Chẩn đoán và điều trị bệnh bướu giáp đa nhân độc

Bài viết bởi Bác sĩ nội trú Trịnh Ngọc Anh - Khoa Nội tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Khi nghi ngờ bướu giáp đa nhân độc, các bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh để khẳng định bệnh. Sau khi có kết quả, tùy từng trường hợp cụ thể sẽ có phác đồ điều trị chuyên biệt.

Bướu giáp đa nhân độc là tình trạng trong tuyến giáp có nhiều nhân tự hoạt động bên cạnh tổ chức tuyến giáp lành, dẫn tới tình trạng tăng bài tiết hormon giáp.

Cường giáp trong bướu giáp độc đa nhân thường khởi phát sau khi sử dụng iodine (còn gọi là Basedow hóa hay cường giáp do iod). Một vài nhân giáp không chịu hiệu ứng Wolff Chaikoff (là sự giảm nồng độ hormone tuyến giáp được cho là do tiêu thụ một lượng lớn iốt) và không thể nhận iodine, vì thế tăng tổng hợp hormon giáp ngay khi có nồng độ iodine cao. Cơ chế này giải thích tại sao con người lại dễ bị cường giáp sau khi dùng thuốc hoặc thực phẩm có chứa nhiều iodine (cordarone, các thuốc cản quang đường tĩnh mạch, ăn nhiều hải sản).

Khi nghi ngờ bệnh bướu giáp đa nhân độc, các bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh để khẳng định bệnh. Các kỹ thuật được sử dụng bao gồm:

• Định lượng hormon giáp: Cho kết quả T3 và T4 tự do hoặc toàn phần trong máu tăng, đôi khi tăng T3 là chủ yếu; TSH máu giảm.
• Các thăm dò miễn dịch học: Kháng thể kháng thụ thể TSH và kháng thể tự miễn tuyến giáp hầu như âm tính.
• Chẩn đoán hình ảnh:
• Xạ hình giáp với Tc 99m hoặc 131I và 123I ghi nhận chất phóng xạ tập trung không đồng chất ở nhiều vùng với kích thước không đồng đều, xen kẽ vùng tăng thu nhận với vùng giảm xạ, có thể có vùng đẳng xạ.
• Siêu âm giáp: Tuyến giáp thường to, có thể chìm trong lồng ngực, nhu mô không đồng nhất, trong có nhiều nhân, các nhân này có thể tăng sinh mạch, canxi hóa trong tổ chức.
• Chụp X quang, CT hay cộng hưởng từ (MRI): Vùng cổ hoặc ngực cho thấy hình ảnh tuyến giáp chìm, chèn ép khí quản và canxi hóa.

Quá trình dõi bướu giáp đa nhân độc ở người bệnh thường khó khăn. Bác sĩ có thể khống chế nhiễm độc giáp bằng thuốc kháng giáp và sau đó cắt bỏ tuyến giáp gần toàn phần.

Trên thực tế, phần lớn người bệnh mắc bướu giáp đa nhân độc thường lớn tuổi và đi kèm một số bệnh lý khác, vì thế có thể gặp khó khăn trong quá trình phẫu thuật. Trong trường hợp này, bướu giáp đa nhân độc có thể điều trị bằng iod phóng xạ với 1 hay nhiều liệu trình.

Trường hợp nhiễm độc giáp nhẹ thì có thể kiểm soát với các thuốc kháng giáp. Tuy nhiên đây chỉ là giải pháp điều trị triệu chứng bướu giáp đa nhân độc chứ không thể chữa khỏi dứt điểm. Để được điều trị hiệu quả và khỏi bệnh thì cần phải lựa chọn phẫu thuật hoặc dùng iod phóng xạ.

3.1. Phẫu thuật

Phẫu thuật là biện pháp điều trị cơ bản, vừa chữa lành bệnh bướu giáp đa nhân độc vừa đồng thời lấy đi các nhân lạnh chưa loại trừ ung thư hóa. Sau khi chuẩn bị tốt với thuốc kháng giáp, các phẫu thuật viên sẽ lấy tổ chức khá rộng tránh tái phát, từ bóc nhân đến cắt bỏ toàn bộ tuyến giáp. Sau phẫu thuật, một số tai biến có thể xảy ra như: Suy giáp, suy cận giáp, liệt dây thần kinh quặt ngược...và cần điều trị về lâu dài.

3.2. Iod phóng xạ

Bệnh nhân mắc bướu giáp đa nhân độc sẽ thường dùng I131 tập trung vào các vùng nhân nóng để hủy diệt tổ chức tăng hoạt. Liều thường phóng xạ cao hơn nhiều so với điều trị Basedow và có thể chia thành nhiều liều (thường được chia làm 2 liều, khoảng cách giữa 2 đợt điều trị trung bình 10 ngày).

Đa số người bệnh bướu giáp đa nhân độc nên được điều trị bằng thuốc kháng giáp trước đó để tránh các tai biến trong quá trình điều trị phóng xạ (cơn cường giáp cấp).

So với phẫu thuật, phương pháp điều trị bướu giáp đa nhân độc bằng iod phóng xạ sẽ có kết quả thường chậm, trở về bình giáp sau 4 - 6 tháng, đôi khi cần điều trị bổ sung nhiều liệu trình. Ngoài ra, nguy cơ ung thư, suy giáp vẫn có thể xảy ra nên cần phải thường xuyên theo dõi.

Để đảm bảo an toàn và nâng hiệu quả điều trị thì người bệnh cần đến bệnh viện uy tín để tiến hành thăm khám và điều trị ngay khi có dấu hiệu của bướu giáp đa nhân độc. Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện chất lượng cả nước, được đông đảo người bệnh tin tưởng thăm khám và điều trị bệnh. Không chỉ có hệ thống cơ vật chất, trang thiết bị hiện đại: 6 phòng siêu âm, 4 phòng chụp X- quang DR (1 máy chụp toàn trục, 1 máy tăng sáng, 1 máy tổng hợp và 1 máy chụp nhũ ảnh), 2 máy chụp Xquang di động DR, 2 phòng chụp cắt lớp vi tính đa dãy đầu thu (1 máy 128 dãy và 1 máy 16 dãy), 2 phòng chụp Cộng hưởng từ (1 máy 3 Tesla và 1 máy 1.5 Tesla)....Vinmec còn là nơi quy tụ đội ngũ các y, bác sĩ giàu kinh nghiệm sẽ hỗ trợ phần nhiều trong việc chẩn đoán và phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường của cơ thể người bệnh. Đặc biệt, với không gian được thiết kế theo tiêu chuẩn khách sạn, Vinmec đảm bảo sẽ mang đến cho người bệnh sự thoải mái, thân thiện, yên tâm nhất.