có thể nhiều hơn trong một số trường hợp khiến bàng quang hoàn toàn trống rỗng.

Thep thống kê, có tới 30% phụ nữ trong độ tuổi từ 20 đến 55 bị mắc chứng tiểu không tự chủ, đây là độ tuổi sinh sản ở nữ giới. Khoảng 30 đến 50% số này có khả năng không kiềm chế được tiểu tiện ở mức độ nghiêm trọng.

Thông thường, các dây thần kinh, dây chằng và cơ sàn chậu hoạt động cùng nhau hỗ trợ bàng quang và giữ cho niệu đạo đóng lại để nước tiểu không bị rò rỉ. Uống quá nhiều nước hoặc làm tổn thương những cơ quan này trong khi mang thai hoặc sinh con có thể gây ra tình trạng rò rỉ nước tiểu.

Tiểu không tự chủ là tình trạng diễn ra khá phổ biến, tuy nhiên tiểu không tự chủ ở phụ nữ sau sinh cũng không phải là dấu hiệu của bệnh lý nào đó. Tình trạng này cũng tương tự như tiểu không tự chủ ở người già, tiểu không tự chủ ở trẻ em hay ở phụ nữ mang thai. Khi cơ thể có sự thay đổi, tiểu không tự chủ ở những đối tượng này được hiểu như là diễn biến tất yếu.

Nói như vậy không có nghĩa là chứng tiểu không tự chủ sau sinh không cần phải chữa trị. Mức độ nghiêm trọng của tình trạng tiểu không tự chủ sau sinh sẽ trở nên trầm trọng hơn ở những người đã từng mắc khi về già.

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng tiểu không tự chủ là do sức nâng đỡ của niệu đạo bị suy yếu và khả năng kiểm soát của bàng quang bị rối loạn, không chỉ đợi đến sau sinh, thực tế phụ nữ mang thai ở giai đoạn tam cá nguyệt thứ ba cũng thường có triệu chứng tiểu són do sự chèn ép của thai nhi lên bàng quang.

Các mô cơ bị giãn nở quá mức do việc sinh nở nhiều, sinh con to, quá trình chuyển dạ, rặn đẻ...sàn chậu bị suy yếu cũng như các dây thần kinh kiểm soát bàng quang bị suy yếu nên cảm thấy khó khăn trong việc kiểm soát tiểu tiện.

Việc thực hiện kỹ thuật gây mê màng cứng đối với phụ nữ sinh mổ cũng khiến ảnh hưởng đến vùng đáy chậu với cảm giác tê buốt, dây thần kinh tủy sống của bị ảnh hưởng dẫn đến tình trạng tiểu không tự chủ hay tiểu són diễn ra tối thiểu 3-6 tháng sau sinh nhưng cũng có thể kéo dài đến nhiều năm sau.

Ngoài ra, nguyên nhân gây tiểu không tự chủ sau sinh còn có thể là do:

• Viêm, nhiễm trùng đường tiết niệu: Người bệnh bị đi tiểu nhiều lần, tiểu không tự chủ khi mắc các bệnh lý niệu đạo, viêm bàng quang
• Bệnh tiểu đường: Áp lực lên thận tăng lên do lượng đường trong cơ thể quá nhiều khiến việc bài tiết bị kích thích gây tiểu nhiều lần, tiểu không tự chủ.
• Các bệnh lý về thần kinh như rối loạn thần kinh, xơ cứng tủy sống...: cơ thể sẽ có phản xạ thôi thúc chúng ta đi tiểu trong trường hợp người bình thường khi nước tiểu đầy bàng quang. Não, tủy sống và các dây thần kinh ngoại biên kiểm soát phản xạ này. Tuy nhiên, phản xạ tiểu tiện diễn ra không đúng lúc nếu có vấn đề về thần kinh, dẫn tới tiểu không tự chủ.

Ngoài ra, một số bệnh lý khác có thể gây ra tình trạng tiểu không tự chủ sau sinh, chẳng hạn như: cao huyết áp, tiểu đường, táo bón mãn tính, u xơ, suy thận, ung thư thận, từng xạ trị vùng chậu hay bị chấn thương ở cột sống ...

Phụ nữ tiểu tiện không tự chủ sau sinh thường xuất hiện các triệu chứng sau đây:

• Mỗi khi ho, hắt hơi, cười lớn vận động mạnh, thay đổi tư thế lại xảy ra tình trạng rò rỉ nước tiểu hoặc phóng thích nước tiểu
• Đi tiểu nhiều lần vào ban đêm
• Đi tiểu nhiều lần trong ngày, rất buồn tiểu nhưng khi đi tiểu lại đi được với lượng rất ít, vừa tiểu xong lại cảm thấy buồn tiểu
• Khi quan hệ bị són tiểu
• Đi tiểu cần phải rặn nhưng nhiều khi quần bị ướt mà không biết
• Đau, rát, khó chịu, đau ở vùng kín, đau bụng dưới, thắt lưng mỗi khi đi tiểu, thậm chí có thể tiểu ra máu

Phụ nữ béo phì có nhiều khả năng mắc chứng tiểu không tự chủ sau sinh. Nhiều nghiên cứu cho thấy tình trạng này là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất gây ra chứng tiểu tiện không tự chủ.

Phụ nữ bị căng thẳng không kiểm soát được trong hoặc trước khi mang thai cũng dễ bị tiểu không tự chủ sau khi sinh, đôi khi tình trạng này kéo dài đến vài năm.

Bạn có thể dễ bị tiểu không tự chủ sau sinh nếu bạn sinh thường. Tuy nhiên, một số trường hợp sinh mổ vẫn mắc chứng tiểu không tự chủ sau sinh.

Nghiên cứu gần đây cho thấy yếu tố di truyền cũng có thể đóng một vai trò nhất định.

Đối với một số sản phụ, chứng tiểu tiện sau sinh sẽ chấm dứt hoặc giảm dần trong vài tuần sau khi sinh. Trong khi đối với những một số trường hợp khác, nó có thể tồn tại ở các mức độ khác nhau trong vài tháng hoặc thậm chí lâu hơn.

Một số người tiếp tục mắc chứng tiểu không tự chủ sau nhiều năm bởi vì tình trạng này diễn ra khá phổ biến ở những người nhiều tuổi. Phụ nữ mãn kinh cũng có nguy cơ cao mắc tình trạng này, bất kể số lần mang thai hoặc phương pháp sinh nở.

Để xác định xem nguyên nhân dẫn đến tình trạng tiểu không tự chủ, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện kiểm tra sức khỏe nhằm loại trừ nhiễm trùng đường tiết niệu (đặc biệt là nếu bạn cũng có các triệu chứng như đau hoặc nóng rát khi đi tiểu).

Nếu đó không phải là nguyên nhân, bác sĩ sẽ giới thiệu bạn đến bác sĩ chuyên khoa tiết niệu để đánh giá. Bác sĩ thường khuyên sản phụ nên bắt đầu bằng cách tập Kegel thường xuyên và biến chúng thành thói quen suốt đời. Khi được thực hiện chính xác và thường xuyên, những bài tập này có thể củng cố cơ sàn chậu của bạn và giúp bạn kiểm soát bàng quang tốt hơn.

Nếu bạn bị béo phì khi bạn mang thai, hoặc nếu bạn tăng cân nhiều hơn so với khuyến cáo, các bài tập này có thể giúp giảm cân thông qua chế độ ăn uống và tập thể dục.

Bạn cũng có thể :

• Mang băng vệ sinh để bảo vệ quần áo của bạn không bị ẩm ướt
• Hãy thử bắt chéo chân và siết chặt cơ xương chậu khi bạn cảm thấy hắt hơi hoặc ho.
• Hạn chế uống rượu và cafein. (Có một số bằng chứng cho thấy tiêu thụ ít caffeine có thể giúp ích.)
• Ngăn ngừa táo bón vì căng thẳng khi đi tiêu có thể làm vấn đề trở nên tồi tệ hơn.

Nếu bạn tiếp tục bị mất kiểm soát việc đi tiểu trong hơn một tháng sau khi thực hiện các bài tập Kegel thường xuyên, bạn nên nhận sự hỗ trợ từ một nhà trị liệu vật lý phục hồi sàn chậu.

Nếu tập luyện cơ sàn chậu không giúp ích gì, bạn có thể muốn xem xét các phương pháp điều trị có thể khác, chẳng hạn như dùng thuốc hoặc phẫu thuật. Tham khảo với bác sĩ về phương pháp điều trị để tìm ra lựa chọn phù hợp với bạn.

Người bệnh không nên để bàng quang đầy nước tiểu, khi cảm thấy buồn tiểu nên đi tiểu ngay nhằm mục đích hạn chế và sớm phục hồi tình trạng tiểu không tự chủ. Khi bị tiểu không tự chủ, sản phụ có thể luyện tập bằng cách: Khi hít vào thì co khít cơ âm đạo, từ từ thở ra đồng thời giãn cơ. Người bệnh nên đi khám nếu vẫn bị tiểu không tự chủ tiểu kéo dài sau sinh.

Nếu bệnh vẫn không thuyên giảm, kéo dài sau khi thực hiện luyện tập theo chỉ dẫn của bác sĩ, phẫu thuật là một sự lựa chọn hữu ích cho bạn. Phẫu thuật đặt miếng nâng đỡ niệu đạo chỗ cơ thắt kiểm soát đi tiểu là phương pháp phổ biến nhất hiện nay. Phương pháp phẫu thuật này không gây đau cho người bệnh. Sau khi phẫu thuật, khoảng 90% phụ nữ khỏi bệnh hoàn toàn.

Sau 9 tháng 10 ngày mang nặng, thai phụ bước vào cuộc đẻ và phải đối mặt với mức độ đau đẻ được so sánh với gãy 20 cái xương sườn cùng lúc. Để cuộc đẻ diễn ra suôn sẻ, an toàn, thai phụ cần hiểu rõ:
- Quy trình cuộc chuyển dạ diễn ra như thế nào, thường kéo dài trong bao lâu để có hướng sinh thường hay sinh mổ, bảo vệ sức khỏe tốt cho thai nhi.

• Các phương pháp giảm đau trong khi sinh, hạn chế đau đớn và giải tỏa áp lực tâm lý khi chuyển dạ.
• Cách rặn và thở khi sinh thường đúng cách để cuộc chuyển dạ diễn ra nhanh chóng, thai phụ không mất sức khi sinh.
• Cách kiểm soát các cơn co tử cung sau sinh trong thời gian ngắn nhất.
• Cách chăm sóc vết khâu tầng sinh môn không gây nhiễm trùng và biến chứng nguy hiểm.
• Tái khám sau sinh sớm để phát hiện những bất thường nguy hiểm như sót nhau, sót gạc.
• Chăm sóc trẻ sơ sinh đến khi đầy tháng khỏe mạnh.

Nguồn tham khảo: babycenter.com

XEM THÊM

• Tiểu không tự chủ là bệnh gì?
• Bệnh tiểu không tự chủ: Nguyên nhân, cách điều trị
• Phục hồi chức năng bàng quang ở bệnh nhân tiểu không tự chủ