Vô sinh nam sử dụng thuốc, phẫu thuật hay hỗ trợ sinh sản?

Bài viết được viết bởi BS Nguyễn Bá Hưng - Bác sĩ Nam khoa, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Vô sinh nam là bệnh khi nam giới trong độ tuổi sinh sản, có quan hệ tình dục thường xuyên trong một năm không dùng biện pháp tránh thai mà không thể làm cho đối tác nữ có thai (thời gian mong con) mặc dù điều kiện sinh sản của người phụ nữ này bình thường.

Vô sinh nam có thể là bệnh của cơ quan sinh dục, có thể là hậu quả của nhiều bệnh, hội chứng bệnh khác nhau ảnh hưởng lên cơ quan sinh dục, nên biểu hiện triệu chứng cơ thể rất đa dạng. Tuy nhiên dấu hiệu quan trọng nhất đó là: Suy giảm về chất lượng, số lượng tinh trùng (chiếm khoảng 90%) hoặc không có tinh trùng (chiếm khoảng 10% các trường hợp vô sinh).

Tỷ lệ vô sinh nam hiện nay được báo cáo chiếm khoảng 50% nguyên nhân vô sinh nói chung, tương đương tỷ lệ vô sinh từ người phụ nữ, xu hướng vô sinh nam đang ngày một tăng do suy giảm tinh trùng có nguyên nhân phối hợp từ các yếu tố môi trường...

Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau, hiện có khoảng hơn 40 -50% chưa tìm được nguyên nhân (idiopathic) còn lại chia ra các nguyên nhân khác gặp các tần suất như sau: Giãn tĩnh mạch tinh (khoảng 27%), tắc nghẽn (khoảng 15%), rối loạn nội tiết (khoảng 2%), rối loạn tình dục (khoảng 3%), nhiễm độc, nhiễm xạ (khoảng 1.5%), mắc các bệnh di truyền (khoảng 1.5%)...

Dựa vào thời gian mong con trên một năm và nguyên nhân vô sinh nam.

Những nguyên nhân có thể điều trị được bằng sử dụng thuốc:

Rối loạn nội tiết, rối loạn tình dục, viêm nhiễm sinh dục, thiếu các vi chất... Sử dụng thuốc đúng loại, đúng liều lượng, tác động vào chính nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp tăng số lượng và lượng tinh trùng khỏe một cách rõ rệt sau khoảng từ 2-3 tháng điều trị. Điều này có thể dẫn tới việc có thai tự nhiên, hay tăng tỷ lệ thành công nếu làm hỗ trợ sinh sản và quan trọng hơn nữa là phương pháp này cải thiện chất lượng và số lượng tinh trùng từ chính nội lực của cơ thể nên sẽ giúp em bé sinh ra sẽ có cơ hội khỏe mạnh dễ nuôi hơn.

Việc điều trị bằng thuốc cũng được chú trọng ngay cả trong các trường hợp có chỉ định phẫu thuật hay hỗ trợ sinh sản với mục đích ở đây là dinh dưỡng cho tinh trùng khỏe mạnh hơn.

• Giãn tĩnh mạch tinh là nguyên nhân phổ biến gây thiểu năng tinh trùng, tuy nhiên chỉ có khoảng 40% nam giới bị giãn tĩnh mạch tinh bị ảnh hưởng đến sinh sản, còn lại rất nhiều trường hợp giãn tĩnh mạch tinh vẫn sinh con bình thường. Do đó cần cân nhắc kỹ trước khi thực hiện phẫu thuật.
• Phương pháp phẫu thuật áp dụng phổ biến hiện này là phẫu thuật vi phẫu, các phẫu thuật khác như nội soi, mổ mở, hay làm tắc mạch ít được áp dụng trong điều trị vô sinh vì biến chứng nhiều, tỷ lệ tái phát cao.
• Tắc đường dẫn tinh: Chỉ áp dụng cho các trường hợp bị tắc ở đoạn bìu, bao gồm: Phẫu thuật nối thông ống dẫn tinh với ống dẫn tinh, nối thông ống dẫn tinh với ống mào tinh. Tỷ lệ thành công tùy thuộc vào vị trí nối và thời gian tắc.
• Tinh hoàn ẩn: Phẫu thuật hạ tinh hoàn được áp dụng từ sớm với trẻ dưới 2 tuổi để bảo tồn khả năng sinh sản, trong các trường hợp phát hiện muộn hơn việc hạ tinh hoàn xuống được áp dụng càng sớm càng tốt.
• Phẫu thuật, thủ thuật thu lượm tinh trùng: Áp dụng cho các trường hợp không có tinh trùng (Azoospermia) do bế tắc hoặc bệnh lý tại tinh hoàn (các trường hợp không có tinh trùng mà do nguyên nhân ngoài tinh hoàn (suy tuyến yên, dưới đồi việc điều trị bằng thuốc rất hiệu quả và không được phép sử dụng phẫu thuật can thiệp). Hiện nay việc lưu trữ tinh trùng non lấy ra từ trong tinh hoàn mào tinh còn chưa được hoàn thiện, nhiều trường hợp sau rã những mẫu này thì tinh trùng đó không sống được để thụ tinh nên việc áp dụng thủ thuật, phẫu thuật tìm tinh trùng nên được áp dụng vào đúng ngày lấy trứng của vợ để đảm bảo tinh trùng tươi và hiệu quả cao. Các thủ thuật, phẫu thuật tìm và thu lượm tinh trùng bao gồm: PESA chọc mào tinh tìm tinh trùng, TEFNA chọc tinh hoàn tìm tinh trùng, phẫu thuật vi phẫu mào tinh (MESA), phẫu thuật chiết xuất mô tinh hoàn (TESE), phẫu thuật vi phẫu mô tinh hoàn (Micro TESE).

• Can thiệp hỗ trợ sinh sản: Với các trường hợp thất bại trong điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật, vô sinh nam không rõ nguyên nhân, Suy tinh hoàn nguyên phát, những người mong muốn có con sớm... Ưu điểm của phương pháp này là nhanh, chọn lọc những con tinh trùng tốt nhất, khỏe nhất rồi tiêm thẳng vào bào tương trứng để tạo hiện tượng thụ tinh. Chính vì thế tinh trùng không cần phải bơi đến gặp trứng cũng như không cần đục thủng vỏ trứng để thụ tinh. Phương pháp này có thể sử dụng cả tinh trùng non yếu thu được từ trong mào tinh, tinh hoàn để thụ tinh với trứng mà vẫn tạo ra phôi cũng như em bé bình thường sau này.

Tại Vinmec đã điều trị thành công cho nhiều trường hợp nam giới vô sinh có được tinh trùng đủ điều kiện làm IVF và thụ thai tự nhiên. Với đội ngũ chuyên gia giỏi trong điều trị vô sinh nam, hỗ trợ sinh sản cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại đồng bộ, dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.