Những điều cần biết về ma túy

Bài viết được viết bởi Thạc sĩ - Bác sĩ Nguyễn Ngọc Phú - Bác sĩ Hồi sức cấp cứu - Khoa Hồi sức tích cực - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Ma tuý là những chất kích thích mà khi sử dụng nhiều lần có thể gây nghiện, có nguồn gốc tự nhiên, bán tổng hợp hoặc nhân tạo.

Theo định nghĩa của Tổ chức Liên Hợp Quốc: Ma túy được hiểu là “Các chất có nguồn gốc tự nhiên hay tổng hợp, khi xâm nhập vào cơ thể sẽ làm thay đổi trạng thái tâm sinh lý của người sử dụng”.

Theo tổ chức y tế thế giới: Ma túy theo nghĩa rộng nhất là “Mọi thực thể hoá học hoặc là những thực thể hỗn hợp khác với tất cả những cái được đòi hỏi, để duy trì một sức khoẻ bình thường, việc sử dụng những cái đó sẽ làm biến đổi chức năng sinh học và có thể cả cấu trúc của vật”.

Luật Phòng, Chống ma tuý số 23/2000/QH10 của Việt Nam được Quốc hội thông qua ngày 9/12/2000, có hiệu lực từ ngày 1/6/2001, cũng đưa khái niệm về ma túy thông qua định nghĩa như sau:

Ma tuý là các chất gây nghiện, chất kích thích hoặc ức chế thần kinh, dễ gây tình trạng nghiện đối với người sử dụng.

Dựa trên nguồn gốc, tác dụng trên hệ thần kinh, mức độ gây nghiện...người ta đưa ra một số phân loại ma tuý như sau:

Dựa vào nguồn gốc của ma tuý, người ta phân chia thành 3 loại: Ma túy có nguồn gốc tự nhiên, ma túy bán tổng hợp và ma túy tổng hợp.

• Ma túy tự nhiên: Đây là các chất ma tuý có sẵn trong tự nhiên, là alcaloid của một số thực vật như cây thuốc phiện (anh túc), cây cần sa (cây gai dầu), cây coca (cocain).
• Ma túy bán tổng hợp: Là các chất ma túy được tổng hợp một phần từ một số loại ma tuý có sẵn trong tự nhiên, có tác dụng mạnh hơn chất ma túy ban đầu. Ví dụ: Morphin, heroin
• Ma túy tổng hợp: Là nhóm các chất ma túy không có trong tự nhiên. Ma túy tổng hợp được tổng hợp nên từ các loại hóa chất (các hóa chất này được gọi là tiền chất): ví dụ: Amphetamin, MDMA, ecstasy, ma túy đá...

• Nhóm gây ức chế hệ thần kinh trung ương: Nhóm này khi sử dụng gây ra trạng thái buồn ngủ, an thần, giảm nhịp tim, ức chế hô hấp. Nhóm này gồm thuốc phiện, nguồn gốc thuốc phiện (morphin, heroin, cocain...), các thuốc an thần gây ngủ (seduxen, phenobarbital)
• Nhóm gây kích thích thần kinh trung ương: Nhóm này gồm amphetamin và các dẫn xuất. Khi sử dụng gây tăng hoạt động, tăng sinh lực, tăng nhịp tim, tăng hô hấp...
• Nhóm gây ảo giác: Nhóm này gây thay đổi về nhận thức và môi trường xung quanh, nghe thấy những âm thanh không có thực. Bao gồm các loại như LSD (bùa lưỡi), thuốc lắc, cần sa...

• Ma tuý hiệu lực cao: Sử dụng liều nhỏ đã gây ra các thay đổi tâm sinh lý con người và có thể gây nghiện sau vài lần sử dụng. Gồm: Thuốc phiện, heroin, cocaine, amphetamin, ecstasy...
• Ma tuý hiệu lực thấp: Là các chất phải dùng liều thật cao mới có thể tác động đến tâm sinh lý người sử dụng. Ví dụ: thuốc lá, thuốc lào...

• Ma túy hợp pháp: Ví dụ: Rượu, bia, thuốc lá, cafein, thuốc an thần, thuốc giảm đau thông thường...
• Ma túy bất hợp pháp: Là các chất được quy định trong luật hình sự Việt Nam, có tính gây nghiện cao. Ví dụ: Thuốc phiện, heroin, cocaine, amphetamin...

XEM THÊM

• Khó ngủ, không ngủ được có phải do ảnh hưởng của chất kích thích không?
• Sử dụng que thử ma túy có ra kết quả chính xác không?
• Phân biệt thuốc hướng thần và chất gây nghiện